Zakwaszenie organizmu – objawy oraz jak sprawdzić
Zakwaszenie organizmu to mit, w którym tkwi ziarno prawdy. Czy dieta alkalizująca istnieje? Jakie korzyści może przynieść?
SPIS TREŚCI:
4. Czego jeszcze nie można jeść, pić i robić na diecie odkwaszającej
5. Dieta odkwaszająca – co wprowadzić
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
PH płynów ustrojowych różni się w poszczególnych częściach ciała. Wartość pH określa, czy środowisko jest kwaśne, czy zasadowe – im niższa, tym bardziej kwaśne. Sok żołądkowy ma odczyn kwaśny, krew – zasadowy. PH krwi musi mieścić się w wąskich granicach normy, aby utrzymać organizm przy życiu. Za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej (w organizmie nieustannie powstają kwasy) odpowiadają głównie nerki i układ oddechowy. W skrajnych przypadkach, np. w niewydolności nerek, może dojść do kwasicy (znacznego spadku pH krwi). Ten stan zagraża życiu, nie zdarza się u zdrowych osób i nie może być spowodowany stosowaniem niewłaściwej diety. Zatem zakwaszenie organizmu to termin nieprecyzyjny.
Dieta bogata w produkty o charakterze kwasotwórczym nie wpływa na pH krwi, może natomiast wywołać zmiany w składzie wydalanego moczu. Mocz staje się wtedy kwaśny, jednocześnie wraz z nim usuwanych jest więcej cennych pierwiastków, jak np. wapń. Takie zmiany mogą zwiększać ryzyko powstawania kamieni nerkowych i wywoływać inne niekorzystne efekty. Wbrew temu, co można wyczytać w Internecie – zakwaszenie moczu nie wywołuje objawów oraz nie można tego samodzielnie zdiagnozować za pomocą domowych sposobów.
Produkty można zaklasyfikować do grup mogących obniżać pH moczu (właściwości zakwaszające) oraz podwyższać je (właściwości alkalizujące). Jest to zależne m.in. od zawartości pierwiastków (chlor, fosfor, siarka – charakter kwasotwórczy; potas, sód, magnez, wapń – charakter alkalizujący). Wpływ poszczególnych grup produktów na zakwaszenie moczu można oszacować na podstawie ich składu. Mówi nam o tym potencjale wskaźnik PRAL – potential renal acid load, określający stopień zakwaszenia moczu. Im wyższa wartość PRAL, tym silniej zakwaszający produkt. Wartość 0 oznacza produkt neutralny. Które produkty spożywane w nadmiarze prowadzą do zakwaszenia moczu?
Wskaźnik PRAL dla mięsa i produktów mięsnych to ok. 10 na 100 g. Aminokwasy spożywane wraz z białkami w nadmiarze są przekształcane do mocznika. Wykazano, że im wyższe stężenie azotu mocznikowego, tym niższa wartość pH moczu. Stężenie azotu mocznikowego jest tym wyższe, im wyższe spożycie mięsa. W jednym z badań wykazano także zależność – im bardziej kwaśny mocz, tym wyższy poziom triglicerydów oraz glukozy na czczo we krwi. Daleko idącym wnioskiem, choć potwierdzającym obecne zasady prawidłowego żywienia, jest teza, iż im więcej mięsa spożywamy, tym bardziej narażamy się na wystąpienie zespołu metabolicznego.
Wartość PRAL dla mąki to 7 – niewiele mniej w porównaniu z mięsem. Produkty zbożowe także należą do produktów o charakterze kwasotwórczym. Czy oznacza to, że pieczywo powinniśmy z diety wyeliminować? Wcale nie. Ważne, aby zadbać o równowagę, ale o tym w dalszej części artykułu.
Produkty zbożowe produktom zbożowym nierówne. O bezcelowości spożywania wyrobów z białej mąki wie dziś każdy. Ziarno w procesie oczyszczania traci najcenniejszą łuskę (najbardziej bogatą w składniki mineralne). Biała mąka powstała z oczyszczonych ziaren to prawie wyłącznie skrobia pozbawiona błonnika oraz cennych składników mineralnych. W tym także magnezu i potasu, które teoretycznie mają charakter zasadotwórczy. Oczyszczonej mąki nie poleca się osobom zdrowym. Błonnik powrócił do łask i coraz więcej mówi się o jego korzystnych właściwościach nawet w chorobach zapalnych jelit czy zespole jelita drażliwego.
Wbrew pozorom wartość PRAL dla cukru wynosi − 0,1, co miałoby oznaczać jego właściwości alkalizujące. Badania wskazują jednak, że im wyższe spożycie cukru (nie tylko sacharozy, czyli białego cukru, ale także fruktozy w postaci syropu kukurydzianego), tym wyższy poziom kwasu moczowego i wyższe ryzyko przewlekłej choroby nerek. Niektórzy autorzy wskazują na korzyści płynące z zastosowania „diety alkalizującej” na przebieg przewlekłej choroby nerek, tj. spowolnienie utraty ich funkcji. Na czym zatem ma polegać dieta alkalizująca?
4. Czego jeszcze nie można jeść, pić i robić na diecie odkwaszającej
Dieta odkwaszająca jest w istocie dietą zgodną z piramidą zdrowego żywienia. Produkty o charakterze alkalizującym to warzywa i owoce. W najnowszej jej wersji produkty roślinne znajdują się u samej podstawy (niżej jest tylko aktywność fizyczna). W związku z tym w największej ilości w codziennej diecie powinny być spożywane właśnie one. Do każdego posiłku należy dodawać minimum 1 warzywo lub owoc. Ze względu na zawartość cukrów prostych owoce najlepiej ograniczać do 2 porcji dziennie.
Czy rezygnować z produktów zbożowych, mięs, olejów? Oleje roślinne są w kontekście równowagi kwasowo-zasadowej obojętne. Nie należy ich odrzucać, są wręcz niezbędne jako źródła wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Zboża jako główne źródło węglowodanów powinny towarzyszyć nam na co dzień. Należy jednak zaznaczyć, że powinny pochodzić z ziaren z pełnego przemiału. Ograniczenie mięsa postuluje się już od dawna, szczególnie ze względu na podejrzenie, że przyczynia się ono do zwiększenia ryzyka raka okrężnicy, zaleca się zatem ograniczenie mięs czerwonych. Najbardziej racjonalne jest spożywanie mięsa 3 razy w tygodniu, a w pozostałe dni dostarczanie białka z roślin strączkowych, grubych kasz oraz ryb.
Co do napojów – przeciwwskazany jest alkohol (z pewnymi wyjątkami) oraz napoje o wysokiej zawartości fosforu, jak np. gazowane oranżady. Nie ma natomiast przeciwwskazań do spożywania płynów o zawartości fosforu poniżej 30 mg/100 g, w których zawartość sumaryczna sodu i potasu jest równa zawartości chloru bądź wyższa. Do takich należą białe i czerwone wino, woda, kawa, kakao. Co z nabiałem? Warto znacznie ograniczyć żółte sery. Charakteryzują się one najwyższą wartością wskaźnika PRAL – sięga nawet 23, ponadto zawierają dużo tłuszczu i soli. Mleko i jogurt nie mają silnego działania kwasotwórczego, nie ma zatem potrzeby ich ograniczać. Są przecież podstawową grupą produktów zaspokajającą codzienne zapotrzebowanie na wapń, dodatkowo mają o wiele mniej tłuszczu niż sery dojrzewające.
5. Dieta odkwaszająca – co wprowadzić
Biorąc pod uwagę, że jako społeczeństwo nadal spożywamy za mało warzyw – na każdym kroku warto polecać zwiększenie ich zawartości w codziennej diecie. To jedyne produkty (wraz ze świeżymi owocami) o minusowej wartości PRAL. Najlepiej spożywać je w postaci surowej, w formie niesłodzonych soków, lub po gotowaniu na parze. Pomocna w odkwaszaniu jest kasza jaglana, którą warto wprowadzić do diety. Dieta odkwaszająca to dieta racjonalna, niewymagająca wywracania życia do góry nogami.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Karalius V.P., Shoham D.A., Dietary sugar and artificial sweetener intake and chronic kidney disease: a review, „Advances in Chronic Kidney Disease” 2013, 20(2), 157–164.
Banerjee T. et al., Dietary acid load and chronic kidney disease among adults in the United States, „BMC Nephrology” 2014, 24(15).
Otsuki M. et al., Association of urine acidification with visceral obesity and the metabolic syndrome, „Endocrine Journal” 2011, 58(5), 363–367.
Schwalfenberg G.K.,The Alkaline Diet: Is There Evidence That an Alkaline pH Diet Benefits Health?, „Journal of Environmental and Public Health” 2012.
Remer T., Influence of a diet on a acid-base balance, „Seminars in Dialysis” 2000, 13(4), 221–226.
