Czy znasz właściwości tych pierwiastków?
Pierwiastki chemiczne stanowią budulec całej ziemskiej materii.
Część z nich występuje w stanie wolnym, a inne jedynie w postaci związków lub mieszanin chemicznych. Znajdują także zastosowanie w ludzkim organizmie, gdzie ich działalność jest naprawdę szeroka. Nasz artykuł prezentuje kilka z nich oraz ich rolę w metabolizmie człowieka.
SPIS TREŚCI:
1. Co kryje się za symbolem B?
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Co kryje się za symbolem B?
Bor jest pierwiastkiem chemicznym naturalnie występującym w ludzkim szkielecie, a także śledzionie i tarczycy. Pod kątem budowy chemicznej
jest podobny do węgla i krzemu. Do naturalnych źródeł tego mikroelementu zalicza się przede wszystkim orzechy, a także świeże owoce, warzywa
i produkty pełnoziarniste.
W kontekście aktywności sportowej, bor znajduje swoje miejsce
jako środek wspomagający zawodników profesjonalnie uprawiających sporty siłowo-wytrzymałościowe lub kulturystykę. Ponadto może być
z sukcesami stosowany przez osoby ćwiczące amatorsko ze względu
na swój prozdrowotny charakter.
Bor jest półmetalem o bardzo szerokim działaniu w kontekście ludzkiego organizmu. Wśród mnogich korzyści płynących z jego stosowania wymienia się między innymi:
– stymulację wzrostu aktywności testosteronu i estrogenów;
– profilaktykę osteoporozy i oddziaływanie na układ szkieletowy
poprzez zapobieżenie utraty wapnia;
– działanie antyseptyczne i przeciwwirusowe;
– ochrona przed nowotworami piersi;
– oddziaływanie na aktywność enzymów;
– usprawnianie metabolizmu oraz przemian substancji białkowych.
Dawkowanie boru, podobnie jak większości suplementów, powinno odbywać się zgodnie z aktualnym zapotrzebowaniem organizmu
na ten pierwiastek. Badania dowodzą, że dobowa dawka boru powinna wahać się od 4 do 10 mg.
Jod pokarmowy to minerał, który występuje pod trzema różnymi postaciami – rozpuszczalnego w wodzie jodku, nieorganicznego jodu lub soli. Pierwiastek ten jest pozyskiwany z wodorostów, które potrafią skoncentrować prawie 30000-krotnie wyższe ilości tej substancji niż te znajdujące się w samej wodzie. Doszukując się jego źródeł wśród produktów spożywczych, należy zwrócić uwagę na cebulę, mleko, mięso wieprzowe i wołowe, nasiona słonecznika oraz orzechy.
Jod odpowiada przede wszystkim za regulację poziomu hormonów tarczycy – tyroksyny i trójjodotyroniny. Niedobory tych związków mogą
być przyczyną osłabienie funkcji poznawczych. Oznacza to, że pierwiastek ten reguluje działanie układu nerwowego. Ponadto odpowiada za:
– poprawę wydolności fizycznej;
– odżywianie skóry, włosów i paznokci;
– zapobieganie powstawaniu wola.
Suplementacja jodem nie jest jednak zbyt popularna. Niedobory
w rozwiniętych krajach są rzadko spotykane, ze względu na urozmaiconą dietę. Terapia z wykorzystaniem tego pierwiastka może być rozpoczęta
pod warunkiem zaprzestania spożywania soli i produktów na bazie alg. Przyjmuje się, że dobowa dawka, po spełnieniu powyższych zaleceń, powinna wynosić od 0,075 do 0,15 mg. Wyższe porcje mogą prowadzić
do zahamowania działania tarczycy.
Manganem określa się metal przejściowy, który nie występuje w naturze jako wolny element. W większości przypadków jest spotykany w związkach
z żelazem lub innymi minerałami. Znajduje się między innymi w orzechach, produktach pełnoziarnistych oraz warzywach jak burak, groszek, szpinak, ziemniaki, a także zielona i czarna herbata.
Bez wątpienia mangan jest ważnym składnikiem dla naszego zdrowia. Oprócz stymulacji procesu przyswajania witamin i antyoksydacji komórek, odpowiada też za:
– regulację metabolizmu białek, cukrów i lipidów;
– usunięcie uczucia zmęczenia;
– poprawę pamięci;
– prawidłowość odruchów mięśniowych.
Warto również nadmienić, że niedobory manganu mogą przysporzyć znaczących problemów. Wspomina się tutaj o osteoporozie, chorobie zwyrodnieniowej stawów, zwiększonym ryzyku zachorowania na padaczkę oraz negatywnym wpływie na płodność. Dobowa dawka manganu
dla mężczyzn wynosi około 2,3 mg, a dla kobiet 1,8 mg.
To niemetal zaliczany do jednego z dwudziestu czterech podstawowych witamin i minerałów do zachowania optymalnego stanu zdrowia. W ludzkim organizmie, jak i przyrodzie można go spotkać jedynie w śladowych ilościach, przez co jest zaliczany do mikroskładników.
Mówiąc o produktach spożywczych, w jakich występuje, wymienia się drożdże, grzyby, jaja, kalarepę, orzechy, pomidory, produkty zbożowe, ryby oraz szparagi. W celu poprawy ogólnego samopoczucia i zdrowia przyjmuje się, że dawka selenu w wysokości od 200 do 300 mg na dobę jest wystarczająca.
Selen wykazuje przede wszystkim antyoksydacyjny charakter
– oprócz usuwania wolnych rodników oraz ochrony erytrocytów
przed ich toksycznym działaniem, wpływa na szereg innych aspektów naszego organizmu.
Mowa tu o:
– profilaktyce przeciwnowotworowej;
– wpływie na układ immunologiczny (antyseptyka);
– zapobieganiu chorobom układu krążenia;
– działaniu antyproliferacyjnym i przeciwzapalnym.
5. Pierwiastek owoców morza
Wanad to pierwiastek chemiczny odporny na działanie rozmaitych substancji jak woda, kwas azotowy i siarkowy czy też zasady.
Mimo to, znajduje się w obrębie tkanek kostnych oraz w znikomej ilości
w pożywieniu. Jako źródło podaje się owoce morza, tj. ostrygi, małże, homary, kraby oraz ślimaki. Ponadto pierwiastek ten występuje
w produktach pełnoziarnistych, a także w koprze lub pietruszce.
Wanad jest wykorzystywany przede wszystkim w terapii cukrzycy
– jego działanie jest zbliżone do mechanizmu insuliny. Niweluje nadmierne ciśnienie oraz normalizuje poziom cukru we krwi. Pierwiastek ten znajduje również zastosowanie w profilaktyce zawałów serca oraz zapobiega odkładaniu się złego cholesterolu (LDL) w obrębie naczyń krwionośnych.
Działanie wanadu jest nadal nie do końca poznane, dlatego przeprowadza się ciągłe badania, mające wykazać jego wpływ na zdrowie człowieka.
Na obecną chwilę potwierdzono, że wanad ma głównie działanie profilaktyczne w kontekście prawidłowego działania układu sercowo-naczyniowego. Dobowa dawka przyjmowana raz dziennie w sposób doustny, powinna wynosić 100 mg u osób z mierną tolerancją glukozy.
Żelazo jest jednym z ważniejszych składników mineralnych, który stanowi część hemoglobiny – podstawowego transportowca tlenu po całym organizmie. W naturalnym pożywieniu występuje w produktach mięsnych, wątrobie, rybach, żółtkach jaj , twarogu, orzechach, mleku, warzywach strączkowych, krewetkach oraz brokułach i szpinaku.
Pierwiastek o symbolu Fe odpowiada za wiązanie dwutlenku węgla (będącego elementem hemoglobiny) i ukierunkowanie jego transportu
do płuc, skąd następnie jest usuwany. Co więcej, warunkuje on prawidłowe funkcjonowanie organizmu i należy go stosować między innymi
przy zaburzeniach krążenia, obniżonej odporności i wydolności fizycznej, problemach ze skupieniem i pogorszonym stanem włosów czy też paznokci.
Suplementacja żelaza jest uzależniona przede wszystkim od płci.
Obecnie obowiązujące normy zalecają poniższe, dobowe dawki pierwiastka:
– 19 mg dla dorosłych kobiet;
– 25 mg dla kobiet w ciąży;
– 17 mg dla dorosłych mężczyzn.
Warto również wspomnieć, że substancje zawarte w niektórych roślinach, przyczyniają się do ograniczenia wchłaniania żelaza. Mowa tu papryce chilli (4,23 g tego produktu zmniejsza wchłanianie o 38%), rozmarynie,
a także kawie oraz herbacie.
