Koenzym Q10 – źródła, działanie, zastosowanie
Koenzym Q10 jest związkiem znanym również pod nazwą ubichinon. Większość z nas zapewne kojarzy go ze składnikiem kremów odmładzających. Okazuje się jednak, że koenzym Q10 wykazuje również sporo zdrowotnych właściwości. Warto więc zainteresować się tą substancją, ponieważ jej niedobór w naszym organizmie może wiązać się z wystąpieniem wielu niekorzystnych zmian, nie tylko związanych z wyglądem skóry. Naturalnie ubichinon jest substancją występującą w komórkach roślinnych oraz zwierzęcych, w związku z czym jego dzienne zapotrzebowanie może być dostarczane wraz z dietą. Poznaj więcej szczegółów związanych z koenzymem Q10.
SPIS TREŚCI:
1. Czym jest koenzym Q10?
2. Działanie i właściwości koenzymu Q10
3. Zastosowanie koenzymu Q10
4. Dawkowanie koenzymu Q10
5. Źródła koenzymu Q10
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Czym jest koenzym Q10?
Koenzym Q10 jest organicznym związkiem chemicznym z grupy chinonów. Występuje w mitochondriach komórek roślinnych oraz zwierzęcych. Jest niezbędny do prawidłowej pracy mięśni organów, którym do prawidłowego funkcjonowania niezbędna jest energia. Ubichinon jest również nazywany „eliksirem młodości”, ponieważ wyróżnia się bardzo silnym działaniem przeciwutleniającym. Niestety wraz z wiekiem zawartość koenzymy Q10 w naszym organizmie znacznie spada. U większości osób powyżej 30. roku życia można zaobserwować widoczne zmiany związane z jego niedostateczną ilością. Do niedoborów tego składnika w organizmie mogą również przyczyniać się stosowane leki, choroby, stres oraz błędy żywieniowe. Do najczęstszych objawów obniżonego poziomu ubichinonu można zaliczyć:
– spadek energii i witalności,
– częstsze występowanie infekcji,
– problemy ze strony układu krwionośnego,
– zwiotczenie skóry,
– pierwsze widoczne zmarszczki.
2. Działanie i właściwości koenzymu Q10
W ludzkim organizmie koenzym Q10 spełnia sporo istotnych funkcji, m.in.:
– bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu serca oraz mięśni szkieletowych,
– dzięki silnym właściwościom przeciwutleniającym posiada właściwości antynowotworowe,
– przeciwdziała powstawaniu złogów cholesterolu w tętnicach,
– podnosi również wydolność tlenową,
– pomaga w zwalczaniu wolnych rodników,
– zapobiega występowaniu nadciśnienia tętniczego,
– posiada silne zdolności naprawcze,
– pomaga w leczeniu niewydolności krążenia,
– zapobiega powstawaniu miażdżycy,
– pomaga w wytwarzaniu energii we wszystkich komórkach ciała,
– wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego,
– dostarcza odpowiednich ilości tlenu do komórek,
– pomaga w leczeniu parodontozy.
3. Zastosowanie koenzymu Q10
Koenzym Q10 jest stosowany jako kosmetyk oraz suplement diety.
W przemyśle kosmetycznym ubichinon jest składnikiem wielu kremów, maseczek oraz balsamów. Poprawia bowiem jędrność skóry, zapewnia zachowanie odpowiedniej tekstury oraz chroni przed działaniem szkodliwych wolnych rodników. Stosowany regularnie, pomaga zmniejszać widoczność zmarszczek oraz okazuje się pomocny w niwelowaniu oznak zmęczenia. Co szczególnie istotne dla osób z problemami z wrażliwą skórą, ubichinon jest substancją bezpieczną, nie powoduje reakcji alergicznych i nie wywołuje żadnych negatywnych objawów, jak zaczerwienienie, podrażnienie czy pieczenie. W kosmetyce koenzym Q10 najczęściej jest stosowany w połączeniu z innymi antyoksydantami, m.in. z witaminami A, C, E, kwasem hialuronowym oraz różnego rodzaju olejkami roślinnymi.
Koenzym Q10 znalazł jednak swoje zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym. Jego największą zaletą jest wpływ na poprawę wydolności tlenowej, w związku z czym poprawia wytrzymałość organizmu oraz zwiększa tolerancję na wysiłek. Głównie z tego względu koenzym Q10 jest substancją chętnie suplementowaną przez osoby uprawiające intensywną aktywność fizyczną. Oczywiście stosowanie ubichinonu poleca się również osobom cierpiącym na niewydolność mięśnia sercowego, chcącym przyspieszyć przemianę materii oraz zmagającym się ze zbyt wysokim stężeniem cholesterolu we krwi. Bardzo często koenzym Q10 jest również polecany osobom cierpiącym na depresję, ponieważ udowodniono, że jest on substancją pomocną w leczeniu tego stanu chorobowego.
Koenzym Q10 jest więc substancją posiadającą bardzo szerokie spektrum działania. Związek ten jest substancją docenianą zarówno przez lekarzy, jak i pacjentów oraz okazuje się pomocny nie tylko w poprawie wyglądu skóry, ale również może przynieść ulgę podczas wielu schorzeń.
4. Dawkowanie koenzymu Q10
Zdecydowana większość osób po 30. roku życia posiada obniżoną zawartość koenzymu Q10 w swoim organizmie. Niestety w tym przypadku trudno jest uzupełnić jego niedobory tylko stosowaniem prawidłowej diety. Konieczne jest więc rozważenie suplementacji. Zazwyczaj suplementy diety zawierające ubichinon są dostępne w postaci kapsułek lub pastylek do ssania. Najpowszechniej zalecaną dawką jest przyjmowanie około 50 mg koenzymu Q10 na dobę. Niestety istnieją również przeciwwskazania do suplementacji tej substancji. Mimo że ubichinon jest związkiem bardzo dobrze tolerowanym przez ludzki organizm, to szczególną ostrożność powinny zachować osoby chorujące na cukrzycę lub borykające się z problemami dotyczącymi funkcjonowania mięśnia sercowego. Zaleca się, aby takie osoby przed rozpoczęciem suplementacji skonsultowały się z lekarzem lub dietetykiem. Do grona osób, które nie powinny suplementować koenzymu Q10, należą również kobiety ciężarne oraz karmiące piersią.
5. Źródła koenzymu Q10
Koenzym Q10 jest związkiem naturalnie występującym w produktach spożywczych. Jego największe ilości znajdują się w rybach, podrobach, olejach, szpinaku, brokułach oraz produktach pełnoziarnistych. Śladowe ilości koenzymu Q10 znajdują się natomiast w warzywach i owocach. Niestety ubichinon jest substancją wrażliwą na wysokie temperatury, w związku z czym jego zawartość w produktach spożywczych zmniejsza się podczas gotowania oraz zbyt długiego przechowywania. Na zawartość ubichinonu w produktach spożywczych wpływa stopień przetworzenia żywności, metody przetwórcze oraz stosowane techniki kulinarne.
Wszystkie te czynniki prowadzą do utraty nawet 20–40% koenzymu Q10. Co szczególnie istotne, koenzym Q10 jest przyswajalny przez ludzki organizm tylko w obecności tłuszczu. Warto również wiedzieć, że największe ilości ubichinonu znajdują się w surowym mięsie czerwonym, głównie w podrobach (nerkach, wątrobie, sercu). Poniższa tabela przedstawia zawartość ubichinonu na 100 g wybranego produktu spożywczego.
Tabela 1. Zawartość koenzymu Q10 w wybranych produktach spożywczych
| Produkt | Zawartość koenzymu Q10 w 100 g |
| Oleje roślinne Brokuły Sardynki Mięso czerwone Kiełki pszenicy Tran Makrela Orzechy ziemne Pierś z kurczaka Rośliny strączkowe Szpinak Mleko i przetwory mleczne | 1,9 mg 0,8 mg 0,6 mg od 0,2 do 04 mg 0,4 mg 0,4 mg 0,4 mg 0,4 mg 0,3 mg 0,2 mg 0,1 mg śladowe ilości |
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Naturalne źródła koenzymu Q10 (cz.3), mojadietetyczka24.pl/naturalne-zrodla-koenzymu-q10-cz3/ (3.04.2018).
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Murray M.T., Encyclopedia of Nutritional suplement, Prima Publishing, 1996.
Czeczot H., Antyoksydacyjne działania koenzymu Q10, „Farmacja Polska” 2002.
Danysz A., Kwieciński A., Właściwości farmakologiczne i leczenie koenzymem Q10, „Postępy Nauk Farmaceutycznych” 1997, 53(13), 589–597.
