To nieprawda, że kobiety z zespołem policystycznych jajników nie powinny wykonywać żadnej aktywności fizycznej, zwłaszcza z obciążeniem. Czym jest PCOS i jaki wpływ na przebieg tej choroby ma aktywność fizyczna?

 

SPIS TREŚCI:

1. Czym jest zespół policystycznych jajników?

2. W jaki sposób rozpoznaje się PCOS?

3. Aktywność fizyczna kobiet z PCOS – fakty i mity

4. Aktywność fizyczna a płodność kobiet z PCOS

5. Podsumowanie

 

 

1. Czym jest zespół policystycznych jajników?

Zespół policystycznych jajników (PCOS) to zaburzenie hormonalne, które najczęściej dotyka kobiety w wieku rozrodczym. Może również wystąpić po okresie przekwitania. U kobiet z zespołem policystycznych jajników pęcherzyk, w którym komórka jajowa dojrzewa, nie pracuje właściwie, co powoduje, że komórka jajowa nie przedostaje się do jajowodu. Proces ten negatywnie wpływa na regularność cyklu menstruacyjnego i bardzo utrudnia zajście w ciążę. Z kolei pęcherzyk obumiera i przekształca się w torbiel.

 

Zespół policystycznych jajników po raz pierwszy został zdiagnozowany prawdopodobnie w 1935 r. przez amerykańskich lekarzy Irvinga Steina i Michaela Leventhala. Kilkanaście lat temu rozpoznanie PCOS nie było łatwym zadaniem, dlatego z pewnością u wielu kobiet nie był prawidłowo zdiagnozowany.

 

2. W jaki sposób rozpoznaje się PCOS?

Do rozpoznania zespołu policystycznych jajników wykorzystuje się kryteria rotterdamskie, które opracowano w 2003 r. Aby stwierdzić u kobiety PCOS, muszą zostać spełnione co najmniej 2 z 3 wymienionych kryteriów:

– oligoowulacja (owulacja rzadziej niż 6 razy w roku) lub jej brak,

– hiperandrogenizm (nadmiar androgenów – zazwyczaj testosteronu), Fabryka Siły Sklep

– charakterystyczny dla tego zespołu obraz USG.

 

3. Aktywność fizyczna kobiet z PCOS – fakty i mity

Często można spotkać się z zaleceniami, że w przypadku PCOS nie należy wykonywać ćwiczeń o wysokiej intensywności, ponieważ intensywna aktywność fizyczna może utrudniać przywrócenie prawidłowego cyklu menstruacyjnego. Mówi się również, że kobiety z PCOS nie powinny ćwiczyć siłowo, ponieważ tego rodzaju aktywność podnosi poziom testosteronu. Zespół policystycznych jajników najczęściej objawia się hiperandrogenizmem, zatem dodatkowe podwyższanie poziomu testosteronu jest niewskazane. 

 

Powyższe zalecenia budzą jednak wiele wątpliwości. W przypadku zespołu policystycznych jajników za hiperandrogenizm odpowiada wzrost produkcji AMH (hormon wytwarzany w narządach rozrodczych kobiet i mężczyzn). Hormon ten hamuje rozwój pęcherzyka zarodkowego, zmniejsza próg wrażliwości pęcherzyka na FSH (hormon wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej, wraz z hormonem luteinizującym pobudza u kobiet wydzielanie estrogenów i proces dojrzewania pęcherzyków jajowych) oraz zmniejsza aktywność aromatazy (kompleks enzymatyczny, którego rola w organizmie polega na przekształcaniu męskich hormonów płciowych w żeńskie – androstendion i testosteron w estron i estradiol).

 

W celu potwierdzenia pozytywnego wpływu aktywności fizycznej na proces leczenia zmian metabolicznych oraz niepłodności u kobiet z zespołem policystycznych jajników w 2018 r. przeprowadzono badanie. Kobiety podzielono na 3 grupy: grupa I wykonywała klasyczny trening aerobowy, grupa II – trening aerobowy przerywany, a grupa III była nietrenującą grupą kontrolną. Zauważono, że oba protokoły treningowe przyczyniły się do spadku wskaźnika antropometrycznego i hiperandrogenizmu (C.L. Miranda-Furtado i wsp. 2018).

 

W 2020 r. opublikowano przegląd badań dotyczący wpływu aktywności fizycznej na zdrowie kobiet z zespołem policystycznych jajników. Zauważono, że regularne intensywne treningi aerobowe połączone z monitorowaniem tętna i/lub VO2max (60% VO2max) mogą poprawić wrażliwość na insulinę. Z kolei trening siłowy prawdopodobnie pozytywnie wpływa na androgeny. Wpływ jogi na wrażliwość insulinową i androgeny wydaje się obiecujący, jednak kwestia ta wymaga jeszcze dokładniejszych badań. Aby móc wysnuć jednoznaczne wnioski, należy przeprowadzić badania, które przeanalizują wpływ określonej aktywności fizycznej, wieku, BMI i stopnia utraty wagi na przebieg PCOS (G. Shele, J. Genkil, D. Speelman 2020).

 

4. Aktywność fizyczna a płodność kobiet z PCOS

Przeprowadzono liczne badania sprawdzające wpływ aktywności fizycznej na płodność kobiet z zespołem policystycznych jajników. W badaniu z 2014 r. zauważono, że regularna aktywność fizyczna może pozytywnie wpłynąć na spadek masy ciała oraz przyczynić się do przywrócenia regularności cyklu menstruacyjnego (D. Mahoney 2014). W kolejnym badaniu wykazano, że treningi mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia niepłodności owulacyjnej w wyniku zwiększenia wrażliwości insulinowej (J.E. Chavarro i wsp. 2007).

 

W innym badaniu wykazano, że aktywność fizyczna o wysokiej intensywności zmniejsza szansę na zajście w ciążę, wyjątek stanowią kobiety otyłe i z nadwagą, a o umiarkowanej intensywności nieznacznie zwiększa możliwość zapłodnienia (L.A. Wise i wsp. 2012). 

 

Aktywność fizyczna może przynieść wiele korzyści w walce z niepłodnością wynikającą z zaburzeń owulacji. Odnotowano również jej pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne i przebieg procesu zapłodnienia. Należy jednak pamiętać o odpowiednim doborze intensywności ćwiczeń, adekwatnie do poziomu zaawansowania osoby trenującej.  

 

5. Podsumowanie

Po przeanalizowaniu dostępnych badań należy stwierdzić, że nie ma dowodów, że aktywność fizyczna ma negatywny wpływ na zdrowie kobiet z zespołem policystycznych jajników. Wręcz przeciwnie. Regularnie wykonywane treningi mogą przynieść wiele korzyści, jak obniżenie poziomu androgenów czy poprawa wrażliwości na insulinę. Kobiety z zespołem policystycznych jajników nie powinny rezygnować z aktywności – zarówno jeśli chodzi o treningi aerobowe, jak i treningi siłowe.

 

 

1 / 4
A jaki Ty masz cel? Nie trać czasu i zacznij już dziś! Skorzystaj z profesjonalnej opieki.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.

Bibliografia

Chavarro J.E. et al., Diet and Lifestyle in the Prevention of Ovulatory Disorder Infertility, „Obstetrics & Gynecology” 2007, 110(5), 1050–1058.

Freitas De Medeiros S. et al., Changes in clinical and biochemical characteristics of polycystic ovary syndrome with advancing age, „Endocrine Connections” 2020, 9(2), 74–89.

Mahoney D., Lifestyle modification intervention among infertile overweight and obese women with polycystic ovary syndrome, „Journal of the American Association of Nurse Practitioners” 2014, 26(6), 301–308.

Miranda-Furtado C.L. et al., Aerobic physical training reduces anthropometric indexes and hyperandrogenism in polycystic ovary syndrome, „Fertility and Sterility” 2018, 110(4).

Shele G., Genkil J., Speelman D., A Systematic Review of the Effects of Exercise on Hormones in Women with Polycystic Ovary Syndrome, „Journal of Functional Morphology and Kinesiology” 2020, 5(2), 35.

Villarroel C. et al., Polycystic ovarian morphology in adolescents with regular menstrual cycles is associated with elevated anti-Mullerian hormone, „Human Reproduction” 2011, 26(10), 2861–2868.

Wise L.A. et al., A prospective cohort study of physical activity and time to pregnancy, „Fertility and Sterility” 2012, 97(5), 1136–1142.