15 rzadziej spożywanych zdrowych warzyw
W świadomości Polaków coraz częściej zapala się zielone światło dla warzyw – obiady nie ograniczają się już do surówki z majonezem lub tuczącym dressingiem. Ludzie z ochotą wprowadzają kolejne warzywa do diety, by ją uatrakcyjnić. W tym artykule opisano nieco mniej znane, ale bardzo zdrowe warzywa. Które z nich warto włączyć do diety?
SPIS TREŚCI:
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bakłażan, inaczej gruszka miłości, oberżyna lub psianka podłużna, to warzywo należące do rodziny psiankowatych. Charakteryzuje się niską kalorycznością, porcja 100 g tego warzywa dostarcza ponad 20 kcal. Miąższ bakłażana zawiera znaczne ilości magnezu, potasu i wapnia. Co więcej, stanowi bardzo dobre źródło błonnika pokarmowego. Bakłażan zawiera go prawie dwukrotnie więcej niż brzoskwinie czy jabłka. Oprócz tego oberżyna posiada witaminy A, B i C.
Psianka podłużna wykazuje silne właściwości antynowotworowe ze względu na znaczną ilość antyutleniaczy. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na antyangiogenetyczny charakter nasuniny – substancji występującej w skórce bakłażana.
Spożywanie bakłażana wpływa na poprawę przemiany materii, zwiększenie ochrony przed chorobami krążenia i rozwinięciem się choroby nowotworowej. Dzięki błonnikowi bakłażany wykorzystuje się w kuracji ukierunkowanej na poprawę funkcjonowania układu pokarmowego oraz obniżenie poziomu cholesterolu. Detoksykacyjny charakter rośliny może zostać wykorzystany w dietach oczyszczających.
Brukiew czy też karpiel jest jedną z odmian kapusty rzepak, która jest warzywem uprawnym. Ze względu na dużą ilość wody oraz znaczną zawartość witamin B i C brukiew jest polecana osobom w trakcie odchudzania. Jest rośliną niskokaloryczną, może być częstym dodatkiem do posiłków. Jednak nie należy przesadzać! Karpiel ze względu na dużą ilość cyjanków prowadzących do zahamowania transportu jodu w tarczycy może prowadzić do rozwoju niedoczynności tego gruczołu.
Bób należy do rodziny roślin strączkowych. Dzięki niewielkiej ilości tłuszczu i wysokiej zawartości błonnika pokarmowego może być stosowany w dietach odchudzających. Warto jednak dodać, że nie jest niskokaloryczną rośliną. Standardowa porcja 100 g dostarcza prawie 110 kcal.
Duże ilości kwasu foliowego oraz witamin z grupy B bardzo korzystnie wpływają na regulację pracy układu nerwowego. Spożywanie bobu pozwoli na pokrycie ponad 100% dobowego zapotrzebowania na kwas foliowy, zapewni zdrowy przebieg ciąży i zmniejszy ryzyko wystąpienia wad rozwojowych płodu. Wspomniane związki witamin wraz z żelazem mogą przynieść szczególne korzyści w trakcie niedokrwistości, ponieważ biorą udział w procesie syntezy nowych erytrocytów. Inną i równie istotną cechą bobu jest wysoka zawartość białka (7,6 g protein w 100 g ugotowanego bobu). Znaczna ilość potasu oraz niewielka porcja sodu skutecznie wpływają na regulację poziomu cholesterolu we krwi.
Zwyczajna odmiana grochu bardzo często jest określana jako zielony groszek. Roślina pochodzi z terenów Afryki Północnej, Azji, Wschodniej i Południowej Europy oraz Kaukazu. Obecnie jest uprawiana w większości rejonów świata. Groszek najlepiej spożywać surowy – dzięki temu dostarczy większej ilości prozdrowotnych soli mineralnych i witamin. Warzywo zawiera liczne pożyteczne składniki, np. beta-karoten, błonnik, witaminy (B, C i E) oraz mikroelementy, jak fosfor, potas, wapń i żelazo.
Jarmuż jest jedną z odmian kapusty, charakteryzuje się długimi i bardzo pomarszczonymi liśćmi. Występuje głównie jako roślina uprawna. Jarmuż bardzo często jest traktowany jako roślina ozdobna, a nie jadalna, co wynika z jego różnobarwnych liści (zielone, fioletowe, brązowe).
Jarmuż charakteryzuje się dużą zwartością antyoksydantów. W składzie rośliny znajdują się beta-karoten, luteina czy zeaksantyna, które skutecznie poprawiają funkcjonowanie narządu wzroku oraz usuwają z organizmu nadmierną ilość toksycznych związków utleniających. Jarmuż zawiera również duże ilości błonnika oraz soli mineralnych, jak potas i wapń. Dzięki temu spożywanie jarmużu może chronić układ krążenia i układ pokarmowy (zapobiegać wysokiemu poziomowi cholesterolu, podwyższonemu ciśnieniu lub powstawaniu wrzodów).
Kabaczek jest rośliną stanowiącą krzyżówkę dwóch innych warzyw – cukinii i dyni. Największe korzyści dla organizmu dostarczają młode kabaczki, które mają miękki miąższ oraz jasną i miękką skórkę. Dlaczego należy włączyć je do diety? Przede wszystkim kabaczek charakteryzuje się niską kalorycznością – porcja 100 g dostarcza 15 kcal. Owoce kabaczka nie gromadzą w sobie nadmiernej ilości szkodliwych metali ciężkich. Zawierają beta-karoten, witaminy B i C oraz fosfor, potas i wapń. Kabaczek wykazuje również działanie moczopędne.
Kalarepa jest kolejną odmianą kapusty warzywnej, która podobnie jak jarmuż jest rośliną uprawną. Rzadko można spotkać dziko rosnącą kalarepę. W Polsce jest jedną z najbardziej pospolitych roślin uprawnych, mimo to rzadko pojawia się na stołach. Szkoda, ponieważ posiada bardzo wiele cennych składników. Oprócz witamin A, B i C oraz mikroskładników, jak fosfor, jod, magnez, mangan, miedź, potas, wapń czy żelazo, posiada także inne pożyteczne związki, np. kwas pantotenowy, który warunkuje wiele procesów w organizmie, m.in. przyspiesza gojenie się ran, usprawnia pracę przewodu pokarmowego, pracę układu krążenia i układu nerwowego, poprawia pigmentację skóry i stan włosów.
Patison to nieco mniej znana odmiana dyni zwyczajnej, która została sprowadzona do Europy przez hiszpańskich podróżników z wypraw do Ameryki Północnej. Patison okazuje się bardzo uniwersalnym warzywem – może być wykorzystywany jako farsz, do przygotowania gulaszu lub jako składnik dań obiadowych i sałatek. Bardzo często patisony zalicza się do warzyw ozdobnych.
Ze względu na niską kaloryczność (17 kcal/100 g) można spożywać go w trakcie odchudzania oraz wykorzystywać jako zamiennik bardziej tuczących produktów. Co więcej, patisony stanowią swoisty magazyn beta-karotenu, fosforu, magnezu, żelaza oraz niektórych witamin (B1, B2, C).
Pasternak jest rośliną z rodziny selerowatych. Występuje głównie na terenach Europy i Azji, z biegiem czasu rozprzestrzenił się na terenach całego globu. Kiedyś pasternak był bardzo popularny w Polsce.
W składzie pasternaku znajdują się: białko, fosfor, potas, wapń, żelazo, witaminy B i C. Warzywo wykazuje także silne działanie detoksykacyjne i moczopędne, dlatego polecane jest szczególnie osobom z problemami nerek lub pęcherza bądź chorobami reumatycznymi. Jednak ze względu na znaczną kaloryczność nie zaleca się stosować warzywa przez osoby w trakcie odchudzania.
Rabarbar charakteryzuje się kwaskowatym i cierpkim smakiem, jego liście posiadają czerwono-różową barwę. Porcja 100 g rabarbaru dostarcza organizmowi 20 kcal oraz znaczną porcję błonnika, dlatego stosowanie tego warzywa przez osoby dbające o linię będzie szczególnie uzasadnione. Oprócz tego rabarbar zawiera prozdrowotne składniki, jak fosfor, magnez, żelazo, beta-karoten czy witamina C.
W rabarbarze występuje rapontygenina, bardzo silny związek zaliczany do polifenoli, którego zdolność do zmniejszania tempa podziału komórek nowotworowych została udowodniona naukowo. Co więcej, substancja ta wykazuje właściwości antyalergiczne oraz usprawnia pracę układu krążenia. Drugim związkiem występującym w rabarbarze jest rapontycyna – substancja o silnym działaniu estrogennym, co ma duże znaczenie dla kobiet w okresie klimakterium i dziewczyn mających problem z trądzikiem. Rabarbar nie jest jednak polecany mężczyznom z niedoborami testosteronu, warzywo może prowadzić do zwiększenia tego niedostatku.
Rukiew jest zaliczana do roślin z rodziny kapustnych. Jest szczególnie polecana osobom wykazującym objawy awitaminozy – choroby wynikającej z niedoborów podstawowych składników odżywczych powstałych na skutek choroby, leczenia lub z innych przyczyn. Dzięki bogatej ilości beta-karotenu oraz witamin C i E warzywo wykazuje bardzo silny charakter antyoksydacyjny, co skutecznie zapobiega rozwojowi wielu jednostek chorobowych oraz pogorszeniu stanu zdrowia.
Rzepa jest często określana jako kapusta właściwa typowa. Korzenie rzepy posiadają glikozydy gorczyczne o dużej zawartości siarki. Zawarte w korzeniach związki oleiste mają specyficzny smak i zapach. Substancje te prowadzą do wyraźnej poprawy ukrwienia skóry oraz stymulują proces produkcji niektórych wydzielin, jak soki trawienne, ślina czy żółć. Z kolei fitoncydy odpowiadają za zabezpieczenie ustroju przed rozwojem drobnoustrojów chorobotwórczych i mikroorganizmów. Jednak to nie koniec licznych prozdrowotnych właściwości rzepy.
Bulwy tej rośliny zawierają silnie odkażające i przeciwłojotokowe związki siarkowe, jak rafanol i rafanina. Oprócz tego rzepa posiada spore ilości fosforu, magnezu, potasu, wapnia i żelaza. Duża zawartość witamin B1, B2, C i PP również potwierdza dobroczynny wpływ warzywa na ludzki organizm.
Nazwa salep pochodzi z języka tureckiego i określa także popularny w tej tradycji napój. Termin ten odnosi się do bulw storczyka męskiego, z którego napój jest przyrządzany. Bardzo często używa się także określenia chiński żeń-szeń. To naturalny afrodyzjak. Salep jest stosowany głównie na dolegliwości ze strony układu pokarmowego – biegunki, suchoty przewodu pokarmowego, problemy z trawieniem. Niejednokrotnie wykorzystywany jest jako środek rozgrzewający i ułatwiający zasypianie.
Skorzonera to roślina należąca do rodziny astrowatych, która pochodzi głównie z obszarów Południowej i Środkowej Europy oraz niektórych terenów Azji. Dzisiaj jest uprawiana jedynie w niektórych krajach. Jadalną częścią warzywa jest korzeń pokryty czarną skórką, po obraniu widoczny jest biały miąższ.
Smak skorzonery przypomina smak popularnych szparagów. Oprócz soli mineralnych i witamin zawiera także kwas nikotynowy. Związek ten bierze udział w syntezie oraz rozkładzie licznych substancji, jak aminokwasy, kwasy tłuszczowe czy węglowodany. Ponadto rozszerza naczynia krwionośne oraz hamuje toksyczne działanie niektórych związków chemicznych i środków farmaceutycznych.
Szczaw należy do rodziny rdestowatych. Występuje prawie na wszystkich terenach o umiarkowanym klimacie. Szczaw jest jednym z głównych źródeł beta-karotenu (porcja 100 g tej rośliny pozwoli na pokrycie prawie 80% dobowego zapotrzebowania). Związek ten jest bardzo dobrym antyoksydantem, oczyszcza organizm i opóźnia proces postępującego starzenia.
Oprócz tego w szczawiu występuje rutyna, która skutecznie poprawia kondycję naczyń krwionośnych. Dodatkowo wspomaga procesy przeciwutleniania. Warto też wspomnieć, że nadmierne spożywanie szczawiu może być niekorzystne dla organizmu. Powodem jest obecność kwasu szczawiowego, którego nadwyżka może prowadzić do pogorszenia wchłaniania wapnia i powstawania nierozpuszczalnych kryształków szczawianu.