Kasza jęczmienna – wartości odżywcze, właściwości zdrowotne, sposoby przygotowania
Kasza jęczmienna zaliczana jest do najczęściej spotykanych kasz w Polsce. Na jej bazie można przygotować wiele smacznych potraw. Świetnie sprawdza się między innymi jako dodatek do krupniku lub gołąbków. Kasza jęczmienna posiada również sporo cennych wartości odżywczych. Jest bogatym źródłem błonnika, fitozwiązków, witamin i mikroelementów, dzięki czemu wywiera korzystny wpływ na zdrowie. Warto zatem wprowadzić ją do naszego codziennego jadłospisu.
SPIS TREŚCI:
1. Rodzaje kaszy jęczmiennej
2. Wartości odżywcze kaszy jęczmiennej
3. Korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania kaszy jęczmiennej
4. Sposób przygotowania kaszy jęczmiennej
5. Zastosowanie kaszy jęczmiennej
6. Przeciwwskazania do spożywania kaszy jęczmiennej
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Rodzaje kaszy jęczmiennej
Kasza jęczmienna, jak sama nazwa wskazuje, jest rodzajem kaszy wyrabianej z ziarna jęczmienia zwyczajnego. Według norm obowiązujących w Polsce kasza jęczmienna powinna być jasnoszara z żółtawym odcieniem. Powinna charakteryzować się również swoistym zapachem i smakiem.
Kaszę jęczmienną można podzielić na kilka rodzajów. Wyróżnia się między innymi:
– kaszę pęczak – całe ziarno pozbawione łuski,
– pęczak obtaczany (kujawski) – całe ziarno bez łuski, obtaczane i polerowane,
– kaszę jęczmienną łamaną (wiejską) – otrzymywana z oczyszczonego i pokrojonego ziarna, wyróżnia się tutaj kasze drobną, średnią lub grubą,
– kaszę perłową (mazurską) – otrzymywana z kaszy jęczmiennej łamanej, dodatkowo poddana jest polerowaniu, tutaj również wyróżnia się kasze drobną, średnią lub grubą,
– kaszę perłową prażoną.
Spośród wszystkich wyżej wymienionych kasz największą popularnością cieszy się kasza perłowa (mazurska). Niestety pęczak nadal niesłusznie uważany jest za produkt gorszy, odpadowy, a to właśnie całe ziarna pęczaku stanowią surowiec wyjściowy do produkcji pozostałych rodzajów kasz oraz zawierają najwięcej wartości odżywczych.
2. Wartości odżywcze kaszy jęczmiennej
Kasza jęczmienna charakteryzuje się bardzo dobrymi wartościami odżywczymi. W 100 g tego produktu znajduje się między innymi:
– 354 kcal,
– 12,48 g białka,
– 2,30 g tłuszczu,
– 73,48 g węglowodanów,
– 17,30 g błonnika.
Kasza jęczmienna jest również bardzo dobrym źródłem witamin oraz składników mineralnych:
– wapń – 33,00 mg/100 g,
– żelazo – 3,60 mg/100 g,
– magnez – 133,00 mg/100 g,
– fosfor – 264,00 mg/100 g
– potas – 452,00 mg/100 g,
– sód – 12,00 mg/100 g,
– cynk – 2,77 mg/100 g,
– witamina B1 – 0,646 mg/100 g,
– witamina B2 – 0,285 mg/100 g,
– witamina B3 – 4,604 mg/100 g,
– witamina B6 – 0,318 mg/100 g,
– kwas foliowy – 19,00 µg/100 g,
– witamina A – 22,00 IU/100 g,
– witamina K – 2,2 µg/100 g.
Niezależnie od rodzaju kaszy jęczmiennej każda jest doskonałym źródłem błonnika zarówno rozpuszczalnego, jak i nierozpuszczalnego w wodzie. Można znaleźć w niej również fitozwiązki, które są odpowiedzialne za obniżanie poziomu cholesterolu we krwi. W celu zachowania jak najlepszych wartości odżywczych kaszy jęczmiennej czas jej przechowywania nie powinien być dłuższy niż 9 miesięcy. Kasza jęczmienna jest źródłem glutenu, powinny mieć to na uwadze osoby nietolerującego tego składnika.
3. Korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania kaszy jęczmiennej
Spożywanie kaszy pozyskiwanej z ziarna jęczmienia przynosi wiele korzyści zdrowotnych. Przede wszystkim kasza:
– wpływa na poprawę funkcjonowania układu wydalniczego,
– korzystnie wpływa na pęcherzyk żółciowy,
– wzmacnia pracę żołądka,
– dzięki dużej zawartości witamin z grupy B wspomaga pamięć i koncentrację,
– jest sycąca i szybko wypełnia żołądek,
– działa antynowotworowo,
– dzięki dużej zawartości przeciwutleniaczy pomaga w usuwaniu wolnych rodników z organizmu, przez co korzystnie wpływa na wygląd skóry, włosów i paznokci,
– dzięki dużej zawartości błonnika wiąże w jelitach jony niektórych metali ciężkich,
– pomaga w usuwaniu frakcji tzw. złego cholesterolu LDL dzięki obecności błonnika i niacyny,
– wpływa korzystnie na produkcję płytek krwi, dzięki czemu zapobiega występowaniu anemii,
– wzmacnia funkcjonowanie układu nerwowego,
– pomaga w leczeniu zaparć oraz chorób związanych z zaburzeniami funkcjonowania układu pokarmowego,
– dzięki zawartości skrobi dostarcza energii,
– pomaga w zwalczaniu choroby niedokrwiennej serca oraz miażdżycy,
– ze względu na dużą zawartość wapnia wzmacnia układ kostny,
– dzięki zawartości witaminy K wpływa pozytywnie na procesy krzepnięcia krwi, zapobiega powstawaniu zatorów, zakrzepów oraz siniaków.
4. Sposób przygotowania kaszy jęczmiennej
Należy unikać gotowania kaszy w dużej ilości wody, ponieważ wtedy wszystkie składniki mineralne oraz witaminy przedostają się do wody, która następnie jest wylewana. Bez wątpienia zdrowszym oraz smaczniejszym rozwiązaniem jest gotowanie kaszy w odpowiednio dobranej porcji wody, aż do całkowitego wchłonięcia wody przez kaszę.
Szklankę kaszy jęczmiennej należy wypłukać na sitku. W garnku zagotować dwie i pół szklanki osolonej wody z łyżeczką oleju. Następnie do wody należy wsypać przepłukaną kaszę i gotować pod przykryciem na małym ogniu przez około 20 minut. Co jakiś czas należy sprawdzać, czy kasza wchłonęła już całą wodę, czas gotowania może być nieco dłuższy lub krótszy. W czasie gotowania kaszy należy unikać mieszania. Kiedy kasza wchłonie całą wodę, warto na kilka minut pozostawić ją, aby „odpoczęła”. Wyjątek stanowi kasza pęczak. Podczas jej gotowania należy postępować analogicznie, jednak na jedną szklankę kaszy przypadają trzy szklanki wody.
5. Zastosowanie kaszy jęczmiennej
Kasza jęczmienna doskonale sprawdza się jako dodatek do dań wytrawnych. Bardzo dobrze komponuje się z gulaszem, sosem grzybowym oraz różnego rodzaju mięsami. Można również stosować ją w połączeniu z mięsem mielonym jako farsz do pierogów czy gołąbków. Jednym z najpopularniejszych dań przygotowywanych na jej bazie jest krupnik. Ze względu na to, że kasza jęczmienna posiada lekko ziemisty posmak, doskonale komponuje się z tradycyjnymi polskimi daniami. Na jej bazie przygotowuje się również nowoczesne dania, którego przykładem jest kaszotto. Bez wątpienia jednak należy zwrócić uwagę na to, aby kasza była odpowiednio ugotowana. Coraz częściej kasza jęczmienna jest również doceniana przez osoby będące na dietach odchudzających. Odpowiednio zbilansowana dieta z dodatkiem kaszy jęczmiennej może przynieść zadowalające efekty, jej spożywanie jest świetnym sposobem na zachowanie szczupłego ciała.
6. Przeciwwskazania do spożywania kaszy jęczmiennej
Niestety istnieje również grono osób, które nie powinny spożywać kaszy jęczmiennej.
Są to między innymi:
– osoby cierpiące na celiakię oraz nietolerujące glutenu,
– osoby cierpiące na chorobę wrzodową żołądka, dwunastnicy oraz refluks żołądkowo-przełykowy głównie ze względu na to, że kasza jęczmienna zawiera duże ilości fosforu, siarki oraz chloru,
– osoby cierpiące na nowotwory, które powinny unikać tłustych oraz ciężkostrawnych dań z kaszą jęczmienną,
– małe dzieci ze względu na możliwość wystąpienia u nich negatywnych objawów, ich organizm może nie radzić sobie ze strawieniem kaszy jęczmiennej.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Barley, hulled, ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/6476?manu=&fgcd=&ds= (10.01.2018).
Wartość konsumpcyjna, handlowa i technologiczna zbóż, Ogólna technologia żywności, pod red. Pijanowskiego E. et al., Warszawa 2009, 50.
Charakterystyka kasz i ryżu, Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem, pod red. Konarzewskiej M., Warszawa 2011, 51–53.
