Zielone warzywa dla płuc
Spożywanie warzyw zielonych ma udowodnione działanie profilaktyczne wobec chorób płuc. Przyspiesza również powrót pacjenta do zdrowia i zapobiega powstawaniu nowotworów. Co jeść, by cieszyć się zdrowymi płucami?
SPIS TREŚCI:
1. Wspólne cechy warzyw zielonych
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Wspólne cechy warzyw zielonych
Warzywa i owoce powinny być podstawą codziennej diety. Na szczególne wyróżnienie, zwłaszcza w kontekście wspomagania leczenia chorób nowotworowych, zasługują warzywa w kolorze zielonym. Do grupy tej zalicza się np. warzywa liściowe, jak sałata, szpinak, szczaw, warzywa kapustne, oraz niektóre nasiona roślin strączkowych. Warzywa te charakteryzują się wysoką zawartością składników odżywczych i niską zawartością cukrów i tłuszczów, co sprawia, że są niskokaloryczne. Dzięki przeciwutleniaczom, jak witaminy C i E, wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Dodatkowo warzywa zielone są cennym źródłem kwasu foliowego i magnezu.
Wśród warzyw liściowych można wyróżnić nać pietruszki, szpinak, różne rodzaje sałat, cykorię liściową, rzeżuchę, endywię, szczaw, rukolę, roszponkę, rukiew wodną. Ich wartość odżywcza jest uzależniona od pory roku, świeżości, gatunku. Warto zauważyć, że np. ciemnozielone liście zewnętrzne mogą zawierać ok. 50 razy więcej składników odżywczych niż jasnozielone liście ze środka główki kapusty. Należy pamiętać, że świeże warzywa wykazują lepsze działanie zdrowotne niż te poddane obróbce termicznej.
Warzywa liściowe są dobrym źródłem kwasu foliowego, szczególnie ważnego dla kobiet w ciąży oraz planujących ciążę ze względu na zapobieganie powstawaniu wad cewy nerwowej. Dodatkowo zawierają błonnik, witaminy K, C, luteinę, karotenoidy oraz flawonoidy. Są to związki wykazujące działanie antyoksydacyjne, przeciwutleniające, mogące hamować rozwój komórek nowotworowych.
Ponadto sugeruje się, że spożycie żywności zawierającej antyoksydanty wiąże się z lepszą czynnością płuc i może zapobiegać zachorowaniu na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Podobne właściwości mogą wykazywać także świeże zioła, takie jak mięta, bazylia czy pokrzywa, jednak spożywa się je w postaci suszonej w niewielkich ilościach.
Warzywa kapustne należą do rodziny warzyw krzyżowych. Wśród nich wyróżnia się wszystkie rodzaje kapusty, brukselkę, brokuły, kalafior, jarmuż, brukiew. Są one bogatym źródłem składników wpływających korzystnie na organizm człowieka.
Na szczególne wyróżnienie zasługują glukozynolany. Są to związki należące do tioglikozydów występujących w roślinach krzyżowych. Są związkami o nieznaczącej aktywności biologicznej, jednak kiedy ulegają hydrolizie (pod wpływem enzymu mirozynazy, którą aktywuje się poprzez szatkowanie, gryzienie, żucie), ta aktywność znacząco wzrasta. Produktami tej przemiany są izotiocyjaniany. Wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przede wszystkim przeciwnowotworowe. Mają zdolność wydalania substancji rakotwórczych z organizmu oraz mogą zwiększać apoptozę komórek nowotworowych, tym samym ograniczają ich rozwój i zdolność przerzutową. Spożycie warzyw kapustnych zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory żołądka, okrężnicy, odbytnicy oraz płuc.
Warto zauważyć, że przeciętne spożycie warzyw kapustnych nie wywołuje żadnego działania toksycznego, jednak ich nadmierne spożycie (powyżej 500 g dziennie) może wiązać się z działaniem wolotwórczym ze względu na blokowanie przyswajania jodu. Szczególnie narażone są osoby zmagające się z problemami z tarczycą oraz osoby, których dieta charakteryzuje się niedoborem jodu.
Strączkowe warzywa zielone to bób, groszek, a także fasola szparagowa. Zmniejszają poziom tzw. złego cholesterolu we krwi, a w konsekwencji wspomagają proces przemiany materii i zmniejszają ryzyko otyłości. Jest to właściwość szczególnie korzystna dla płuc. Organ ten bardzo często bywa uciskany przez otłuszczoną klatkę piersiową. Wskutek tego prawidłowe oddychanie jest utrudnione, co może prowadzić nawet do niedotlenienia.
Na wyróżnienie wśród warzyw zielonych zasługują również rzadko używane w kuchni liście chrzanu. Zarówno liście chrzanu, jak i olejek z nich wytwarzany od wielu lat wykorzystywane są w medycynie ludowej w celu leczenia różnych schorzeń. Wykazują działanie hipotensyjne, hipolipemiczne, hipoglikemiczne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze. Roślina ta przyczynia się do hamowania produkcji cytokin prozapalnych. Działanie prozdrowotne wykazuje dzięki zawartości związków bioaktywnych takich jak flawonoidy, karotenoidy oraz sterole.
Inne warzywo, które można wykorzystać w profilaktyce nowotworów, m.in. płuc, to szczypiorek. Należy do rodziny cebulowatych i wykazuje silne działanie antybakteryjne.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Gwóźdź E., Gębczyński P., Prozdrowotne właściwości owoców, warzyw i ich przetworów, „Postępy Fitoterapii” 2015, 4, 268–271.
Posłuszna D., Doboszyńska A., Ocena stanu odżywienia u chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) oraz wpływ diety na ryzyko jej wystąpienia, „Pneumonologia i Alergologia Polska” 2011, 79(2), 109–115.
Kwiatkowska E., Bawa S., Glukozynolany w profilaktyce chorób nawrotowych – mechanizmy działania, „Roczniki Państwowego Zakładu Higieny” 2007, 58(1), 7–13.
Zalega J., Szostak-Węgierek D., Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część III. Diety
o właściwościach przeciwnowotworowych, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2013, 94(1), 59–70.
Kulczyński B., Gramza-Michałowska A., Grdeń M., Właściwości terapeutyczne Moringa oleifera, „Medycyna Rodzinna” 2017, 2, 111–117.
Kibil I., Wege dieta roślinna w praktyce, Warszawa 2018, 120–121.
Szustakowska-Chojnacka M., 100 roślin w twojej kuchni, Warszawa 2015, 293–312.