Peloidoterapia – właściwości borowiny
Choć borowina jest jedynie rodzajem błota, to w przeszłości określana była jako „czarne złoto”. Powodem takiego nazewnictwa był fakt, że ten gatunek torfu charakteryzował się silnymi właściwościami terapeutycznymi. Dziś borowina stanowi jeden z głównych punktów medycyny fizykalnej i leczenia w zakładach uzdrowiskowych. Dlaczego warto zainteresować się tym bodźcem i jakie korzyści może przynieść dla naszego zdrowia?
SPIS TREŚCI:
1. Czym jest peloidoterapia?
2. Borowina – działanie i właściwości
3. Efekty terapeutyczne i sposób wykonania
4. Wskazania i przeciwwskazania
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Czym jest peloidoterapia?
Nazwa peloidoterapii pochodzi od greckiego słowa pelos oznaczającego błoto. Nietrudno domyślić się, że termin ten określa jedną z dziedzin leczenia fizykalnego. Peloidoterapia to jeden z modeli fizykoterapii, który wykorzystuje terapeutyczne właściwości błota. Polska medycyna uzdrowiskowa wykorzystuje w tym celu borowinę, popularny peloid pochodzenia torfowego o silnym działaniu zdrowotnym. To, co wyróżnia peloidoterapię na tle innych metod fizykalnych, to fakt, że chory zostaje poddany równoczesnemu działaniu bodźców chemicznych, cieplnych i mechanicznych.
2. Borowina – działanie i właściwości
Warto jednak poświęcić chwilę uwagi samej borowinie, która, jak zostało już wcześniej wspomniane, należy do peloidów. Dokładniej, jest to jeden z gatunków torfu, który przez długi czas poddany był silnemu działaniu bakterii humifikujących. W składzie borowiny odnajdziemy prawdziwe bogactwo substancji chemicznych, które przez wzajemne połączenie wykazują skuteczne właściwości zdrowotne dla ludzkiego organizmu. Oprócz licznych makro- i mikroelementów odnajdziemy kwasy humusowe, garbniki, związki żywiczne, organiczne kwasy, rozmaite sole, a także bituminy czy krzemionkę. Pierwsze wykorzystanie borowiny do celów leczniczych miało miejsce przeszło ponad sto lat temu w naszej rodzimej Krynicy Górskiej.
Nie tylko skład determinuje prozdrowotne działanie borowiny. Jej podstawową właściwością jest niezwykle duża pojemność cieplna – zhumifikowany torf stanowi kiepski przewodnik energii. Długotrwałe utrzymywanie wysokiej temperatury po uprzednim podgrzaniu błota warunkuje długi czas trwania zabiegu, a także pozwala na dokładne i powolne działanie bodźców terapeutycznych. To właśnie warunkuje wysoką skuteczność borowiny i argumentuje, dlaczego ten rodzaj zabiegów stanowi jeden z głównych punktów leczenia uzdrowiskowego w trakcie turnusów rehabilitacyjnych.
3. Efekty terapeutyczne i sposób wykonania
Na początku wspomnieliśmy o trójfalowym oddziaływaniu borowiny. Pierwszymi i najsilniej działającymi są bodźce termiczne, które są podyktowane dużą pojemnością cieplną torfowego peloidu. Podgrzanie borowiny umożliwia powolną utratę temperatury z błotnej papki, a także stopniowy wzrost ciepłoty ciała pacjenta. Powolne przegrzewanie tkanek nie utrudnia odczuwania relaksacyjnego działania, które jest uwarunkowane przez silny charakter przeciwbólowy. Sesje z wykorzystaniem ciepła borowinowego niezwykle skutecznie detonizują nadmiernie napięte struktury, zwiększają potliwość i przyśpieszają tempo przemiany materii, co pozwala na usunięcie zbędnych i szkodliwych produktów metabolitów wtórnych.
Kolejnym aspektem jest bodziec mechaniczny, który wynika z ciężaru borowiny nakładanej na ciało. Zabiegi polegające na błotnych kompresach nasilają odpływ chłonki i krwi z naczyń żylnych, co ma szczególne znaczenie podczas zastojów obwodowych. Mazista konsystencja borowiny wywołuje też mikropodrażnienia skóry, przez co poprawia jej wygląd, a także usprawnia pracę zaopatrujących ją naczyń. Ma to świetny wpływ na redukcję wszelkiego rodzaju obrzęków, opuchlizn i wysięków. Ucisk ogranicza też rozwój stanu zapalnego i w znaczący sposób łagodzi nadmierne napięcie zbyt napiętych elementów narządu ruchu. Ostatnim aspektem są właściwości chemiczne, które są podyktowane obecnością wielu związków organicznych. Oprócz silnego działania antyseptycznego i ściągającego borowina skutecznie poprawia funkcjonowanie jajników oraz kory nadnerczy.
Istnieje wiele metod stosowania borowiny, które charakteryzują się oczywiście odmienną ilością wykorzystanego błota oraz samą techniką wykonania. W praktyce terapeutycznej wyróżniamy dwie główne metody. Pierwszą z nich są okłady częściowe i całościowe, w które po nałożeniu peloidu dokładnie owija się ciało pacjenta i pozostawia na pewien czas. Innym przykładem są natomiast kąpiele, również całościowe i częściowe, które przeprowadzane są w specjalnych wannach lub kadziach, jakie znajdziemy w zakładach uzdrowiskowych. Zabiegi borowinowe są bezpieczne i można wykonywać je samodzielnie w domu przy pomocy gotowych kompresów, które dostępne są w większości aptek i sklepów medycznych.
Długość terapii borowinowej jest głównie uzależniona od problemu, na który ją stosujemy oraz aktualnego stanu pacjenta. Zwykle zaleca się wykonanie serii 10 lub 20 sesji, które wykonujemy codziennie bądź co drugi dzień. Czas trwania zabiegu początkowo powinien wynosić 10 minut, a czas ten może być sukcesywnie zwiększany wraz z adaptacją pacjenta i poprawą jego dotychczasowej formy. Maksymalnie przyjmuje się, że pacjent może jednorazowo przebywać 30 minut pod borowinowym kompresem lub w błotnej kąpieli. Przed rozpoczęciem peloidoterapii należy upewnić się, że w naszym organizmie nie są aktywne żadne procesy zapalne w obrębie migdałków, uzębienia lub zatok. Istotnym faktem jest, że w trakcie wykonywania sesji peloidowych należy monitorować stan pacjenta. Głównie należy skupić się na ewentualnych sygnałach ze strony układu krążenia lub zmianach temperaturowych.
4. Wskazania i przeciwwskazania
Uniwersalność działania borowiny umożliwia jej wykorzystanie w szeregu problemów o naprawdę różnym podłożu. Przede wszystkim znajduje zastosowanie we wszelkiego rodzaju schorzeniach dotyczących narządu ruchu będących efektem zmian strukturalnych, zaburzeń funkcjonalności czy mechanicznych urazów kości i stawów. Peloidoterapia jest także świetnym sposobem na łagodzenie dolegliwości wynikających z chorób reumatycznych i neurologicznych. Kuracje błotne to także rewelacyjna metoda na znaczne ograniczenie problemów natury menstruacyjnej, a także jeden ze sposobów walki z chorobami wewnętrznymi.
Niemniej jednak terapia borowinowa nie jest przeznaczona dla wszystkich. Zabiegi peloidoterapeutyczne posiadają niezwykle długą listę przeciwwskazań, które uniemożliwiają pacjentom jej wykorzystanie. Oprócz klasycznych ograniczeń w postaci zbyt młodego wieku, ciężkiego stanu chorobowego, wysokiej gorączki, a także ciąży i nowotworów, sesje borowinowe są niedozwolone dla pacjentów borykających się z problemami natury kardiologicznej i oddechowej. Zbyt wysoka temperatura podczas zabiegu może skutecznie utrudnić funkcjonowanie, a także pogorszyć aktualny stan pacjenta. Warto też dodać świeżo przebyte kontuzje i urazy, niektóre schorzenia metaboliczne, a także część zaburzeń hormonalnych, które równie skutecznie wykluczają obecność borowiny w postępowaniu terapeutycznym.
