Czym jest freeganizm
Ilość wrzucanej do kosza żywności na świecie jest ogromna. Masowa konsumpcja to duży problem dla planety. W celu walki z marnowaniem żywności rozpoczęto ruch zwany freeganizmem.
SPIS TREŚCI:
1. Czym jest freeganizm?
2. Dlaczego freeganizm stał się modny?
3. Gdzie szukać żywności?
4. Czy freeganizm jest bezpieczny?
5. Podsumowanie
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Czym jest freeganizm?
Nazwa freeganizm pochodzi od angielskiego słowa freeganism. Jest to połączenie dwóch wyrazów: free, który oznacza „wolny”, oraz vegan, czyli „wegański”. Choć termin pojawił się jakiś czas temu (lata 80. XX w.), to spora część społeczeństwa nie do końca wie, czym jest freeganizm. Uważa się go za antykonsumpcyjny styl życia. Główną zasadą, jaką kierują się freeganie, jest zminimalizowanie ilości odpadów (T. Bąk 2014).
Freeganizm swój początek miał w Stanach Zjednoczonych – tam zaczęto zwracać uwagę na to, co ląduje w śmietnikach. Początkowo dotyczyło to tylko żywności. Z uwagi na gorszy stan wizualny lub zbliżającą się datę przydatności do spożycia produkty były wyrzucane przez pracowników sklepów. Wraz z rozwojem tego ruchu zaczęto interesować się innymi artykułami, np. ubraniami czy domowym sprzętem. Największa liczba freegan zamieszkuje Stany Zjednoczone oraz Europę Zachodnią. W Polsce ten styl życia staje się coraz popularniejszy – szczególnie w większych miastach, gdzie takie osoby określają się mianem kontenerowców (K. Mroczek 2021).
Główne wartości, którymi kierują się freeganie, to:
– zmniejszanie negatywnego wpływu na środowisko,
– zaprzestanie manipulacji konsumentów,
– sprzeciw nadmiernej produkcji i konsumpcji,
– poszukiwanie alternatywy dla potrzeb życia codziennego, np. szukanie jedzenia i ubrań,
– zrób to sam – samodzielne wykonywanie odzieży czy innych przedmiotów (T. Bąk 2014).
2. Dlaczego freeganizm stał się modny?
Rosnąca popularność freeganizmu wynika z zainteresowania ekologią i chęci zrobienia czegoś dobrego dla planety. Ponadto coraz większą wagę przykłada się do kwestii związanych z marnowaniem żywności. Skala marnotrawstwa w Polsce jest bardzo duża. W 2020 r. opublikowano wyniki badań, których celem było oszacowanie problemu. Wykazano, że w naszym kraju rocznie marnuje się ok. 5 mln ton żywności. Największą część (3 tony) stanowią produkty spożywcze wyrzucane przez konsumentów. Reszta dotyczy produkcji oraz przetwórstwa. Duża ilość tej żywności może być zdatna do spożycia, a niestety ląduje w śmietnikach. Szacuje się, że ok. 1,3 mld ton wyrzuconych artykułów spożywczych na świecie nadaje się do zjedzenia (S. Łaba i wsp. 2020).
Zainteresowanie freeganizmem sprawiło, że powstało wiele organizacji wspierających ten ruch. Jedną z nich jest Food Not Bobs. Łączy ona ludzi ze Stanów Zjednoczonych, Kanady oraz Europy, a swoją siedzibę ma w Bostonie. Osoby z tej organizacji co tydzień przygotowują paczki z jedzeniem dla osób biednych. Produkty oczywiście pochodzą ze śmietników (K. Mroczek 2021).
3. Gdzie szukać żywności?
Jak wspomniano wyżej, freeganie najczęściej wybierają śmietniki. Warto zaglądać do tych przy marketach, ponieważ sklepy codziennie pozbywają się żywności. Poszukiwanie nie musi się jednak ograniczać tylko do kontenerów – można wybrać także targi lub pojedyncze stragany. Sprzedawcy często zostawiają tam produkty, które ich zdaniem się już nie sprzedadzą. Są to np. uszkodzone owoce lub warzywa.
Hotele oraz restauracje to także miejsca warte odwiedzenia w celu znalezienia żywności. Osoby tam pracujące mogą zostawiać produkty, które nie zostały sprzedane lub wykorzystane. Najlepiej szukać na zapleczu bądź tyłach budynków.
Żywność czy inne produkty do użytku domowego trafiają na wysypiska śmieci. Tam również nie brakuje osób, które walczą o zdrowszą planetę.
4. Czy freeganizm jest bezpieczny?
Dla wielu osób jedzenie ze śmietnika może wydawać się niebezpieczne. Należy zaznaczyć, że ludzie wybierający taki styl życia nie spożywają zepsutej żywności. Owszem – zabierają produkty, których data ważności się skończyła, jednak zwracają uwagę na to, czy walory smakowe nie uległy zmianie, a na jedzeniu nie występuje pleśń.
Warto mieć na uwadze, że taka żywność znacznie zwiększa ryzyko zatrucia pokarmowego w porównaniu z tą ze sklepowych półek. Nie do końca znana jest droga, jaką artykuł spożywczy przebył do śmietnika czy innego kontenera. Nie wiadomo także, z jakimi innymi produktami miał kontakt i jaka była jego temperatura przechowywania. Freeganie powinni więc na to uważać.
Żywność zawierająca informację „należy spożyć do” najczęściej odnosi się do produktów mlecznych. Oznacza to, że po upływie tego terminu nie powinna być jedzona. Z kolei napis „najlepiej spożyć przed” oznacza, że jeśli przestrzegane będą odpowiednie warunki przechowywania, to żywność zachowa świeżość nawet po dacie na opakowaniu. Są to informacje, które każda osoba powinna znać, szczególnie jeśli chce rozpocząć przygodę z freeganizmem.
5. Podsumowanie
We współczesnym świecie wzrasta marnotrawstwo żywności. Jest to zjawisko w znacznym stopniu zagrażające środowisku. Zanieczyszczenia, zmniejszona liczba terenów uprawnych oraz degradacja to tylko niektóre z efektów wyrzucania produktów spożywczych. Na co dzień walczą z tym freeganie, a tych z roku na rok przybywa. Z pomocą przychodzą także różne aplikacje – za ich pośrednictwem można kupić żywność z pobliskich sklepów czy lokali. Takie punkty przygotowują paczki z produktami spożywczymi czy potrawami, których nikt nie chciał kupić lub których zdatność do spożycia dobiega końca.
Bibliografia
Bąk T., Freeganizm jako subkultura i zjawisko nowych wartości w zglobalizowanym świecie, „Edukacja Humanistyczna” 2014, 1(30), 17–27.
Łaba S. et al., Próba oszacowania strat i marnotrawstwa żywności w Polsce, „Przemysł Spożywczy” 2020, 74(11), 10–18.
Mroczek K., Freeganizm w opinii studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, „Polish Journal for Sustainable Development” 2021, 25(2), 69–76.
