Czy diety oczyszczające działają?
Popularność diet oczyszczających cały czas rośnie. Według ich propagatorów są doskonałym sposobem na usunięcie zalegających złogów szkodliwych substancji spożytych wraz z pożywieniem. Dodatkowo mają zniwelować uczucie ciężkości i ciągłego zmęczenia, a także przyspieszyć metabolizm, poprawić stan skóry oraz wspomóc walkę z nadprogramową masą ciała. Wiele osób decyduje się na ich stosowanie po okresie zimowym, gdy coraz cieplejsze dni przypominają o zbliżającym się sezonie urlopowym i konieczności pochwalenia się sylwetką w trakcie upragnionych wakacji. Czy warto stosować diety oczyszczające? Czy są one skuteczne i bezpieczne? Jakie produkty i związki wspierają oczyszczanie organizmu? Jakie są alternatywy dla diet oczyszczających? Odpowiedzi na wszystkie pytania znajdziesz w naszym artykule. Zachęcamy do lektury.
SPIS TREŚCI:
1. Rodzaje i zasady diet oczyszczających
2. Czy diety oczyszczające działają?
3. Jak rozpoznać zatrucie toksynami?
4. Rola wątroby i nerek w detoksykacji organizmu
5. Produkty wspomagające pracę wątroby i nerek
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Rodzaje i zasady diet oczyszczających
– Dieta sokowa
– Dieta koktajlowa
– Dieta jabłkowa
– Dieta śliwkowa
– Dieta cytrynowa
– Dieta zbożowa
– Dieta warzywno-owocowa
– Dieta dr Dąbrowskiej.
Rodzajów i odmian diet oczyszczających jest wiele. Ich nazwy odpowiadają spożywanym produktom. W głównej mierze wszystkie opierają się na podobnych zasadach. Kluczem do oczyszczenia organizmu z toksyn jest głęboka restrykcja kaloryczna. Ilość energii dostarczana podczas tych diet mieści się w przedziale od 500 do 800 kcal. Pozostałe zalecania dotyczą eliminacji spożycia produktów wysokoprzetworzonych oraz całkowitej rezygnacji z używek takich jak alkohol, papierosy czy kawa. Podczas stosowania wyżej wymienionych diet szczególną uwagę zwraca się również na zwiększenie ilości wypijanej wody oraz zielonej herbaty. Twórcy diet oczyszczających najczęściej zaznaczają, że są one bezpieczne dla ludzi zdrowych oraz odradzają ich stosowanie bez konsultacji z lekarzem. Diet oczyszczających nie powinny stosować osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego, kobiety karmiące, będące w ciąży, a także dzieci.
2. Czy diety oczyszczające działają?
Pojęcie „oczyszczanie organizmu” jest nie tylko bardzo ogólne, ale również może wprowadzać w błąd. Taka dieta ma za zadanie usunąć toksyny oraz szkodliwe substancje z organizmu. To zadanie wątroby, która u zdrowych osób jest odpowiedzialna za neutralizowanie oraz wydalanie szkodliwych substancji z organizmu. W pełni sprawny narząd nie potrzebuje wsparcia w postaci diety oczyszczającej. Głęboka restrykcja kaloryczna na diecie oczyszczającej może wiązać się z zaburzeniem prawidłowych funkcji wielu narządów, w tym właśnie wątroby.
Nieodpowiedzialne i samodzielne stosowanie takiej diety bez konsultacji
z lekarzem przez osoby z różnymi schorzeniami, a szczególnie dotyczącymi układu pokarmowego, może znacznie pogorszyć stan zdrowia. Aspekty diet oczyszczających, na które warto zwrócić uwagę, to wysoka podaż błonnika pokarmowego, zwiększenie ilości wypijanej wody, całkowite wyeliminowanie używek oraz zaprzestanie spożywania żywności wysokoprzetworzonej. Te punkty pokrywają się z założeniami i zaleceniami dotyczącymi racjonalnej i zbilansowanej diety. Zaprzestanie spożywania żywności gotowej i przetworzonej pozwala ograniczyć m.in. ilość dostarczanych konserwantów, sztucznych barwników i aromatów. Nadmierne ich spożycie związane jest
z nieprawidłowym funkcjonowaniem całego organizmu, alergiami, astmą oraz nadpobudliwością u dzieci.
Odstawienie używek również skutecznie zmniejszać pracę, którą musi wykonać wątroba. Metabolizm alkoholu czy kofeiny jest sprawą indywidualną, ale nie ulega wątpliwości, że w tym czasie wątroba nie jest w stanie neutralizować innych związków.
W dietach oczyszczających ważną rolę odgrywa błonnik. Dieta uboga w ten składnik utrudnia usuwanie niepotrzebnych metabolitów z organizmu. Związane jest to z występowaniem zaparć, które pogłębia niskie spożycie płynów, a szczególnie wody. Obecnie ten problem może mieć nawet 30% populacji. Zalegające w jelitach masy kałowe nie tylko zaburzają ich prawidłową pracę, ale również wpływają negatywnie na inne narządy
i układy. Są to głównie niestrawione resztki, związki niewykorzystane przez organizm i szkodliwe metabolity. Powinny być usunięte z organizmu w ciągu 24–48 godzin. Zaleganie może prowadzić do przekształcania lub fermentowania, co będzie wiązało się z powstawaniem gazów, wzdęć, ucisku, bólu oraz uwalniania związków uznanych za szkodliwe dla organizmu. Aby temu zapobiec, należy stosować zbilansowaną dietę będącą źródłem błonnika i wypijać zalecane ilości płynów.
Jednorazowe zrywy w postaci głodówek czy detoksów nie są rozwiązaniem pozwalającym na zachowanie szczupłej sylwetki i poprawę stanu zdrowia,
a nierzadko jedynie uciszeniem wyrzutów sumienia po okresie rozpusty żywieniowej. W ciągu kilku czy nawet kilkunastu dni nie można zniwelować skutków nieprawidłowego odżywiania. Zajadanie się żywnością wysokoprzetworzoną i fast foodami ma dalekosiężne skutki dla całego organizmu. Nie zniweluje ich np. picie koktajli czy jedzenie tylko 1 produktu przez kilka dni w roku.
Skutecznym rozwiązaniem jest trwała zmiana stylu życia. Zdrowa, odpowiednio zbilansowana dieta oparta na nieprzetworzonych produktach oraz wysoka podaż warzyw i owoców są niezbędne do zachowania równowagi organizmu. Jednocześnie warto wystrzegać się picia alkoholu
i palenia papierosów.
3. Jak rozpoznać zatrucie toksynami?
Organizm narażony jest na działanie szkodliwych związków i substancji związanych z zanieczyszczonym powietrzem, skażeniem gleby i wody, wdychaniem dymu papierosowego, piciem alkoholu, stosowaniem sztucznych nawozów i środków ochrony roślin. Dodatkowo czynnikiem zwiększającym ryzyko intoksykacji (zatrucia) mogą być ciężkie warunki pracy i związana z nimi ekspozycja na działanie np. metali ciężkich. Innymi sposobami zwiększającymi ryzyko zatrucia i obecności toksyn w organizmie jest jednorazowe przyjęcie dawki uznanej za toksyczną przykładowo
w postaci leku lub używki, brak higieny polegający na pomijaniu mycia produktów spożywczych przed zjedzeniem oraz nadmierne spożywanie niektórych produktów spożywczych.
W związku z ostatnim podpunktem zaleca się, aby spożycie ryb nie przekraczało 2 porcji tygodniowo. Jest to związane z możliwością kumulowania się dioksyn w mięsie ryb. Należy także pamiętać o dokładnym myciu owoców i warzyw przed spożyciem.
W toksykologii wyróżnia się dwa typy zatruć: ostre i przewlekłe. Oba wymagają leczenia szpitalnego i żadna dieta oczyszczająca nie jest w stanie przyspieszyć powrotu chorego do pełni zdrowia. Objawy zatrucia ostrego występują w ciągu 24 godzin od przedostania się toksyny do ustroju.
Początkowo objawy nie są niepokojące i mogą być mylnie kojarzone ze zmęczeniem. Są to bóle głowy, uczucie osłabienia, znużenie, zawroty głowy. Następnie występują niepokój, pocenie, wymioty, biegunka, utrata apetytu, wzmożone pragnienie, rozdrażnienie, bóle stawów, zaczerwienienie oczu i skóry. Dalsze objawy ciężko zbagatelizować i powinny one skłonić, o ile wcześniejsze tego nie zrobiły, chorą osobę do pilnej wizyty u lekarza na szpitalnym oddziale ratunkowym. Są to uporczywe wymioty i biegunka, ślinienie, kurczowe bóle żołądka, silne pocenie się, drżenia, brak koordynacji ruchowej, skurcze mięśniowe, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia, trudności w oddychaniu, kaszel, tachykardia, zaczerwieniona lub zażółcona skóra oraz łzawienie oczu. Zbyt późne udanie się do lekarza może wiązać się z wystąpieniem drgawek, utratą przytomności oraz niewydolnością układu oddechowego i krążenia.
4. Rola wątroby i nerek w detoksykacji organizmu
Wątroba odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu organizmu w homeostazie. Pełni wiele ważnych funkcji, w tym związaną
z odtruwaniem organizmu. W wątrobie zachodzą liczne przemiany metaboliczne związków dostarczanych wraz z pożywieniem oraz leków.
Wątroba pełni funkcję swoistego filtra, wychwytuje związki niepotrzebne lub szkodliwe dla organizmu. Posiada również zdolność wychwytywania
i neutralizowania związków powstających poza przewodem pokarmowym. Nerki odpowiedzialne są za filtrowanie krwi, która nieustannie krąży w całym organizmie. Nefrony, z których zbudowane są nerki, zatrzymują szkodliwe produkty przemiany materii, a następnie usuwają je wraz z moczem.
Dla zachowania pełni zdrowia i uniknięcia intoksykacji niezbędna jest współpraca obu narządów. Należy o nie dbać, nie tylko stosując zbilansowaną dietę, ale przede wszystkim ograniczając używki oraz unikając niepotrzebnego stosowania farmaceutyków, np. tabletek przeciwbólowych.
5. Produkty wspomagające pracę wątroby i nerek
– Karczoch,
– żurawina,
– kolendra,
– ostropest plamisty,
– cytryniec chiński,
– cynamon,
– lubczyk,
– natka i korzeń pietruszki,
– kapusta,
– kasza jaglana,
– seler,
– burak,
– brokuł,
– awokado,
– siemię lniane,
– kurkuma,
– cebula,
– czosnek,
– cytryna,
– zielona herbata.
Produkty te warto włączyć w miarę możliwości do codziennej diety, aby skutecznie wspomóc prawidłową pracę obu narządów. Związki zawarte
w żywności nie działają jednokierunkowo, dlatego ich spożywanie będzie wiązało się z szeregiem innych korzyści dla całego organizmu.
Nie ma potrzeby stosowania żadnych diet oczyszczających i domowych detoksów. Podstawą zachowania zdrowia i dobrej kondycji organizmu jest prawidłowo zbilansowana dieta, uwzględniająca jak najmniej przetworzone produkty z różnych grup oraz dostarczająca wszystkich składników odżywczych i mineralnych, witamin oraz związków o działaniu biologicznie aktywnym. Należy pamiętać również o właściwym nawodnieniu organizmu. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów sugerujących zatrucie zalecamy jak najszybszą wizytę i konsultację stanu zdrowia z lekarzem.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Aga M., Iwaki K., Ueda Y. et al., Preventive effect of Coriandrum sativum (Chinese parsley) on localized lead deposition in ICR mice, „Journal of Ethnopharmacology” 2001, 77, 203–208.
Bienia A., Pozapalne zaburzenia funkcji wątroby, „Medycyna Rodzinna” 2003, 1, 26–30.
Brzozowski R., Choroby wątroby i dróg żółciowych, Warszawa 1998.
Cieślik E., Gajda I., Topolska K., Karczoch – warzywo o dużych walorach odżywczych i zdrowotnych, „Postępy Nauk Rolniczych” 2007, 6, 27–34.
Domingo J.L., Gomez M., Llobet J.M. et al., Citric, malic and succinic acids as possible alternatives to deferoxamine in aluminum toxicity, „Journal Toxicology Clinical Toxicology” 2012.
European food safety authority: update of the monitoring of levels of dioxins and PCBs in food and feed, „EFSA Journal” 2012, 10, 2832–2914.
Gawęcki J., Hryniewiecki L., Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywności, Warszawa 2008.
Hasik J., Gawęcki J., Żywienie człowieka zdrowego i chorego, Warszawa 2008.
Hasik J., Lutomski J., Ziołolecznictwo w chorobach wewnętrznych, Warszawa 2000.
Krząścik P., Zaparcia – patogeneza, leczenie, zapobieganie, „Farmacja Polska”, 56, 963–968.
Li Y.-F., Dong Z., Chen C. et al., Organic selenium supplementation increases mercury excretion and decreases oxidative damage in long-term mercury-exposed residents from wanshan, China, „Environ Science Technology” 2012, 46, 11313–11318.
Ralston N.V.C., Raymond L.J., Dietary selenium’s protective effects against methylmercury toxicity, „Toxicology” 2010, 278, 112–123.
Ren H., Jia H., Kim S. et al. Effect of Chinese parsley Coriandrum sativum and chitosan on inhibiting the accumulation of cadmium in cultured rainbow trout Oncorhynchus mykiss, „Fish Science” 2006, 72.
Olszanecka-Glinianowicz M., Zaparcia – narastający problem zdrowotny, „Medycyna i Pasje” 2010, 2, 16–21.
Ożarowski A., Wątroba – zapobieganie chorobom i leczenie sposobami naturalnymi, Portal Farmaceutyczno-Medyczny, Warszawa 2006.
Starek A., Toksykologia narządowa, 2006, 214–34.
Seńczuk W.J., Toksykologia współczesna, 2006; 174–98, 270–84, 667–721, 801–33.
