Tyrozyna – pobudzający aminokwas
W pożywieniu możemy znaleźć 21 różnych aminokwasów, które po spożyciu są wchłaniane do naszego organizmu, a każdy z nich spełnia inną rolę. Leucyna inicjuje proces syntezy białek mięśniowych, glutamina odpowiada za proliferację komórek systemu odpornościowego, arginina jest prekursorem tlenku azotu. Istnieje także grupa aminokwasów, które mogą przenikać przez barierę krew–mózg i być przekształcane w neuroprzekaźniki, wpływając na fizjologię mózgu i nasze samopoczucie. Do tej ostatniej grupy zaliczymy tyrozynę, która jako aminokwas endogenny może być wytwarzana w naszym organizmie. Dodatkowo w obfitych ilościach znaleźć ją można też w bogatych białkowo produktach takich jak soja, kurczak, indyk, ryby czy nabiał. Mimo że w dużych ilościach napływa ona do naszego ciała, to dodatkowa suplementacja tyrozyną okazuje się mieć wiele korzyści.
SPIS TREŚCI:
3. Inne korzyści przyjmowania tyrozyny
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
Tyrozyna w mózgu jest najpierw przekształcana do związku zwanego lewodopa (L-DOPA) dzięki funkcjonowaniu enzymu hydroksylazy tyrozynowej. Lewodopa ulega następnie dekarboksylacji, co jest regulowane przez enzym dekarboksylazę L-aminokwasów. Po usunięciu grupy karboksylowej powstaje neuroprzekaźnik dopamina. Jest ona powszechnie utożsamiana z uczuciem radości oraz ekscytacji i to właśnie ona zalewa nasz mózg, kiedy robimy coś przyjemnego.
Dopamina i inny neuroprzekaźnik – serotonina – działają antagonistycznie. Kiedy poziomy serotoniny w odniesieniu do dopaminy są podniesione, pojawia się uczucie ospałości, zmęczenia i obniżonej motywacji do działania. Z drugiej strony kiedy zwiększają się poziomy dopaminy, na przykład na skutek suplementacji tyrozyną, odczucia utożsamiane ze zmęczeniem zostają zredukowane i pojawia się uczucie pobudzenia i ekscytacji.
Dopamina może być dalej przekształcana do innych neuroprzekaźników, także powodujących pobudzenie. Pierwszym krokiem jej transformacji jest zamiana w noradrenalinę, proces ten jest regulowany przez enzym o nazwie hydroksylaza-beta-dopamina. Noradrenalina może być dalej przekształcana w adrenalinę. Trzy ostatnie związki w tym procesie transformacji są często nazywane katecholaminami i znane są z tego, że posiadają właściwości stymulujące i odpowiadają za słynny mechanizm walki i ucieczki. Dodatkowo odgrywają też bardzo ważną rolę w utracie tkanki tłuszczowej dzięki stymulacji receptorów adrenergicznych znajdujących się na komórkach tłuszczowych i regulujących proces lipolizy.
Warto zauważyć, że pomimo efektu stymulacyjnego i wzrostu poziomu katecholamin suplementacja tyrozyną w dawce 100 miligramów na kilogram masy ciała nie podnosi ciśnienia krwi, będąc dobrą alternatywą dla osób
z nadciśnieniem.
Spekuluje się, że suplementacja tyrozyną przed aktywnością fizyczną
i podczas niej wpłynie na stosunek dopamina : serotonina w mózgu, prowadząc do ograniczenia zmęczenia centralnego i poprawy sprawności, szczególnie w sportach charakteryzujących się długim czasem wysiłku lub wysoką intensywnością.
Sprawdzenia prawdziwości tych spekulacji podjęło się kilka zespołów badawczych, pokazując obiecujące rezultaty. W 2011 roku grupa naukowców odkryła, że tyrozyna w dawce 150 miligramów na kilogram masy ciała pomogła wydłużyć czas aktywności fizycznej o charakterze wytrzymałościowym o 11%, przekładając się jednocześnie na większą ilość spalonych kalorii. Szersze spojrzenie na piśmiennictwo naukowe pozwala zobaczyć, że dawka tyrozyny odgrywa tutaj ogromną rolę. W 2002 roku Chinevere i współpracownicy zbadali efekty suplementacji tyrozyną w dawce 25 miligramów na kilogram masy ciała. W badanej populacji rowerzystów taka dawka nie przyniosła żadnych rezultatów.
3. Inne korzyści przyjmowania tyrozyny
Przyjmowanie tyrozyny i związane z nią zwiększenie stężenia dopaminy może też mieć zastosowanie poza sportem. Świetnie posłuży ona do pobudzenia potrzebnego na przykład w czasie pracy, nauki czy egzaminu. Jedno z badań sprawdzało efekty przyjmowania tyrozyny u osób z deprywacją snu, przez co miały problemy z rozwiązywaniem powierzonych im zadań. Tyrozyna pomogła ograniczyć negatywne skutki niewyspania i poprawić funkcje badawcze względem grupy placebo.
Tyrozyna może być zakupiona w wielu postaciach, jednak do najpowszechniejszych zaliczamy pigułki i proszek. Wiele osób przyjmuje ją
w umiarkowanych dawkach od 500 do 2000 miligramów, niestety takie ilości są zdecydowanie zbyt małe, żeby miały jakikolwiek istotny efekt. Zarówno
w celu poprawy funkcji poznawczych, jak i w formie przedtreningowej tyrozynę zaleca się przyjmować w ilościach od 100 do 150 mg/kg masy ciała. Oznacza to, że osoba ważąca 80 kilogramów powinna przyjmować 8–12 gramów tyrozyny w jednej porcji.
Tyrozyna w tym przedziale jest bezpieczna i nie powinna powodować żadnych skutków ubocznych. Jej toksyczna dawka wynosi około 5000 mg/kg masy ciała – co oznacza, że osoba ważąca 75 kilogramów musiałaby spożyć w jednej porcji 375 gramów tyrozyny.
