Naturalna szczupłość, czyli dlaczego nie możesz przytyć
Obecnie duża część społeczeństwa zmaga się z otyłością, jednak chyba każdy zna osobę, która mimo że spożywa bardzo duże ilości jedzenia, nie tyje. Jak to możliwe, że taka osoba potrafi utrzymać niską masę ciała bez stosowania restrykcyjnych zaleceń żywieniowych? Dlaczego pomimo stosowania diety z dodatnim bilansem kalorycznym nie jest w stanie przytyć?
SPIS TREŚCI:
1. Czy naturalna szczupłość istnieje
2. Czy geny mogą być odpowiedzialne za naturalną szczupłość
3. Wchłanianie energii z pożywienia
4. Czy niska masa ciała wpływa na zdrowie człowieka
5. Czy wzrost masy ciała jest możliwy
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Czy naturalna szczupłość istnieje
Problem ze zwiększaniem masy ciała często jest określany jako naturalna lub przewlekła szczupłość. Przypadłość ta dotyczy osób zdrowych, u których nie stwierdzono zaburzeń odżywiania i które mają niski wskaźnik BMI. Ponadto, aby stwierdzić ten problem, masa ciała nie powinna zmieniać się w ciągu roku, a poziom tkanki tłuszczowej musi mieścić się w granicach normy.
U osób z naturalną szczupłością nie obserwuje się żadnych problemów psychologicznych takich jak m.in. odmawianie sobie jedzenia, niechęć do spożywania produktów/posiłków (zwłaszcza posiłków wysokokalorycznych), epizody niekontrolowanego objadania się, wymioty po jedzeniu. Wymienione zachowania mogą bowiem świadczyć o wystąpieniu zaburzeń odżywiania.
Należy również zaznaczyć, że u osób naturalnie (przewlekle) szczupłych nie powinny występować problemy ze strony układu hormonalnego. U kobiet prawidłowy rytm miesiączkowy powinien zostać zachowany. Warto również zwrócić uwagę na motywację. To, na ile dana osoba, jest zmotywowana aby przytyć, będzie miało wpływ na liczbę spożywanych kalorii. Jeżeli motywacja będzie na wysokim poziomie, to nie będzie problemów ze spożywaniem posiłków powyżej swojego zapotrzebowania kalorycznego.
2. Czy geny mogą być odpowiedzialne za naturalną szczupłość
U osób, które są naturalnie szczupłe, można zauważyć, że tkanka tłuszczowa brunatna (BAT), która odpowiada za wytwarzanie ciepła, jest bardziej aktywna, a mechanizm kontroli łaknienia jest nieco inny – takie osoby znacznie szybciej odczuwają sytość po zjedzonym posiłku (M. Bailly i wsp. 2020).
Warto również wspomnieć o tym, że na początku istnienia człowieka organizm dążył do uzyskania szczupłej sylwetki. Dlaczego? Osoba otyła mogła być w większym stopniu narażona na atak drapieżnika. Wraz z biegiem czasu i rozwojem cywilizacji masa ciała zaczęła odgrywać coraz mniejszą rolę w kontekście bezpieczeństwa. Można spekulować, że szczupła sylwetka nie jest wynikiem naturalnej szczupłości, lecz tego, że organizm lepiej radzi sobie z regulacją masy ciała.
3. Wchłanianie energii z pożywienia
Dosyć ciekawa teoria tłumacząca występowanie naturalnej szczupłości dotyczy różnic we wchłanianiu energii z pożywienia. U osób naturalnie szczupłych energia może być w mniejszym stopniu wchłaniania niż u osób z prawidłową masą ciała bądź otyłych. Pozostała część energii zostaje wydalona wraz z moczem i kałem.
A. Basolo i wsp. przeprowadzili badanie, w którym sprawdzano m.in. wpływ kaloryczności diety na ilość wydalonej energii wraz z kałem. Wykazano, że osoby utrzymujące nadwyżkę energetyczną, która odpowiadała 150% zapotrzebowania kalorycznego, wydaliły różną pulę energii. U jednego z uczestników było to dziennie ok. 80 kcal, z kolei u innego – ok. 500 kcal. Jest to znacząca różnica. Warto jednak zaznaczyć, że o ile różnice w ilości wydalonego tłuszczu wraz z kałem zostały określone, o tyle dotąd nie zbadano wchłaniania zarówno białka, jak i węglowodanów w przewodzie pokarmowym (A. Basolo i wsp. 2020).
4. Czy niska masa ciała wpływa na zdrowie człowieka
Niska masa ciała zwłaszcza u osób, które chcą przytyć, może wpłynąć na wzrost uczucia frustracji i pogorszenie jakości życia. Niestety niskie BMI (mniejsze niż 18–20) może wpłynąć również na obniżenie masy kostnej oraz negatywnie wpływać na jakość kości. W efekcie wzrasta ryzyko ich złamania lub wystąpienia osteoporozy (M. Janiszewska i wsp. 2015).
5. Czy wzrost masy ciała jest możliwy
W pierwszej kolejności należy zastanowić się, czy rzeczywiście dana osoba jest naturalnie szczupła, czy brak efektów wynika z niewłaściwej diety lub niesumiennego stosowania się do ustalonych założeń. Jeżeli ktoś chce przytyć, ale nie ma wysokiej motywacji do zmian, to istnieje niewielka szansa, że uda się osiągnąć założony cel.
Z kolei jeśli ktoś jest zmotywowany i gotowy do działania, ale nie ma wiedzy dotyczącej zdrowego żywienia i kaloryczności diety, dobrym rozwiązaniem jest zwrócenie się o pomoc do doświadczonego dietetyka, który ułoży prawidłowo dostosowaną dietę. Sumienne przestrzeganie założeń może przynieść spektakularne efekty.
6. Podsumowanie
Nie można jednoznacznie stwierdzić, ile osób tak naprawdę boryka się z problemem naturalnej szczupłości. Wiele z nich nie potrafi prawidłowo dopasować diety, ustalić odpowiedniej kaloryczności lub nie zjada posiłków w całości. Istotne jest zatem, aby z odpowiednią motywacją podejść do procesu budowania sylwetki i zwiększania masy ciała.
Chociaż są osoby, które rzeczywiście są naturalnie szczupłe, to jest ich zdecydowanie mniej w stosunku do liczby osób, które nie trzymają się założeń lub nie mają opracowanego planu działania. Warto również pamiętać, że zbyt niska masa ciała może nieść za sobą wiele negatywnych konsekwencji zdrowotnych, jak zwiększone ryzyko złamania kości czy wystąpienia osteoporozy.
W procesie budowania sylwetki należy w pierwszej kolejności przeanalizować dietę oraz styl życia. Pozwoli to ustalić, czy brak progresu sylwetkowego wynika z naturalnej szczupłości, czy po prostu z błędów żywieniowych. Warto zwrócić się po pomoc do dietetyka.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Bailly M. et al., Definition and diagnosis of constitutional thinness: a systematic review, „British Journal of Nutrition” 2020, 124(6), 531–547.
Basolo A. et al., Effects of underfeeding and oral vancomycin on gut microbiome and nutrient absorption in humans, „Nature Medicine” 2020, 26(4), 589–598.
Janiszewska M. et al., Osteoporoza jako problem społeczny–patogeneza, objawy i czynniki ryzyka osteoporozy pomenopauzalnej, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2015, 96(1), 106–114.
