Skuteczność treningu i zmiany adaptacyjne, które wywołuje, powinny być oceniane swoistymi dla danego wysiłku parametrami. Artykuł stanowi przegląd testów, badań o charakterze hematologicznym, biochemicznym

i fizjologicznym, które mogą unaocznić zmiany w organizmie, jakie wywołujemy treningiem wytrzymałościowym i siłowym.


SPIS TREŚCI:
1. Diagnoza hematologiczna, biomechaniczna i fizjologiczna treningu wytrzymałościowego i siłowego

 

1 / 4
A jaki Ty masz cel? Nie trać czasu i zacznij już dziś! Skorzystaj z profesjonalnej opieki.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.



1. Diagnoza hematologiczna, biomechaniczna i fizjologiczna treningu wytrzymałościowego i siłowego
Inne metody, tzw. pośrednie, szacują wartość maksymalnego poboru tlenu. Zaliczamy do nich test Astrand-Ryhming, PWC170, test Coopera. Ten ostatni to 12-minutowy bieg, w którym badany przebiega jak najdłuższy dystans. Na podstawie wyniku biegu oblicza się maksymalny pobór tlenu

w oparciu o wzory lub odczytuje szacunkowe wartości z tabel.


Maksymalny pobór tlenu minimalnie zwiększa się po osiągnięciu wieku dojrzałości. Czas dojrzewania jest najlepszym okresem jego podnoszenia

i diagnozowania. W wieku dorosłym jego pomiar może wskazywać na predyspozycje do tego rodzaju wysiłku.


Od maksymalnego poboru tlenu ważniejsza jest zdolność wykorzystania dużej ilości tlenu zanim, wysiłek wkroczy w próg przemian beztlenowych.

Ta cecha organizmu podlega wytrenowaniu.


Wyznaczenie progu przemian beztlenowych pozwala monitorować postępy w treningu i wyznaczać strefy tętna, w których powinny odbywać się treningi. Oznaczenie progu polega na uchwyceniu intensywności wysiłku, która powoduje gwałtowny wzrost mleczanu we krwi. Trening ma za zadanie przesuwać ten próg w górę, umożliwiając wykonywanie większej pracy podprogowej, zanim gwałtowne stężenie mleczanu nastąpi.


Próg przemian beztlenowych można wyznaczyć metodą wentylacyjną, monitorowaniem nagłego wzrostu wentylacji minutowej płuc, wydzielania dwutlenku węgla i korelowania tej sytuacji z osiąganiem progu.


Najdokładniejszymi są metody inwazyjne. Polegają na wykonywaniu wysiłku o wzrastającej intensywności. Przyjmuje się, że gdy organizm osiągnie stężenie 4 mmol/l kwasu mlekowego we krwi, to osiąga próg przemian beztlenowych. Najprostszą metodą wyznaczenia tego progu jest obserwacja reakcji organizmu na wysiłek. Głęboki i mocny oddech oznacza, że wchodzimy na próg przemian beztlenowych.


Najlepszą metodą diagnozowania efektów pracy wytrzymałościowej jest wskaźnik maksymalnej równowagi mleczanowej (MLSS). Polega na wyznaczeniu górnej wartości stężenia mleczanu we krwi, gdy zachowana jest równowaga pomiędzy jego produkcją a utylizacją.


W diagnostyce reakcji organizmu na bodziec wysiłkowy skuteczne jest określanie aktywności enzymów we krwi, kinazy kreatynowej

i dehydrogenazy mleczanowej. Informuje ona, w sposób pośredni, o stanie funkcjonalnym organizmu.


Badając efekty treningu siłowego, zależy nam na ocenie stanu anabolicznego. Chcielibyśmy, aby ilość hormonów budujących mięśnie brała górę nad tymi, które degradują białko. Wskaźnikiem, który najtrafniej oddaje ten stan, jest wskaźnik testosteron/kortyzol (T/C). Testosteron jest hormonem anabolicznym. Kortyzol należy do glukokortykoidów i ma działanie kataboliczne.


Celem treningu siłowego jest wywołanie w organizmie trwałych zmian

w reakcjach hormonalnych w odpowiedzi na trening, zmian w kierunku wzrostu wskaźnika testosteron/kortyzol.


Wskaźnik ten ma istotne znaczenie w ocenie naszej dyspozycji psychofizycznej. Niska jego wartość może sygnalizować przetrenowanie organizmu, nasilenie procesów katabolicznych. Efekty treningowe należy mierzyć swoiście, adekwatnie do wielkości zmian, jakie w układach naszego organizmu trening wywołuje.