Rozstępy – dlaczego się pojawiają, jak sobie z nimi radzić?
Rozstępy to defekt kosmetyczny skóry, który staje się utrapieniem dla wielu osób. Zmiany pojawiają się na naszym ciele wtedy, gdy gwałtownie przybieramy na wadze lub szybko stracimy wiele kilogramów. Najczęściej zatem powstają w trakcie ciąży, okresu dojrzewania czy w wyniku chorób powodujących gwałtowną utratę masy. Rozstępy pojawiają się także przy okazji zaburzeń hormonalnych i niektórych chorób metabolicznych. Bez wątpienia jest to poważny problem, z którym można walczyć za pomocą rozmaitych sposobów. Duży wpływ na powstawanie zmian skórnych ma także nieprawidłowa i źle zbilansowana dieta.
SPIS TREŚCI:
1. Rozstępy – przyczyny występowania
2. Rozstępy – profilaktyka
3. Rozstępy – jak leczyć?
4. Rozstępy – rola diety
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Rozstępy – przyczyny występowania
Rozstępy definiowane są jako mechaniczne uszkodzenia sieci kolagenowo-elastynowej skóry. Powstają zazwyczaj w wyniku jej nadmiernego rozciągnięcia. Ich widocznym objawem są pojawiające się na skórze pasma, na pierwszy rzut oka przypominające przestarzałe blizny. Świeże rozstępy (faza zapalna) wyglądają jak zadrapania, są czerwono-fioletowe. Z biegiem czasu stają się jednak jasne i zdecydowanie mniej widoczne (faza zanikowa). W miejscu występowania rozstępów na skórze nie występują gruczoły (łojowe i potowe) oraz owłosienie.
Rozstępy pojawiają się na naszym ciele najczęściej w okolicach brzucha, pośladków, ud i ramion. To właśnie te miejsca są najbardziej podatne na szybką zmianę swoich rozmiarów. Na występowanie rozstępów szczególnie narażone są osoby, których wskaźnik BMI przekracza 30, a więc osoby otyłe. U kobiet ciężarnych rozstępy pojawiają się najczęściej w okolicach brzucha, piersi i bioder. Problem może dotyczyć również mężczyzn. Grupą, u której ryzyko ich wystąpienia jest największe, są kulturyści. W ich przypadku defekt skóry pojawia się na ramionach i plecach. Rozstępy spotykane są również u dojrzewających nastolatków i osób chorych na zespół Cushinga.
Istnieje wiele przyczyn powstawania rozstępów, można podzielić je jednak na dwie podstawowe grupy:
– rozstępy powstałe w stanach fizjologicznych – czyli takie, które powstają w okresie dojrzewania, ciąży, menopauzy oraz podczas nagłego przyrostu tkanki tłuszczowej lub tkanki mięśniowej;
– rozstępy powstałe w stanach chorobowych – czyli takie, które spowodowane są przez stany patologiczne w organizmie, np. w schorzeniach endokrynnych (wspomniana wcześniej choroba Cushinga), podczas stosowania sterydoterapii, w wyniku długotrwałego niedożywienia.
Ryzyko powstawania rozstępów skórnych znacznie zwiększają predyspozycje genetyczne. U niektórych ludzi występują naturalnie słabsze włókna sprężyste skóry. Fibroblasty, komórki odpowiedzialne za jej elastyczność, działają z mniejszą wydajnością. Skutkiem tego jest niewystarczająca ilość włókien elastynowych, kolagenowych i retikulinowych. Powoduje to znaczne ograniczenie elastyczności skóry i zmniejszenie jej odporności na rozciąganie. Na powstawanie rozstępów najbardziej narażone są kobiety młode o jasnej karnacji. Dzieje się tak dlatego, że ich skóra jest delikatniejsza, cieńsza i zawiera w sobie mniej włókien kolagenowych niż skóra kobiet z karnacją średnią lub ciemną.
2. Rozstępy – profilaktyka
Najważniejszym z elementów profilaktyki rozstępów jest utrzymanie prawidłowej masy ciała. Nadwaga i otyłość są dwoma głównymi czynnikami powstawania nieestetycznych zmian skórnych.
Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej zmniejsza jakość i odporność kolagenu na rozciąganie. Gdy wskaźnik masy ciała jest zbyt wysoki, kolagen traci swoją sprężystą strukturę. W wyniku takich procesów na skórze pojawiają się rozstępy w fazie zapalnej. Nadmierna masa ciała często idzie w parze z zaburzeniami gospodarki hormonalnej. U osób otyłych zaobserwowano zwiększone wydzielanie hormonów kory nadnerczy – kortykosteroidów. Hormony te zaburzają funkcję i strukturę fibroblastów, a także uniemożliwiają prawidłowe działanie kolagenu. Aby zapobiegać powstawaniu rozstępów, należy stosować zdrową i zbilansowaną dietę, a także nie zapominać o aktywności fizycznej każdego dnia. Warto jednak pamiętać, że treningi siłowe powodują nadmierny rozrost tkanki mięśniowej, który jest jedną z przyczyn powstawania rozstępów skórnych.
Kolejnym z elementów profilaktyki antyrozstępowej jest masaż miejsc narażonych na ich powstawanie. Masowanie ciała powinno rozpocząć się od głaskania skóry na sucho, bez użycia olejków, kremów i innych nawilżaczy. Ruchy powinny być sprężyste, lecz delikatne. Bardzo ważne jest, aby były wykonywane zgodnie z kierunkiem przepływu krwi w żyłach (czyli od dołu ku górze). Kolejnym etapem masażu antyrozstępowego jest rozciąganie – na tym etapie można już stosować kremy ujędrniające i oliwki.
Rozciąganie powinno być bardziej intensywne niż głaskanie, ale nigdy nie powinno powodować bólu czy pieczenia. Po tym etapie przechodzi się do intensywnego ugniatania skóry i masowania rozstępów (jeśli jakiekolwiek są widoczne). Ostatnim elementem masażu jest letni prysznic i zastosowanie odpowiednich kosmetyków. Preparaty stosowane w profilaktyce rozstępów powinny zawierać w swoim składzie substancje takie jak witaminy A i C (stymulujące odnowę kolagenu), związki krzemu, a także wyciąg z wąkroty azjatyckiej. Składniki te pobudzają odnowę skóry i jednocześnie regenerują i uelastyczniają włókna kolagenowe.
3. Rozstępy – jak leczyć?
Leczenie rozstępów skórnych jest czasochłonne i nie należy do najłatwiejszych. Najbardziej zadowalające efekty osiąga się, gdy terapia zostaje wprowadzona od razu po zauważeniu pierwszych objawów – w fazie zapalnej. Należy jednak pamiętać, że skuteczność terapii w dużej mierze zależy od wieku pacjenta. Im człowiek jest starszy, tym jego skóra jest mniej elastyczna i mniej podatna na leczenie rozstępów.
Głównym celem terapii rozstępów jest stymulacja fibroblastów – komórek produkujących kolagen, a także złuszczanie i regeneracja naskórka dzięki odpowiednim zabiegom kosmetycznym.
Do jednych z popularniejszych metod niwelowania rozstępów należą zabiegi chemiczne – peelingi, maseczki i kremy. W szczególności te pierwsze cieszą się ogromną popularnością. W gabinetach medycyny estetycznej stosowane są preparaty chemiczne o wysokim stężeniu substancji, których celem jest dogłębne złuszczanie naskórka i stymulacja fibroblastów. Do substancji najczęściej stosowanych w tym celu należą:
– alfa-hydroksykwasy (mlekowy i glikolowy – przynoszące najlepsze efekty terapeutyczne),
– beta-hydroksykwasy (salicylowy),
– kwas trójchlorooctowy (TCA),
– kwas pirogronowy,
– kwas retinowy,
– drożdże Saccharomyces cerevisiae.
Kolejnym sposobem na pozbycie się rozstępów jest mikrodermabrazja. To zabieg polegający na mechanicznym złuszczaniu naskórka za pomocą specjalistycznej aparatury. Usuwana jest wtedy wierzchnia warstwa naskórka, rozstępy ulegają spłyceniu, a fibroblasty są stymulowane do wytwarzania kolagenu. Następują wówczas liczne procesy regeneracyjne, które poprawiają ogólny stan skóry i niwelują nieestetyczne blizny.
Rodzaje mikrodermabrazji:
– mikrodermabrazja korundowa,
– mikrodermabrazja diamentowa,
– oksydermabrazja.
Równie popularną metodą walki z rozstępami jest mezoterapia. Metoda ta po raz pierwszy została zastosowana w 1950 r. przez francuskiego lekarza Michaela Pistora. Jest to zabieg, który polega na wprowadzeniu bezpośrednio do skóry i tkanki podskórnej substancji, które poprawiają jej kondycję i wygląd. Zabiegi mezoterapii mogą być przeprowadzane za pomocą dwóch metod – igłowej i bezigłowej. Mezoterapia igłowa to zabieg, który może być przeprowadzany tylko przez wyspecjalizowanych lekarzy. Specjaliści wiedzą, jakich igieł używać, na jaką głębokość należy je wbijać i jakie preparaty stosować, aby osiągać najlepsze efekty. Nie bez znaczenia jest również wybranie odpowiednich substancji wstrzykiwanych pod skórę. Do najbardziej skutecznych preparatów stosowanych w mezoterapii igłowej należą: krzemionka organiczna, wyciąg z wąkroty azjatyckiej, pirogronian sodowy, witaminy A, E i C, kwas polimlekowy i polideoksyrybonukleotydy. Zapobiegają pogłębianiu zmian, a także wizualnie poprawiają stan skóry. Zabieg ten jednak nie może być stosowany u kobiet ciężarnych, matek karmiących czy osób z chorobami skórnymi.
Ostatnią i najbardziej skuteczną metodą jest laseroterapia. Wiązka światła laserowego, przenikając przez skórę, zamienia się w energię cieplną. Powoduje przy tym tak zwany remodeling tkanki. Wynikiem tego procesu jest intensywna odbudowa skóry oraz rozjaśnienie i spłycenie rozstępów. Jest to zabieg całkowicie bezpieczny, przynosi także najlepsze efekty. Wadą tej terapii jest jej wysoka cena wahająca się między 200–1000 zł za jeden zabieg. Trwałe usunięcie rozstępów wymaga jednak czasu, przy rozległych zmianach skórnych wskazane jest nawet 8–10 zabiegów.
4. Rozstępy – rola diety
Prawidłowe żywienie zapobiega nadwadze i otyłości, które są główną przyczyną powstawania rozstępów. Dieta powinna być zbilansowana i dostarczać odpowiednich ilości składników odżywczych i mineralnych, a także witamin o właściwościach antyoksydacyjnych (witamin A, C i E), które przeciwdziałają procesom wolnorodnikowym i hamują stan zapalny organizmu.
Szczególnie ważna w przypadku rozstępów jest odpowiednia podaż witaminy A. Jej niedobory powodują bowiem rogowacenie, łuszczenie i suchość skóry, które pogłębiają rozstępy. Równie ważna jest odpowiednia podaż witaminy C – bierze ona aktywny udział w syntezie kolagenu. Niedobory witaminy C są spotykane dość rzadko, objawiają się uszkodzeniem skóry i błon śluzowych. Najlepszymi źródłami witaminy C w naszej diecie są owoce dzikiej róży, głóg, natka pietruszki, porzeczki czarne, szpinak i brokuły.
Dużą rolę odgrywa także odpowiednie nawodnienie organizmu, należy wypijać co najmniej 1,5 l płynów dziennie.
Rozstępy to uciążliwy kłopot natury kosmetycznej. Zmniejszają naszą samoocenę i sprawiają, że czujemy się źle ze swoim ciałem. Aby leczenie rozstępów było skuteczne, należy prowadzić je kompleksowo. Odpowiednie połączenie racjonalnego żywienia i aktywności fizycznej, a także pomoc dermatologa mogą przyczynić się do skutecznego (lub zadowalającego nas) efektu terapeutycznego.
Pora zatem wziąć sprawy w swoje ręce – rozstępy to problem, z którym można sobie poradzić!
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Łątka I., Etiopatogeneza, obraz kliniczny oraz charakterystyka wybranych metod likwidacji rozstępów, „Studenckie Zeszyty Naukowe. Kosmetologia” 2016,1(1), 98–116.
Janda K., Tomikowska A., Cellulit – przyczyny, profilaktyka, leczenie, „Annales Academiae Medicae Stetinensis. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie” 2014, 60(1), 29–38.
Błaszczyk-Kostanecka M., Wolska H., Dermatologia w praktyce, Warszawa 2010, 323–324.
Muszyńska B., Malec M., Sułkowska-Ziaja K., Właściwości lecznicze i kosmetologiczne drożdży piekarniczych (Sacchromyces cerevisiae), „Postępy Fitoterapii” 2013, 1, 54–60.
Żurawska-Lazar A., Kiedy skóra nie wytrzymuje, „Beauty Forum” 2013, 1–2, 20–22.
