Witamina A – opis, działanie, dawkowanie
Nasz wygląd, nasze funkcjonowanie oraz zachowanie są nierozerwalnie związane z tym, jak się odżywiamy. Związkiem, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu jest między innymi witamina A. Celem tego artykułu jest przybliżenie jej prozdrowotnego charakteru.
SPIS TREŚCI:
2. Gdzie znajduje zastosowanie?
3. Działanie w ludzkim organizmie
4. Suplementacja i objawy niedoboru
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Witamina A to grupa związków chemicznych o charakterze organicznym, które zalicza się do retinoidów. Wśród licznych substancji, które wchodzą
w jej skład, najważniejszą jest retinol i jego pochodne. Pewne karotenoidy, m.in. β-karoten, mogą być źródłem witaminy A. β-karoten to najsilniejszy prekursor witaminy A. Po dostarczeniu go z pożywieniem ulega przekształceniu do retinolu. Aby określić ilość witaminy A w spożytej żywności, należy uwzględnić zarówno ilość retinolu, jak i ilość witaminy powstałej ze spożytego β-karotenu.
Substancja ta występuje głównie w żywności pochodzenia roślinnego w postaci prowitamin A, głównie β-karotenu. Jego bogatym źródłem są warzywa takie jak marchew, dynia, natka pietruszki, szpinak, jarmuż, brokuły oraz owoce (morele, brzoskwinie). Jeśli spożywamy produkty zawierające β-karoten, pamiętajmy, że witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego ważne jest, by dane produkty spożywać z dodatkiem tłuszczów lub produktów, które go zawierają. Retinol i jego pochodne znajdują się również w produktach pochodzenia zwierzęcego, np. podrobach, jajach, serach dojrzewających, maśle, a także niektórych rybach morskich.
2. Gdzie znajduje zastosowanie?
Witaminę A stosuje się jako preparat uzupełniający codzienną dietę. Zwiększa wytrzymałość kości oraz zębów. Wcześniej wspomniany retinol oddziałuje na skórę, paznokcie i włosy, dlatego bardzo często można go odnaleźć w licznych preparatach kosmetycznych.
3. Działanie w ludzkim organizmie
Działanie witaminy A ma charakter antyoksydacyjny i regeneracyjny. Do jej najważniejszych właściwości należą:
– regulacja funkcjonowania narządu wzroku oraz wzrostu kości i zębów,
– wzmocnienie skóry i jej wytworów (naskórek, włosy, paznokcie),
– prawidłowe działanie układu immunologicznego,
– udział w metabolizmie białek,
– wspomaganie produkcji RNA,
– zastosowanie w profilaktyce nowotworów,
– ochrona nabłonka oddechowego przed drobnoustrojami.
4. Suplementacja i objawy niedoboru
Do miejscowego stosowania witaminy A wykorzystuje się kwas retinowy w postaci kremu lub balsamu do twarzy w stężeniu od 0,01 do 0,10%.
Schorzenia wynikające z niedoboru witaminy A to m.in. łuszczyca, suchość skóry, pogorszenie wzroku (mogące skutkować ślepotą zmierzchową), łysienie plackowate, biegunka, trądzik oraz pogorszenie samopoczucia. Objawami niedoboru mogą być także infekcje oraz zahamowanie wzrostu i rozwoju młodych organizmów.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Normy żywienia dla populacji polskiej, pod red. Jarosza M., Warszawa 2017, 131–133.
Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa 2007, 138.
Harrison E.H., Mechanisms involved in the intestinal absorption of dietary vitamin A and provitamin A carotenoids, „Biochimica et Biophysica Acta” 2012, 1821(1), 70–77.
