Wiele osób, czy to początkujących, czy uprawiających aktywność fizyczną regularnie, niejednokrotnie doświadczyło kontuzji, która wykluczyła z treningów na kilka lub nawet kilkanaście tygodni. Jakie czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia kontuzji?

 

SPIS TREŚCI:

1. Uraz czy kontuzja

2. Najczęstsze przyczyny kontuzji

3. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia kontuzji

4. Stres jako czynnik zwiększający ryzyko kontuzji

5. Leczenie kontuzji

6. Podsumowanie

 

 

1. Uraz czy kontuzja
Uraz to czynnik mechaniczny, termiczny, elektryczny lub inny wywołujący uszkodzenia w obrębie narządów, komórek, tkanek, natomiast kontuzja jest następstwem urazu. To obrażenie, które utrudnia swobodne wykonywanie czynności codziennych i realizację treningów sportowych.

 

Skutki mechanicznego uszkodzenia narządu ruchu można podzielić m.in. na:
– złamania,
– skręcenia,
– stłuczenia.
– rany,
– zwichnięcia,
– nadwyrężenia.

 

2. Najczęstsze przyczyny kontuzji
Do najczęstszych przyczyn kontuzji można zaliczyć:
– brak prawidłowo przeprowadzonej rozgrzewki przed treningiem,
– pomijanie fazy wyciszenia po jednostce treningowej,
– zbyt duża objętość treningowa, po której ćwiczący nie jest w stanie się zregenerować,
– zbyt duża częstotliwość treningów,
– zbyt szybki powrót do aktywności fizycznej po wcześniejszej kontuzji,
– nieprawidłowy stan techniczny obiektu sportowego i sprzętu treningowego.

 

Warto również zaznaczyć, że niektóre dyscypliny są bardziej kontuzjogenne. W sportach kontaktowych, jak piłka nożna czy hokej, ryzyko kontuzji znacząco wzrasta. Dzięki zapoznaniu się ze specyfiką danej dyscypliny sportowej można przewidzieć, jakie ryzyko może wystąpić podczas treningów czy zawodów, zadbać o profilaktykę i trenować rozważnie.

  Fabryka Siły Sklep

3. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia kontuzji
Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia kontuzji w sporcie:
– zła technika wykonywania poszczególnych ćwiczeń uwzględnionych w planie treningowym,
– nieprawidłowa dieta oraz zbyt niskie nawodnienie organizmu,
– wiek – osoby w podeszłym wieku są bardziej narażone na wystąpienie kontuzji,
– nieodwracalne zmiany w obrębie narządu ruchu, które wpływają na jakość ruchu oraz technikę ćwiczeń,
– słaba wydolność mięśni.

 

Do wspomnianych czynników można również zaliczyć nieodpowiednią regenerację, przemęczenie, a w niektórych przypadkach nawet przetrenowanie. Właśnie dlatego tak ważny jest odpoczynek, a także odpowiednio dobrane objętość, częstotliwość i intensywność ćwiczeń. Więcej nie zawsze znaczy lepiej – zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest stopniowe dążenie do osiągnięcia założonego celu z uwzględnieniem czasu na regenerację. Pozwoli to zachować zdrowie i sprawność fizyczną.

 

4. Stres jako czynnik zwiększający ryzyko kontuzji
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak duży wpływ na organizm człowieka i ryzyko kontuzji ma stres. Z jednej strony może działać pozytywnie, być motywatorem napędzającym do działania. Z drugiej strony bardzo często może być odpowiedzialny za wystąpienie kontuzji. W stresujących sytuacjach dochodzi do skurczów mięśni, a także wzrostu napięcia mięśniowego, co istotnie zwiększa ryzyko kontuzji. Ponadto stres zmniejsza koncentrację, w wyniku czego nie jest możliwa realna ocena sytuacji.

 

W badaniu przeprowadzonym na szwedzkich piłkarzach wykazano, że osoby, które doświadczały wyższego poziomu stresu i w mniejszym stopniu potrafiły sobie poradzić z sytuacjami stresowymi w życiu, były bardziej narażone na kontuzje. W badaniu tym porównano metody i skuteczność radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, dzięki czemu można było znaleźć przyczynę 14,5% wszystkich kontuzji wśród zawodników (A. Ivarsson, J. Urban 2010). W kolejnym badaniu z 2006 r. wykazano, że przewlekły stres i przytłoczenie obowiązkami życia codziennego powodują, że kontuzje oraz rany goją się nawet o 25% gorzej (L.M. Christian 2006). Warto w miarę możliwości do minimum ograniczyć w swoim życiu przewlekły stres.

 

Bardzo często lekarze lub fizjoterapeuci nie doszukują się pierwotnej przyczyny kontuzji. W większości skupiają się na leczeniu lub wyeliminowaniu ostatecznego czynnika, w wyniku którego doszło do kontuzji, np. napięcia mięśni.

 

5. Leczenie kontuzji
Najistotniejsze jest jak najszybsze rozpoznanie kontuzji i rozpoczęcie leczenia. Daje to szansę na powrót do zdrowia i pełnej sprawności fizycznej. Brak odpowiedniej opieki medycznej zwiększa ryzyko licznych powikłań, podnosi koszty diagnostyki i leczenia.

 

Postępowanie po kontuzji zależy przede wszystkim od jej rodzaju, a czas powrotu do sprawności może zająć od kilku do nawet kilkunastu tygodni. W większości przypadków po okresie rekonwalescencji i rehabilitacji udaje się wrócić do uprawianej aktywności fizycznej. W nielicznych przypadkach niestety nie jest to możliwe.

 

6. Podsumowanie
Bardzo często terminy „uraz” i „kontuzja” są stosowane zamiennie. To błąd. Uraz jest czynnikiem mechanicznym, termicznym, elektrycznym lub innym, wywołuje uszkodzenia w obrębie narządów, komórek, tkanek człowieka. Kontuzja to z kolei następstwo urazu.

 

Do najczęstszych przyczyn występowania kontuzji można zaliczyć brak odpowiedniego przygotowania, brak planu treningowego (uwzględniającego zarówno pracę, jak i odpoczynek) oraz nieprawidłową technikę ćwiczeń. Ryzyko kontuzji zwiększają również podeszły wiek, nieprawidłowa dieta czy zmniejszona wydolność mięśni.

 

Niewiele osób wie, że kontuzje mogą być także konsekwencją przemęczenia i przewlekłego stresu. Warto do minimum ograniczać ilość stresu w swoim życiu i znaleźć skuteczne metody radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.

 


Bibliografia
Christian L.M. et al., Stress and wound healing, „Neuroimmunomodulation” 2006, 13(5–6), 337–346.
Ivarsson A., Urban J., Psychological factors as predictors of injuries among senior soccer players. A prospective study, „Journal of Sports Science & Medicine” 2010, 9(2), 347.