Temat wolnych rodników i ich szkodliwego działania na organizm stał się bardzo popularny. O konieczności zwalczania tych substancji słyszy się wszędzie – zwłaszcza w reklamach różnych produktów. Czym są wolne rodniki? Co należy zrobić, aby jak najbardziej zminimalizować skutki ich działania?

 

SPIS TREŚCI:
1. Czym są wolne rodniki
2. Przeciwutleniacze – obrońcy naszego organizmu

3. Schorzenia wywoływane przez wolne rodniki

 

1 / 4
A jaki Ty masz cel? Nie trać czasu i zacznij już dziś! Skorzystaj z profesjonalnej opieki.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.

 

 

1. Czym są wolne rodniki

Wolne rodniki są cząsteczkami, które ze względu na niesparowane elektrony atakują związki wchodzące w skład komórek i utleniają je. Występują w różnych postaciach, jednak najlepiej przebadane są wolne rodniki tlenowe.

 

Choć nie wszystkie wolne rodniki są szkodliwie (część z nich bierze udział w niezbędnych przemianach zachodzących w organizmie), jeśli jest ich za dużo, działają negatywnie. Wolne rodniki uszkadzają DNA komórki, co prowadzi do mutacji, atakują białka wchodzące w skład błon komórkowych i niszczą nienasycone kwasy tłuszczowe w błonach komórkowych, co powoduje ich jełczenie.

 

Wszystkie te zmiany wywołane przez wolne rodniki prowadzą do śmierci komórki. Procesy te przebiegają bardzo wolno, a ich skutki w postaci różnych schorzeń widoczne są po latach. Już dziś naukowcy dostrzegają związek pomiędzy działaniem utleniaczy a ponad 60 chorobami i zbyt szybkim procesem starzenia się organizmu.

 

Czy można ustrzec się przed powstawaniem wolnych rodników? Nie. Organizm produkuje je nieustannie, głównie w wyniku przemiany materii i innych reakcji metabolicznych.

 

Najwięcej oksydantów powstaje jednak na skutek szkodliwych czynników zewnętrznych:

– zanieczyszczeń powietrza,

– promieniowania jonizującego,

– dymu tytoniowego,

– narkotyków,

– niezdrowej diety,

– długotrwałego stresu.

 

Jak widać, stuprocentowa ochrona przed tymi związkami jest niemożliwa. Podstawowym zadaniem jest ochrona przed tzw. stresem oksydacyjnym, czyli sytuacją, w której siły obronne organizmu nie są w stanie poradzić sobie ze zbyt dużą ilością wolnych rodników. A najlepszą ochroną jest oczywiście zdrowa dieta.

 

2. Przeciwutleniacze – obrońcy naszego organizmu

Głównym zadaniem przeciwutleniaczy jest ochrona komórek przed szkodliwym działaniem oksydantów. Jeśli jest ich wystarczająco dużo, a jednocześnie ilość wolnych rodników jest ograniczona (dzięki zerwaniu z nałogiem, wprowadzeniu zdrowej diety, wypoczynkowi), organizm nabywa odporność.

 

Rola przeciwutleniaczy w ochronie organizmu przed wolnymi rodnikami fascynuje naukowców od lat. Nic więc dziwnego, że nieustannie poszukują najlepszych źródeł tych aktywnych składników w naturalnych produktach. Fabryka Siły Sklep

 

Przeciwutleniacze wykazujące najsilniejsze działanie:

beta-karoten – ważny czynnik przeciwnowotworowy, chroni serce i układ krążenia, a także wzmacnia odporność. Występuje w pomarańczowych i zielonych warzywach, a im ich barwa jest ciemniejsza, tym jest go więcej. Najlepszymi źródłami beta-karotenu są marchew, czerwona papryka, dynia, szpinak, jarmuż, zielona sałata, brokuły, pomarańcze, grejpfruty;


glutation – ważny czynnik przeciwnowotworowy, działa detoksykacyjnie na substancje z zanieczyszczonego powietrza. Jego głównymi źródłami są arbuzy, szparagi i awokado, ale występuje także w grejpfrutach, pomarańczach, truskawkach, brzoskwiniach, brokułach czy kalafiorze;

 

likopen – wykazuje niezwykłe właściwości przeciwnowotworowe, zwłaszcza w przypadku nowotworów prostaty i szyjki macicy, chroni serce i układ krążenia. Najwięcej likopenu znajduje się w pomidorach i arbuzie;

 

kwercetyna – charakteryzuje się silnymi właściwościami przeciwbakteryjnymi, przeciwwirusowymi i przeciwzapalnymi, a dodatkowo łagodzi objawy alergii. Jak większość przeciwutleniaczy ma działanie przeciwnowotworowe, chroni układ krążenia. W dużych ilościach występuje w cebuli, ciemnych winogronach i brokułach;

 

ubichinon (koenzym Q10) – jest stosunkowo mało znanym przeciwutleniaczem, pomaga w obniżaniu poziomu tzw. złego cholesterolu i chroni układ sercowo-naczyniowy. Jego najlepszym źródłem są sardynki, makrela, orzechy (ziemne, włoskie i pistacje), a także soja i sezam;

 

witamina C – wspomaga w przypadku chorób układu oddechowego, układu sercowo-naczyniowego, zaćmy i nowotworów. Jest niezbędna dla wszystkich narządów i układów organizmu. Największe ilości witaminy C znajdują się w papryce, brokułach, brukselce, kalafiorze, truskawkach, szpinaku, kapuście, owocach cytrusowych, agreście, porzeczkach, malinach, pomidorach, pietruszce i szczypiorku;

 

witamina E (tokoferol) – najważniejszy czynnik ochronny układu sercowo-naczyniowego. Występuje w olejach roślinnych, migdałach, soi, nasionach słonecznika, ziarnach zbóż, mleku, maśle, serach i jajkach.

 

Zdrowa i odpowiednio zbilansowana dieta dostarcza organizmowi niezbędnych przeciwutleniaczy, które w skuteczny sposób chronią przed licznymi schorzeniami.

 

3. Schorzenia wywoływane przez wolne rodniki

Szkodliwe działanie wolnych rodników może dotyczyć wszystkich narządów i układów, wywoływać różne schorzenia i nieprawidłowości w ich funkcjonowaniu.

 

Negatywne skutki zbyt dużej ilości wolnych rodników:

– niszczenie DNA komórki prowadzące do mutacji, a nawet powstawania nowotworów;

– uszkadzanie ścian naczyń krwionośnych i osadzanie cholesterolu w tętnicach, prowadzące do miażdżycy, zawału czy udaru;

– niszczenie komórek gałki ocznej przyczyniające się do powstania zaćmy;

– niszczenie tłuszczów naskórka oraz włókien kolagenowych, co prowadzi do szybkiego starzenia się skóry, a nawet powstania raka.

 

To oczywiście nie wszystkie skutki działania wolnych rodników. Naukowcy uważają, że w mniejszym lub większym stopniu przyczyniają się do powstania nowotworów. Oprócz tego zaburzają pracę układów nerwowego, oddechowego, pokarmowego, moczowego, płciowego czy kostnego. Powodują groźne schorzenia, które niejednokrotnie uważane są za efekt starzenia.

 

Starzenie się jest procesem nieuchronnym, nie da się go zatrzymać, tak jak upływu czasu. Trzeba jednak pamiętać, że można spowolnić ten proces – wprowadzić elementy zdrowego stylu życia, racjonalną dietę, bogatą w owoce i warzywa.