Jak rozpoznać nadwagę i otyłość?
Postęp technologiczny, dostęp do coraz większej liczby produktów spożywczych (nie zawsze dobrej jakości), życie w pośpiechu i brak podstawowej wiedzy z zakresu zdrowego odżywiania spowodowały, że nadwaga i otyłość stały się plagą XXI w. Określa się je również jako choroby cywilizacyjne. Coraz więcej osób boryka się z tymi problemami. Czasem ludzie nie wiedzą, jak sprawdzić, czy problem już ich dotyczy, lub nie zdają sobie sprawy z zagrożeń, jakie niesie za sobą zbyt duża ilość tkanki tłuszczowej.
SPIS TREŚCI:
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Najbardziej rozpowszechnionym sposobem zweryfikowania, czy waga jest prawidłowa, jest obliczenie wskaźnika masy ciała BMI (body mass index). Wskaźnik ten można obliczyć, stosując poniższy wzór.
BMI = masa ciała (kg) ÷ [wzrost (m)]²
Jeśli wynikiem równania będzie wartość poniżej 18,5, oznacza to niedowagę. Wartości 18,5–24,9 oznaczają prawidłową masę ciała. Na nadwagę wskazują wartości 25–29,9. Natomiast wskaźnik oznaczający otyłość zaczyna się od 30. Otyłość pierwszego stopnia to 30–34,9, otyłość drugiego stopnia to 35–39,9, a otyłość olbrzymia – powyżej 40.
Należy jednak pamiętać, że wskaźnik ten jest zbyt ogólny i niestety ma wiele ograniczeń. Biorąc pod uwagę np. osobę z wysoką masą mięśniową, może dochodzić do zafałszowań, wynik może wskazywać na nadwagę i otyłość. Najlepszym przykładem świadczącym o błędzie BMI jest kulturysta, którego wynik BMI często wskazuje na otyłość, nawet olbrzymią, jednak jego poziom tkanki tłuszczowej jest bardzo niski. BMI jako wykładnik masy ciała znacznie lepiej sprawdzi się w badaniach na dużej populacji niż na jednostkach.
Zamiast obliczać wskaźnik BMI można sprawdzić obwód talii (WC, waist circumference) i przede wszystkim WHtR, czyli stosunek obwodu tali do wzrostu. Podczas mierzenia WHtR można sprawdzić, czy w talii nie odkłada się zbyt dużo tkanki tłuszczowej trzewnej, która jest znacznie bardziej niebezpieczna dla organizmu niż tkanka tłuszczowa zlokalizowana w pozostałych częściach ciała. Ten pomiar pozwala na zweryfikowanie, czy występuje otyłość brzuszna, która odpowiada za rozwój groźnych zaburzeń metabolicznych typu hiperlipidemia, stłuszczenie wątroby czy cukrzyca typu 2.
Jeśli wynik pomiaru przekracza przewidzianą normę, oznacza to zbyt duże nagromadzenie tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej i należy dążyć do zmniejszenia obwodu talii. W ten sposób można uniknąć ryzyka rozwoju zaburzeń związanych z otyłością brzuszną.
Dla kobiet normy obwodu talii, o których wcześniej wspomniano, są następujące: powyżej 80 cm występuje znaczne ryzyko powikłań metabolicznych, powyżej 88 cm to ryzyko jest już bardzo wysokie. Dla mężczyzn natomiast znaczne ryzyko tych powikłań zaczyna się przy obwodzie talii powyżej 94 cm, a bardzo wysokie – powyżej 102 cm.
Aby pomiar obwodu talii był prawidłowy, należy go dokonać w połowie odległości między dolnym brzegiem żeber a górnym brzegiem kości biodrowej. Natomiast stosunek WHtR w klasyfikacji otyłości brzusznej jest podobny w przypadku obydwu płci i wynosi 0,5, czyli obwód talii nie powinien przekraczać połowy wysokości ciała (Ht/2).
Obwód talii wskazujący na otyłość brzuszną może wiązać się z ryzykiem wystąpienia zespołu metabolicznego. W związku z jego obecnością mogą również wystąpić powikłania ze strony układu krążenia. Aby wykluczyć wystąpienie tego zespołu, należy zbadać się pod kątem innych cech zespołu metabolicznego. Jeśli wyniki badań wykażą współistnienie trzech z podanych nieprawidłowości – oznacza to, że należy zacząć leczenie.
Kryteria rozpoznawania zespołu metabolicznego według NCEP-ATP III z 2001 r. są następujące:
dla kobiet
– obwód talii powyżej 88 cm,
– poziom triglicerydów powyżej bądź równy 150 mg/dl,
– poziom cholesterolu HDL poniżej 50 mg/dl,
– ciśnienie krwi wyższe lub równe 130/85 mmHg,
– poziom glukozy na czczo wyższy lub równy 110 mg/dl, po modyfikacji – 100 mg/dl (kryteria NCEP-ATP III z 2005 r.);
dla mężczyzn
– obwód talii powyżej 102 cm,
– poziom triglicerydów powyżej bądź równy 150 mg/dl,
– poziom cholesterolu HDL poniżej 40 mg/dl,
– ciśnienie krwi wyższe lub równe 130/85 mmHg,
– poziom glukozy na czczo wyższy lub równy 110 mg/dl.
Należy dbać o swoją sylwetkę, bo zapewni to nie tylko ładny wygląd, ale także dobre samopoczucie – bez ryzyka chorób i powikłań zdrowotnych.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Wyrzykowski B. et al., Epidemiologia zespołu metabolicznego w Polsce. Wyniki programu WOBASZ, „Kardiologia Polska” 2005, 63(4), 1–4.
Nawarycz T., Ostrowska-Nawarycz L., Otyłość brzuszna u dzieci i młodzieży — doświadczenia łódzkie, „Endokrynologia, Otyłość, Zaburzenia Przemiany Materii” 2007, 3(1), 1–8.
Kłosiewicz-Latoszek L., Jak rozpoznać nadwagę?, ncez.pl/zdrowe-odchudzanie/skuteczne-odchudzanie/jak-rozpoznac-nadwage--- (10.12.2019).
Parol D., Nowe doskonalsze BMI, damianparol.com/nowe-doskonalsze-bmi/ (10.12.2019).
