Rabdomioliza – czym jest?
Niedawno opisywana na naszym portalu choroba Osgooda-Schlattera jest schorzeniem wynikającym z nadmiernej aktywności fizycznej. W tym artykule przedstawię kolejny problem będący efektem zbyt dużego zaangażowania naszego organizmu w wysiłek fizyczny. Mowa tu o rabdomiolizie – chorobie bardzo często określanej jako upadek mięśniowy.
SPIS TREŚCI:
1. Co to jest rabdomioliza?
2. Rabdomioliza – przyczyny
3. Objawy rabdomiolizy
4. Leczenie
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Rabdomioliza, czyli upadek bądź rozpad mięśniowy, jest chorobą układu ruchu, która polega na występowaniu zespołu objawów spowodowanych znaczącym naruszeniem struktury tkanek mięśni poprzecznie prążkowanych. Skutkiem tego poważnego uszkodzenia jest uwolnienie składników komórek mięśniowych (głównie mioglobiny) do krwiobiegu. Z kolei ich obecność w naszym systemie krążenia bardzo często prowadzi do wielu szkodliwych powikłań. Mowa tu o hiperkalemii, zaburzeniach rytmu serca czy uszkodzeniu nerek na skutek martwicy ich kanalików. Pierwsze wzmianki o tej chorobie pojawiły się w czasie II wojny światowej.
Podstawową przyczyną występowania rozpadu mięśnia jest długotrwały
i ekstremalny wysiłek fizyczny. Powysiłkowa rabdomioliza bardzo często występuje u sportowców (głównie kolarzy, maratończyków, rugbistów) i osób wykonujących intensywne plany treningowe – jak ciężarowcy, żołnierze czy kulturyści. W przypadku tych drugich upadek mięśniowy jest stosunkowo powszechnym problemem wśród osób wracających do wzmożonych ćwiczeń po długiej przerwie oraz początkujących. Warto również dodać, że rabdomioliza może wystąpić wśród ćwiczących, którzy przebyli infekcje wirusowe bądź wykonują treningi
w wysokiej temperaturze oraz dużej wilgotności powietrza.
Okazuje się jednak, że nie tylko skrajnie wyczerpujący wysiłek fizyczny może prowadzić do powstania upadku mięśniowego. Innymi przyczynami mogą być ostre postaci chorób mięśniowych, uszkodzenia mechaniczne i termiczne o charakterze zewnętrznym czy stany znacznego niedokrwienia dużych grup mięśniowych (np. po skomplikowanych zabiegach chirurgicznych). Oprócz tego uczeni bardzo często wiążą występowanie rabdomiolizy z zatruciem alkoholowym, stanami padaczkowymi, zaburzeniem gospodarki wodno-elektrolitowej, przyjmowaniem niektórych leków (jak fibraty, salicylany czy statyny) lub nadużywaniem narkotyków.
Głównym objawem rabdomiolizy jest przede wszystkim znaczące osłabienie siły mięśniowej na skutek wspomnianego uszkodzenia włókien poprzecznie prążkowanych. Spadek siły jest bardzo często połączony z mialgią, czyli bólem spoczynkowym mięśnia. Dolegliwości te początkowo dotyczą proksymalnych odcinków części kończyn, a z czasem zaczynają występować również w odcinku lędźwiowym. Pacjenci niejednokrotnie skarżą się także na mimowolne skurcze mięśni, obrzęki oraz niewielkie zwiększenie napięcia. Stany wynikające z uszkodzenia struktur układu mięśniowego mogą prowadzić do pojawienia się drgawek, gorączki oraz zaburzeń świadomości.
Proces terapeutyczny powinien być poprzedzony odpowiednimi procedurami diagnostycznymi, które potwierdzą wiarygodność występujących objawów oraz obecność rabdomiolizy. Podstawowym badaniem, które stosuje się do wykrycia upadku mięśniowego, jest analiza składu krwi. Obserwacji zostaną poddane kinaza keratynowa, aminotransferaza asparaginowa, dehydrogenaza mleczanowa, mocznik oraz kreatyniny.
Leczenie rozpadu mięśniowego jest nierozerwalnie związane z przyczyną powstawania tej patologii. Mianowicie jeżeli rabdomioliza jest uwarunkowana działaniem niektórych leków, to zaleca się ich odstawienie. W przypadku powysiłkowego upadku mięśniowego należy bezzwłocznie zaprzestać treningów i pozwolić organizmowi na regenerację. Niemniej jednak bierny stretch mięśniowy oraz techniki powięziowe przynoszą znaczne korzyści pacjentowi.
Korzystnie na występujące objawy wpłynie rehabilitacja ukierunkowana na odnowę biologiczną, dlatego zastosowanie zabiegów z zimna będzie miało pozytywny wpływ na złagodzenie dolegliwości bólowych. Nie zaleca się stosowania bodźców cieplnych, które dodatkowo mogą spotęgować efekt uszkodzenia. W niektórych przypadkach używa się mannitolu mającego na celu wzrost przepływu krwi przez nerki oraz minimalizację powstałego obrzęku mięśniowego.
