Wszystko, co musisz wiedzieć o BMI
BMI to akronim jednego z najbardziej popularnych i najprostszych wskaźników umożliwiających samodzielny pomiar masy ciała. W naszym artykule przybliżymy nieco informacji na temat tego narzędzia pomiarowego.
SPIS TREŚCI:
1. Wskaźnik BMI – co to jest?
2. Jak obliczyć BMI?
3. Normy dla BMI
4. Licznik BMI dla dzieci i młodzieży
5. Oblicz BMI dla kobiet i mężczyzn – czy płeć ma znaczenie?
6. Kilka słów podsumowania
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Wskaźnik BMI – co to jest?
BMI (ang. Body Mass Index), zwany również wskaźnikiem Queteleta II, jest wygodną i szybką metodą do obliczenia własnego wskaźnika masy ciała. Jest wykorzystywany przede wszystkim do określenia występowania otyłości. Co więcej, może być również używany do oceny ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych związanych z nadmierną masą ciała, takich jak: cukrzyca, udar mózgu lub choroby sercowo-naczyniowe.
O popularności BMI świadczy chociażby częstotliwość korzystania z niego
w badaniach naukowych. Bardzo często współczynnik masy ciała jest wykorzystywany jako jeden z podstawowych parametrów, służących do wykrycia zależności pomiędzy jego wartością a obecnością konkretnej patologii. Mowa tu nie tylko o chorobach będących następstwem otyłości, ale również o zespołach bólowych kręgosłupa, stanach przeciążeniowych mięśni bądź uszkodzeń strukturalnych stawów.
Wskaźnik Queleta II jest jednym z ważniejszych wskaźników określających stan fizyczny, ale jednak nie jest uniwersalny. Bardzo dobrym uzupełnieniem dla Body Mass Index jest wskaźnik ilości tłuszczu brzusznego. Ten bardzo często może być podwyższony, nawet przy prawidłowej wartości BMI. Zbyt wysoka wartość tego wskaźnika może świadczyć o otyłości brzusznej.
Należy również pamiętać, że dane o zawartości tłuszczu są przybliżone. BMI dla osób uprawiających sport i parających się systematyczną aktywnością fizyczną może prezentować nie do końca rzetelne wyniki. Powodem takiego stanu rzeczy jest to, że grupa ta będzie mieć zawyżoną wagę z uwagi na dużą ilość tkanki mięśniowej, a nie tłuszczowej. Co równie ważne, BMI nie jest rekomendowane dla kobiet w ciąży oraz dzieci do około 14. roku życia.
2. Jak obliczyć BMI?
BMI jest wskaźnikiem bardzo prostym do obliczenia. Tak naprawdę mamy tutaj do czynienia z ilorazem masy ciała (wyrażanej w kilogramach) i wzro-stu (w metrach) podniesionego do kwadratu.
Jak widać, BMI może zostać wyliczone w warunkach domowych. W dobie dzisiejszego dostępu do internetu bardzo łatwo można znaleźć gotowe kalkulatory on-line, które nie tylko obliczają, ale od razu podają konkretną wartość wskaźnika. Niektóre z nich wyświetlają wskazówki, o ile nasza masa ciała powinna zostać zredukowana, aby mieć prawidłową wagę.
Dobrym uzupełnieniem dla zwykłego współczynnika masy ciała jest Body Mass Index Prime. Ten zmodyfikowany wskaźnik jest ilorazem wskaźnika BMI danej osoby i górnej granicy normy czyli 25. Uzyskany wynik określa procentowy poziom nadmiaru bądź niedoboru tkanki tłuszczowej. Wyniki należy interpretować w poniższy sposób:
– poniżej 0,74 – niedowaga;
– od 0,74 do 1 – waga prawidłowa;
– powyżej 1 – nadwaga.
3. Normy dla BMI
Normy wskaźnika Body Mass Index zostały opracowane na podstawie danych opublikowanych przez Światową Organizację Zdrowia. Obecnie stosuje się dwa rodzaje klasyfikacji dla wartości uzyskanych przy obliczaniu BMI:
Klasyfikacja podstawowa:
– poniżej 18,5 – niedowaga;
– od 18,5 do 24,99 – waga prawidłowa;
– od 25 wzwyż – nadwaga.
Klasyfikacja rozszerzona:
– poniżej 16 – wygłodzenie;
– od 16 do 16,99 – wychudzenie;
– od 17 do 18,49 – niedowaga;
– od 18,5 do 24,99 – waga prawidłowa;
– od 25 do 29,99 – nadwaga;
– od 30 do 34,99 – otyłość I stopnia;
– od 35 do 39,99 – otyłość II stopnia (tzw. kliniczna);
– od 40 wzwyż – otyłość III stopnia.
4. Licznik BMI dla dzieci i młodzieży
W pierwszym paragrafie tego artykułu wspomniałem, że BMI nie jest rekomendowane dla dzieci. Uzasadnieniem jest fakt, iż masa ciała oraz wzrost ulegają ciągłym zmianom, co jest spowodowane między innymi trwającym aż do około 16 roku życia okresem dojrzewania. W związku z tym próba obliczenia wskaźnika masy ciała może doprowadzić do otrzymania mało rzetelnych wyników.
Naukowcy jednak poradzili sobie i z tym problemem. Rozwiązaniem dla najmłodszych jest potocznie nazywana siatka precentylowa. System ten pozwala na skonfrontowanie wagi dziecka do jego rówieśników o tej samej płci. Wartości uzyskane na podstawie tego badania należy interpretować
w poniższy sposób:
– poniżej 5 percentyli – niedowaga;
– od 5 do poniżej 25 percentyli – szczupłość;
– od 25 do poniżej 85 percentyli – waga prawidłowa;
– od 85 do poniżej 95 percentyli – nadwaga;
– od 95 percentyli wzwyż – otyłość.
5. Oblicz BMI dla kobiet i mężczyzn – czy płeć ma znaczenie?
W tej kwestii zdania są podzielone. Część osób twierdzi, że wyliczanie współczynnika BMI w przypadku dorosłych nie ma większego znaczenia. Podany wcześniej wzór jest uniwersalny dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Wyjątek stanowią oczywiście wymienione wyżej grupy osób, czyli kobiety ciężarne, osoby uprawiające sport oraz dzieci do 14 roku życia.
Z drugiej strony istnieją źródła, które dzielą uzyskane wartości nie tylko ze względu na płeć, ale i wiek. Interpretacja wyników została zamieszczona
w poniższych tabelach. Oznaczono w nich różnice pomiędzy obiema płciami.
Kobiety
| Interpretacja wyniku | Wyniki dla osób do 35. roku życia | Wyniki dla osób powyżej 35. roku życia |
| Niedowaga | Poniżej 19 | Poniżej 19 |
| Waga prawidłowa | 19–24 | 19–26 |
| Nadwaga | 24–30 | 26–30 |
| Otyłość | 30–35 | 30–35 |
| Nadwaga olbrzymia | Powyżej 35 | Powyżej 35 |
Mężczyźni
| Interpretacja wyniku | Wyniki dla osób do 35. roku życia | Wyniki dla osób powyżej 35. roku życia |
| Niedowaga | Poniżej 19 | Poniżej 19 |
| Waga prawidłowa | 19–25 | 19–27 |
| Nadwaga | 25–30 | 27–30 |
| Otyłość | 30–35 | 30–35 |
| Nadwaga olbrzymia | Powyżej 35 | Powyżej 35 |
Jak widać, powyższe różnice nie są spektakularne, dlatego można uznać, że płeć nie ma większego wpływu na wyliczanie wartości.
6. Kilka słów podsumowania
Body Mass Index stanowi uniwersalny i łatwo dostępny sposób na wyliczenie swojego współczynnika masy ciała. Same obliczenia są bardzo proste, a dzięki powszechnym już w sieci kalkulatorom, można by rzec, że jest to wręcz dziecinnie proste. Należy jednak pamiętać, że wyniki uzyskane przy wykorzystaniu tej metody nie są w 100% wiarygodne. W celu potwier-dzenia uzyskanych rezultatów rekomenduję konsultację z dietetykiem lub innym specjalistą do spraw żywienia.
