Bóle goleni – jak sobie z nimi radzić?
Bóle goleni (shin splints) to nieprecyzyjny termin używany do opisu wysiłkowego bólu nóg. Określenie to jednak jest często nadużywane i nie stanowi precyzyjnego wyjaśnienia etiologii bólu. W rzeczywistości przyczynami bólu goleni mogą być zapalenie okostnej kości piszczelowej, przeciążenie przyśrodkowej części piszczeli czy zespół ciasnoty przedniego przedziału międzypowięziowego.
SPIS TREŚCI:
1. Etiologia – dlaczego boli?
2. Rozpoznanie – objawy alarmujące
3. Leczenie
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Etiologia – dlaczego boli?
Przyczyną dolegliwości bólowych jest ucisk spowodowany zwiększającym się w trakcie wysiłku ciśnieniem w przedziale przednim goleni (mięsień piszczelowy przedni, prostownik długi palców, prostownik długi palucha
i strzałkowy krótki) otoczonym powięzią. Zwiększenie objętości mięśni przedziału przedniego powoduje wzrost ciśnienia w tym miejscu, a w konsekwencji dochodzi do zmniejszenia ukrwienia w tej okolicy, co objawia się bólem.
Do najważniejszych przyczyn zespołu bólowego goleni należy zaliczyć zbyt gwałtowny wzrost intensywności, długości lub częstotliwości treningu. Dodatkowo osoby z nadmierną pronacją stopy (brzeg boczny stopy jest wyżej ustawiony niż jej brzeg przyśrodkowy) są znacznie bardziej narażone na wystąpienie tego urazu. Słabsze mięśnie przedniej części goleni w porównaniu z tylną grupą mięśniową również mogą mieć wpływ na pojawienie się tego zespołu bólowego.
2. Rozpoznanie – objawy alarmujące
Rozpoznanie zespołu bólowego goleni opiera się przede wszystkim na stwierdzeniu obecności wzbudzanego przez wysiłek bólu w dystalnych dwóch trzecich podudzia. W przypadku zespołu przedniej części goleni ból jest zlokalizowany w przednim przedziale, natomiast w zespole części przyśrodkowej – w dystalnych dwóch trzecich przyśrodkowej krawędzi piszczeli.
Aktywnościami, które najczęściej powodują ból, są bieganie lub długie chodzenie. Zmniejszenie bądź zaniechanie tej aktywności powoduje ustąpienie dolegliwości. Bólowi nigdy nie towarzyszą objawy naczyniowe ani neurologiczne.
3. Leczenie
W okresie ostrych dolegliwości bólowych stosujemy leczenie zgodne z zasadą P.R.I.C.E. do momentu ustąpienia dolegliwości. W dalszej kolejności ważne, aby w treningu wydłużać okresy odpoczynku i skracać czas trwania zajęć. Ogólnie można powiedzieć, że sygnałem ostrzegawczym są objawy bólowe. Jeśli występują, robimy przerwę, jeśli ustąpią – ćwiczymy.
Dodatkowym sposobem leczenia tego urazu jest zastosowanie masażu funkcyjnego, kinesiotapingu lub suchego igłowania (rodzaj akupunktury). Zabiegi te wykonywane są obecnie przez fizjoterapeutów. Kluczową sprawą jest również zadbanie o odpowiednią elastyczność mięśni. U osób ze zdiagnozowanym zespołem bólowym przedniej części goleni szczególnie ważne jest skupienie uwagi na stretchingu kompleksu mięsień brzuchaty–ścięgno Achillesa.
W niektórych przypadkach do zmniejszenia ciśnienia w przedziale międzypowięziowym wymagana jest operacja chirurgiczna. Jest to jednak decyzja lekarza i traktujmy ją jako ostateczność. Natomiast u pacjentów, u których występuje ból związany z przeciążeniem przyśrodkowej części goleni, należy zwiększać elastyczność mięśnia płaszczkowatego. Dodatkowo jako alternatywę dla biegania możemy wybrać jazdę na rowerze lub pływanie.
Powrót do treningu (biegania i innych) jest możliwy po ustąpieniu bólu powodowanego przez aktywność. Należy pamiętać o rozgrzewce i stretchingu mięśniowym. Początkowo unikamy biegania po nierównym terenie. Jeśli natomiast biegaliśmy po bieżni lub w parku, starajmy się zmieniać kierunek, aby ćwiczyć w obydwu kierunkach.
Najważniejszym elementem leczenia jest właściwe rozpoznanie, którego dokonują lekarz lub fizjoterapeuta. Po ustaleniu przyczyny bólu zawodnik zaprzestaje aktywności powodującej dolegliwości. Dla powodzenia planu rehabilitacji kluczowe znaczenie ma samodyscyplina zawodnika, który powinien zrezygnować z treningu aż do momentu pełnego ustąpienia bólu towarzyszącego ćwiczeniom.