Pierzga pszczela i jej wpływ na zdrowie – skład, właściwości, pozyskiwanie, skutki uboczne
Pierzga to mało znany produkt wytwarzany przez pszczoły. Wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych i posiada wysoką wartość odżywczą. Warto stosować ten produkt w celu odżywienia organizmu i poprawy odporności.
SPIS TREŚCI:
1. Pozyskiwanie pierzgi pszczelej
2. Pierzga pszczela – skład chemiczny
3. Właściwości i działanie prozdrowotne pierzgi pszczelej
4. Skutki uboczne stosowania pierzgi pszczelej
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Pozyskiwanie pierzgi pszczelej
Pierzga wytwarzana jest przez pszczoły z pyłku kwiatowego. Tak zwane pszczoły zbieraczki posiadają specjalne koszyczki na odnóżach i do nich zbierają ziarenka pyłku zmieszane z niewielką ilością wydzieliny gruczołów ślinowych i nektaru. Następnie powstała mieszanina zostaje przejęta przez pszczoły obecne w ulu i dokładnie ułożona w plastrach. W dalszej kolejności pyłek zostaje zwilżony śliną wymieszaną z miodem i ubity warstwami. Górna warstwa dodatkowo pokrywana jest woskiem. Najczęściej pszczoły gromadzą ją w pobliżu czerwia. W tych warunkach pod wpływem procesu fermentacji mlekowej powstaje pierzga. Powstały kwas mlekowy wykazuje działanie konserwujące i zabezpiecza przed zepsuciem. Pierzga stanowi głównie pokarm dla larw pszczelich i dobre źródło białka dla dorosłych osobników.
2. Pierzga pszczela – skład chemiczny
Pierzga składem przypomina pyłek kwiatowy. Należy jednak zauważyć, że przyswajalność składników poprawia się w wyniku fermentacji. W składzie zawiera proporcjonalnie najwięcej węglowodanów (13–55%) – przeważają cukry proste, głównie glukoza i fruktoza. Pierzga składa się także z wody – 20–30%, białko stanowi 10–40% składu. Znajduje się w niej 25 aminokwasów, w tym egzogennych, które muszą zostać dostarczone do organizmu z pożywieniem (metionina, lizyna, treonina, histydyna, leucyna, izoleucyna, walina, fenyloalanina i tryptofan). Produkt ten zawiera też kwas rybonukleinowy.
Pierzga zawiera tłuszcze w ilości 1–20%. Są to kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone. Szczególnie korzystny dla zdrowia jest kwas alfa-linolenowy, z którego w organizmie wytwarzane są kwasy eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy. Warto również wymienić beta-sitosterol zmniejszający wchłanianie cholesterolu w jelitach.
Pierzga zawiera związki biologicznie czynne, w tym polifenole w ilości 1,6%. Głównie są to flawonoidy, leukotrieny, katechiny i kwasy fenolowe. W największej ilości występują glikozydy kemferolu, izoramnetyny i kwercetyny oraz kwas chlorogenowy.
Produkt ten zawiera liczne enzymy: inwertazę, katalazę, pepsynę, trypsynę, lipazę, laktazę.
Pierzga charakteryzuje się znaczną zawartością witamin. Ilość witaminy C może sięgać 300 mg/100 g. Produkt ten zawiera także witaminy z grupy B – B1, B2, B6, kwas nikotynowy, kwas pantotenowy, kwas foliowy, biotynę, rutynę i inozytol oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – prowitaminy A i E.
Spośród składników mineralnych warto wymienić potas, magnez, wapń i sód, miedź, cynk, chrom, mangan, molibden, kobalt, krzem, selen i żelazo. Podczas procesu fermentacji następuje wzrost zawartości cukrów prostych oraz kwasu mlekowego. Część białka ulega rozkładowi do peptydów i aminokwasów. Przyczynia się to do poprawy przyswajalności.
Podwyższenie wartości odżywczej pierzgi w stosunku do wartości odżywczej pyłku wynika także z dodania przez pszczoły podczas wytwarzania produktu enzymów trawiennych, kwasów organicznych i substancji antybiotycznych.
3. Właściwości i działanie prozdrowotne pierzgi pszczelej
Pierzga w przeciwieństwie do miodu nie jest słodka, ale ma kwaskowy smak. Zalecana dzienna dawka nie powinna przekraczać trzech łyżeczek. Produkt ten można przyjmować samodzielnie albo w połączeniu z miodem, wodą lub mlekiem. Najlepiej przyjmować pierzgę dwa razy dziennie w dawce 10 g.
Działanie antynowotworowe pierzgi wynika z obecności unikalnych związków takich jak kwas oleanolowy, jego izomer kwas b-ursolowy oraz betulina. Hamują one tworzenie się i różnicowanie komórek rakowych oraz proces angiogenezy, który jest szczególnie istotny w rozwoju nowotworów.
Podobne działanie wykazują takie substancje jak kwas kawowy, chryzyna, kwercetyna i kemferol.
Pierzga ze względu na swoje niezwykłe właściwości jest często nazywana „pokarmem bogów” albo „krynicą młodości”. Jest to jeden z najstarszych suplementów diety. Głównie jest polecana osobom aktywnym ze względu na wpływ na zwiększanie wydolności fizycznej. Spożywanie pierzgi wpływa również na wchłanianie tlenu przez tkanki.
Pierzga wykazuje właściwości odżywcze, antybiotyczne oraz immunostymulujące. Produkt ten może być stosowany we wspomaganiu leczenia takich chorób jak przewlekłe zapalenie wątroby, przewlekłe zapalenie migdałków, schorzenia kardiologiczne czy niedokrwistość z niedoboru żelaza.
Hamowanie rozwoju bakterii wynika głównie z zawartości substancji białkowej – bakteriocyny. Hamuje ona rozwój bakterii Gram-dodatnich z rodzaju Listeria.
Pierzga jest produktem o wysokim potencjale antyoksydacyjnym. Zdolność wymiatania wolnych rodników oznaczono na poziomie 72–94% i 71–92% odpowiednio w systemie reakcji ABTS + oraz DPPH.
4. Skutki uboczne stosowania pierzgi pszczelej
Pierzga pszczela nie może być stosowana przez osoby uczulone na produkty wytworzone przez pszczoły. W innym przypadku jej spożycie nie wywołuje żadnych działań niepożądanych.
Pierzga to produkt bezpieczny, zawierający składniki wzmacniające organizm, poprawiające odporność, a także działające profilaktycznie wobec niektórych rodzajów nowotworów. Wysoki potencjał antyoksydacyjny i bogactwo składników mineralnych i witamin czynią z pierzgi wartościowy dodatek do codziennej diety.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Bartosiuk E., Borawska M.H., Skład chemiczny i właściwości antybakteryjne oraz przeciwnowotworowe pierzgi, „Pszczelarstwo” 2014, 5.
Habryka C., Pierzga godnym polecenia produktem pszczelim, „Pasieka” 2016, 3.
Chmielewski W., Szkodniki pierzgi, „Pasieka” 2003, 3, 57–59.
Chmielewski W., Szkodliwe stawonogi występujące w pierzdze pszczelej, „Pasieka” 2011, 6.
Gala J., Wartość biologiczna pyłku i pierzgi, „Pszczelarstwo” 2002, 6, 8–9.
Hołderna-Kędzia E., Kędzia B., Leki z pasieki, Włocławek 2002.
Janik M., Pozyskujmy pierzgę, „Pasieka” 2010, 1, 22–24.
Jung C., Pierzga pszczela, „Pasieka” 2007, 4, 16–17.
Kędzierska-Matysek M., Produkty pszczele, znaczenie biologiczne i właściwości lecznicze, „Przemysł Spożywczy” 2014, 11, 34–37.
