Kuchnie świata – śniadanie japońskie
Kuchnia japońska została ukształtowana przez wiele czynników, można w niej zauważyć m.in. wpływ Chin i Korei, od których przejęto buddyzm. Ze względów religijnych unikano mięsa, co jest widoczne również w obecnym sposobie żywienia Japończyków. Pierwszym skojarzeniem z tą kuchnią z pewnością jest sushi. Co jednak tradycyjnie jada się na śniadanie?
SPIS TREŚCI:
1. Ogólna charakterystyka kuchni japońskiej
2. Tradycyjne japońskie śniadanie
3. Poszczególne składniki japońskiego śniadania
5. Co warto wprowadzić do swojej diety
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Ogólna charakterystyka kuchni japońskiej
Podstawą diety są ryż, ryby i soja. Warzywa i ryby wybiera się z uwzględnieniem sezonowości. Przez wieki spożywanie mięsa ssaków było zakazane (prócz wieloryba, którego kiedyś klasyfikowano jako rybę). Mięso czerwone można było jeść publicznie dopiero po przełomie w ustroju nazwanym Restauracją Meiji, do którego doszło w drugiej połowie XIX w. Wtedy też kraj otworzył się na wpływy innych kultur.
Spożycie warzyw nigdy nie było wysokie, a wraz z postępem i wprowadzeniem żywności wysoko przetworzonej stale maleje, ważną rolę odgrywają natomiast wodorosty. W kuchni japońskiej nie używa się wielu ziół. Do doprawiania potraw wykorzystuje się głównie sos sojowy, dashi (bulion z suszonej i wędzonej ryby bonito i wodorostów), mirin (płyn powstały z sfermentowanego ryżu oraz wódki ryżowej), ocet, cukier i sól. Preferowane są delikatne smaki i aromaty. W tej kuchni tradycyjnej słodkie posiłki mają mały udział. Japończycy znacznie częściej w ulubionych potrawach szukają smaku umami.
2. Tradycyjne japońskie śniadanie
Tradycyjne japońskie śniadanie znacznie różni się od tego, które jest nam znane, np. owsianki z owocami, jajecznicy lub tostów. Śniadanie w Japonii podaje się na tacy, na której znajduje się kilka małych miseczek. Tradycyjna etykieta mówi o niełączeniu produktów, a osoby wierne tradycji, najczęściej starsze, mogą czuć wręcz obrzydzenie, gdy dodatki mieszają się z ryżem.
Śniadanie przypomina bardziej lunch lub obiad i często składa się z resztek z poprzedniego dnia. Zazwyczaj jest lekkie, nieduże, bez potraw tłustych i smażonych w głębokim oleju. Przynajmniej jeden produkt powinien być podany na ciepło.
W miseczkach zazwyczaj znajdują się:
– ryż,
– ryba,
– jaja,
– warzywa,
– natto,
– zupa miso.
3. Poszczególne składniki japońskiego śniadania
Ryż – najczęściej biały, krótkoziarnisty. W wielu domach przygotowywany w specjalnych urządzeniach do gotowania ryżu, gotowany klasycznie w wodzie lub na parze. O istocie tego składnika świadczy fakt, że słowo „ryż” (gohan) to po japońsku synonim słowa „posiłek”. Zwyczajowo śniadanie nazywa się asagohan, co oznacza „poranny ryż”, a kolację – bangohan, czyli „wieczorny ryż”.
Ryby – na śniadanie zwykle podaje się ją w formie grillowanej lub pieczonej. Japończycy spożywają również ryby wędzone lub z puszki – najczęściej wybierają łososia lub makrelę. Wegetariański zamiennik ryby to zazwyczaj grillowane tofu.
Jaja – również w Japonii są popularnym produktem śniadaniowym. Najczęściej podaje się jajka sadzone lub zrolowany omlet o nazwie tamagoyaki. Do przygotowania tej potrawy powstały specjalne prostokątne patelnie, które pozwalają nadać jajku odpowiedni kształt. Aby tamagoyaki było puszyste, jaja kilkukrotnie przelewa się przez sitko. Smak można wzbogacić o dashi lub podawać na słodko, np. z pastą z fasoli. Taki rulon kroi się na plasterki. Na śniadanie podaje się również ryż z surowym jajkiem.
Warzywa – zazwyczaj w formie sałatki, np. z konserwowanych lub marynowanych produktów. Często wykorzystuje się kapustę pekińską, zieloną fasolkę, ogórek, bakłażan oraz oczywiście wodorosty. Ciekawymi dodatkami są konserwowana śliwka, korzeń lotosu czy rzodkiew japońska.
Natto – wzbudzająca kontrowersje potrawa z fermentowanej soi. Ma bardzo charakterystyczną śluzowatą teksturę i intensywny zapach. Zdarza się, że wśród turystów wzbudza obrzydzenie, a jej skosztowanie staje się nie lada wyzwaniem. Warto jednak zwrócić uwagę na wartość odżywczą natto – jest cennym źródłem białka, witamin D i K, wapnia, żelaza, magnezu, potasu i selenu.
Zupa miso – zupa najczęściej wybierana na śniadanie. Przygotowana z miso, czyli pasty z fermentowanej soi, oraz dashi, czyli bulionu z suszonej i wędzonej ryby bonito i wodorostów. Dodatkowo do zupy często dodaje się tofu, siekaną zieloną cebulkę, grzyby oraz wodorosty wakame. Do śniadania zwykle pije się zieloną herbatę, podaną na ciepło lub na zimno.
4. Czy coś się zmieniło
Poza tradycyjnymi potrawami opisanymi powyżej w Japonii na śniadanie serwuje się ryżową owsiankę (ulubieniec dzieci), lecz zazwyczaj nie na słodko, a z konserwowanymi warzywami oraz rybami. Słodkie posiłki na początek dnia jada się rzadko, a jeśli już, najczęściej wybieranymi dodatkami są banan, miód lub imbir.
W kuchni japońskiej widoczne są również zachodnie wpływy, z mieszanki kultur powstał shokupan – japoński mleczny, puszysty chlebek, chrupiący na zewnątrz i miękki w środku. Sekretem tego chlebka jest zaparzenie mąki wrzącą wodą, co nadaje mu delikatną i puszystą teksturę. Japończycy lubią kroić go na bardzo grube, nawet 3-centymetrowe kromki. Zapiekają go z serem lub podają jako deser – z sosem czekoladowym, z lodami, z bitą śmietaną.
5. Co warto wprowadzić do swojej diety
Japończycy są jednym z najdłużej żyjących narodów oraz jednym z najrzadziej zapadających na choroby układu sercowo-naczyniowego. Wynika to z ich zdrowego stylu życia i stosowanej diety. Duży udział w jadłospisie mają ryby, owoce morza oraz rzadko spotykane w innych kuchniach wodorosty. Taka dieta dostarcza o wiele mniej nasyconych, a więcej wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6.
Duża zaletą kuchni japońskiej jest również częste stosowanie fermentacji jako sposobu konserwacji produktów. Dawniej, zanim poznano inne formy utrwalania i przechowywania żywności, była to konieczność, dziś jest to już metoda tradycyjna. Kiszonki często robi się z soi, kapusty pekińskiej, marchwi, białej rzepy i cebuli. Fermentacja sprawia, że trawienie i wchłanianie składników odżywczych zachodzi sprawniej. Bakterie probiotyczne poprawiają funkcjonowanie układu pokarmowego poprzez regulację pracy jelit i wspomagają odporność organizmu.
W Japonii stawia się na sezonowość produktów oraz ich naturalność. Częściej niż w innych rejonach świata spożywa się surowe produkty. Jeśli poddaje się je obróbce termicznej, jest ona krótka, dzięki temu żywność zachowuje więcej wartościowych składników odżywczych – przede wszystkim witamin. Należy jednak zwrócić uwagę na dużą zawartość soli w produktach takich jak sos sojowy czy pasta miso. Jest to szczególnie istotne dla osób z nadciśnieniem tętniczym.
Kuchnia japońska jest uznawana za jedną z najzdrowszych na świecie i z pewnością inspirowanie się nią podczas przygotowywanie śniadania będzie korzystne dla zdrowia. Tradycyjne japońskie śniadanie spożywane regularnie wspiera układ sercowo-naczyniowy, odporność organizmu oraz stanowi element profilaktyki chorób cywilizacyjnych, w tym otyłości.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
History of Japanese Cuisine, japanfoodstyle.com/history-of-japanese-cuisine/ (16.08.2021).
Japan, foodbycountry.com/Germany-to-Japan/Japan.html (16.08.2021).
Japanese Meals, japancentre.com/en/cookings/61-japanese-meals (16.08.2021).
Japoński chleb SHOKUPAN, mochiko.pl/japonski-chleb-shokupan/ (16.08.2021).
Traditional Japanese Breakfast and How To Make It At Home, justonecookbook.com/traditional-japanese-breakfast-at-home/ (16.08.2021).
Yoshizuka S., How to Prepare a Traditional Japanese Breakfast, thespruceeats.com/traditional-japanese-breakfast-2030063 (16.08.2021).
20 simple and healthy japanese breakfast recipes to start your day, teabreakfast.com/japanese-breakfast-recipes/ (16.08.2021).
