Banan – radioaktywny doping dla biegaczy
Banan to idealna przekąska zarówno dla przeciętnego zjadacza chleba, jak i dla mistrza świata w sprincie. Fakt czy mit? Czy jeśli jemy banany, powinniśmy się obawiać napromieniowania i zakażenia pasożytami? A może istnieje realne zagrożenie promieniowaniem jonizującym? Na te i inne pytania warto odpowiedzieć, zanim zaopatrzymy się w banany z supermarketu.
SPIS TREŚCI:
1. Zasada 60 minut
2. Banany – składniki odżywcze
3. Napój energetyczny
4. Dieta mistrza świata – 16 bananów dziennie
5. Banany są tak silnie radioaktywne, że potrafią wywołać alarm
6. Czy końcówki bananów posiadają lamblie albo jaja pająków?
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
Jedną z najważniejszych rzeczy po zakończeniu treningu, głównie siłowego, jest uzupełnienie utraconych zapasów glikogenu. W przypadku ćwiczeń siłowych nawet do 80% energii pochodzi z rozpadu glukozy. Tuż po ćwiczeniach organizm dużo chętniej uzupełnia jej utracone zapasy – jest to tak zwana superkompensacja. Skutkuje ona mechanizmami takimi jak szybszy transport glukozy z krwi do wnętrza komórek oraz szybsza regeneracja glikogenu.
Badania dowodzą, że zwlekanie z posiłkiem potreningowym ponad 2 godziny od zakończenia ćwiczeń powoduje obniżenie efektywności resyntezy glikogenu nawet o 50%. Zasada 60 minut mówi o tym, że posiłek potreningowy najlepiej jest przyjąć do godziny po ćwiczeniach. Szybka odbudowa zapasów glukozy jest najistotniejsza, jeżeli okres pomiędzy kolejnymi intensywnymi treningami wynosi 8 godzin lub mniej. Pojawiły się też takie badania, w których efektywność resyntezy glikogenu nie różniła się znacząco u osób, które posiłek potreningowy (lub odżywkę potreningową) przyjęły tuż po wysiłku w porównaniu z osobami, które zwlekały z nim co najmniej 2 godziny.
2. Banany – składniki odżywcze
Banany to owoce smaczne i niezwykle pożywne. W 100 g zawierają:
– 97 kcal,
– 1 g białka,
– 23,5 g węglowodanów,
– 1,7 g błonnika,
– 0,33 g tłuszczu,
– 6 mg wapnia,
– 33 mg magnezu,
– 396 mg potasu,
– 0,5 niacyny.
Warto zwrócić uwagę wysoką zawartość węglowodanów, cukrów prostych, potasu oraz magnezu. Dzięki temu banany stanowią idealny element posiłku potreningowego.
Wykazano, że banan może być tak samo skuteczny w trakcie treningu jak napój o zawartości 6% węglowodanów. W przeprowadzonym badaniu wytrenowani kolarze wykonali dwukrotnie cykle treningowe – pierwszy z wykorzystaniem napoju, drugi z wykorzystaniem banana (banany przyjmowane były jednocześnie z wodą, aby ilość przyjętych płynów w obu grupach była taka sama). Badani przyjmowali na każde 15 minut ćwiczeń 0,2 g węglowodanów na kilogram masy ciała.
Okazało się, że w obu przypadkach poziom glukozy, stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego był taki sam. Spożycie banana w przeciwieństwie do spożycia napoju skutkowało wzrostem poziomu domapiny. Wzrost ten nie był na tyle istotny, aby wywołać jakiekolwiek efekt. Dopamina jest rozpuszczalnym w wodzie antyoksydantem, nie przenika jednak do mózgu, nie ma więc wpływu na nastrój. W skórce banana znajduje się wyższa zawartość dopaminy niż w samym owocu. Stanowi to podstawę do dalszych badań nad wykorzystaniem suplementów na bazie skórki bananowej.
4. Dieta mistrza świata – 16 bananów dziennie
Yohan Blake – jamajski lekkoatleta, sprinter, złoty medalista mistrzostw świata. Czy sekret jego szybkości tkwi w diecie? Biegacz przyznaje, że zjada nawet 16 bananów dziennie, a gdy był młodszy liczba ta sięgała nawet 30 sztuk. Uzasadnia to swoim upodobaniem do smaku bananów, ale także wysoką zawartością potasu w tych owocach. Banany to doskonale źródło tego pierwiastka, a zapotrzebowanie na ten składnik u wyczynowego sportowca jest znacznie wyższe. Wysoką zawartość potasu w bananach uznaje się za zaletę. Co jeżeli może być on jednocześnie źródłem promieniowania jonizującego?
5. Banany są tak silnie radioaktywne, że potrafią wywołać alarm
Banany rzeczywiście są radioaktywne. Posiadają w swoim składzie radioaktywny izotop potasu (⁴⁰K), który rozpadając się, emituje cząsteczki β. Zawartość tego izotopu to zaledwie 0,0117% całkowitej zwartości potasu w bananie. Zakładając, że duży banan zawiera około 600 mg potasu, średnia ilość aktywnego radioaktywnie pierwiastka będzie wynosiła 7,02 × 10⁻⁵ g.
Przyjmując, że będziemy zjadać jednego banana dziennie nasza roczna ekspozycja na promieniowanie jonizujące wzrośnie o 0,035 milisiwerta. Siwert to jednostka pomiaru wpływu promieniowania jonizującego na organizmy żywe. Jest to nieporównywalnie mniej niż np. narażenie wynikające z poddania się prześwietleniu RTG. Jeżeli prześwietlimy cały obszar swojego ciała, będziemy mieli do czynienia z aż 10 mSv. Nie powinniśmy się zatem obawiać, ponieważ banany dla przeciętnego konsumenta nie stanowią istotnego zagrożenia promieniowaniem. Czy pod względem zawartości pasożytów są równie bezpieczne?
6. Czy końcówki bananów posiadają lamblie albo jaja pająków?
Końcówki bananów, wbrew krążącym mitom, nie są siedliskiem jaj pająków ani lamblii. Giardia lamblia to pasożyt występujący powszechnie na całym świecie. Giardioza w Polsce występuje nawet u 10% populacji. Przenoszona jest drogą fekalno-oralną, czyli należy do tak zwanych chorób brudnych rąk. Do zarażenia dochodzi kiedy cysty (jedna z form, którą przybiera pasożyt) przedostaną się do jamy ustnej. Cysty mogą znajdować się na każdym nieumytym owocu, nie dotyczy to tylko bananów.
Co z jajami pająków? Przywożenie egzotycznych „gości” z dostawą bananów jest niezwykle rzadkie. Przypadki jaj pająków w bananach są nagłaśniane, ponieważ są jednostkowe. O dwóch takich donosi „Daily Mail”. W 2013 roku Brytyjka zakupiła w supermarkecie banany zawierające jaja jednego z najgroźniejszych pająków na świecie. Samego pająka ukrytego w kiści bananów transportował do swojego miejsca pracy 53-letni pracownik biurowy z Wielkiej Brytanii. Nie zmienia to jednak faktu, że są to przypadki sporadyczne, dlatego nie powinniśmy rezygnować z bananów w swojej diecie.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Aragon A.A., Schoenfeld B.J., Nutrient timing revisited: is there a post-exercise anabolic window?, „Journal of the International Society of Sports Nutrition” 2013, 10(5).
Ball D.W., How radioactive is your banana?, „Journal of Chemical Education” 2004, 81(10), 1440.
Wiercińska-Drapało A., Giardioza – obraz kliniczny, rozpoznawanie i leczenie, „Gastroenterologia Kliniczna” 2010, 2(3), 98–102.
Nieman D.C. et al., Bananas as an Energy Source during Exercise: A Metabolomics Approach, „PLoS ONE” 2012, 7(5).
Awford J., I found eggs of the world deadliest spider in my Tesco bananas – and had to incinerate the vacuum cleaner after using it to clean them up, dailymail.co.uk/news/article-2747552/I-tropical-spider-eggs-Tesco-bananas-incinerate-vacuum-cleaner-using-clean-up.html (23.07.2018).
Matthews A., Amazon delivery shock! Shopper, 53, finds one of the world's DEADLIEST spiders in a bunch of Asda bananas – after critter hitches 5,000-mile trip from the Brazilian rainforest, dailymail.co.uk/news/article-5292241/Man-finds-one-worlds-deadliest-spiders-bananas.html (23.07.2018).
