Produkty na stawy – jak zapobiegać schorzeniom stawów
Stawy są ruchomymi połączeniami kości, bardzo istotnymi w prawidłowym funkcjonowaniu ludzkiego organizmu. Niestety są one bardzo często niedoceniane, a większość ludzi przypomina sobie o ich istnieniu dopiero wtedy, kiedy zaczną dawać nieprzyjemne objawy chorobowe. Niestety kiedy już zostaną rozpoznane zwyrodnienia stawów, ich leczenie okazuje się bardzo problematyczne, a w większości przypadków objawia się bardzo silnym bólem, co znacznie utrudnia prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu oraz obniża jakość życia. Z tego względu warto już w młodym wieku zadbać o swoje stawy. W tym celu warto zapoznać się z podstawowymi zasadami, których stosowanie pomoże nam chronić stawy. Poniższy artykuł przedstawia kilka sposobów, jak uniknąć wystąpienia chorób zwyrodnieniowych stawów.
SPIS TREŚCI:
1. Kilka słów o stawach
2. Choroby stawów
3. Dieta a choroby stawów
4. Kolagen na stawy
5. Preparaty na stawy
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Kilka słów o stawach
Stawami nazywane są ruchome połączenia pomiędzy składnikami szkieletu. Stawy występują zarówno u kręgowców, jak i stawonogów. W przypadku kręgowców stawy ze względu na swoją specyficzną budowę nazywane są również połączeniami maziowymi. Największym problemem, na który narażone są nasze stawy, jest tarcie, dlatego też powierzchnie stawowe kości pokryte są odporną na ścieranie chrząstką szklistą.
Istnieje kilka kryteriów, według których można dokonać podziału stawów. W ludzkim ciele stawy występują zarówno w formie prostych, jak i złożonych połączeń. Występują one w całym organizmie oraz spełniają bardzo istotne funkcje. Niestety mało kto zwraca uwagę na stawy w swoim organizmie, bardzo często przypominamy sobie o nich dopiero wtedy, kiedy zacznie doskwierać nam ból.
Oczywiście oprócz prawidłowo zbilansowanej diety oraz przyjmowanych preparatów na stawy warto również zadbać o przestrzeganie kilku podstawowych zasad. Przed każdym treningiem należy wykonać dokładną rozgrzewkę, ponieważ nagłe przyjmowanie zbyt dużych obciążeń znacznie osłabi nasze stawy. Należy również odpowiednio dostosowywać obciążenia oraz intensywność treningów do naszych zdolności. Niestety nieprawidłowo dobrane obciążenie może skutkować wystąpieniem poważnych kontuzji.
2. Choroby stawów
Niestety skomplikowana budowa anatomiczna tych połączeń sprawia, że są one bardzo podatne na różnego typu kontuzje oraz urazy. Problemy ze stawami najczęściej dotyczą osób dorosłych, jednak obecnie jest to coraz powszechniejszy problem nawet osób stosunkowo młodych.
Oczywiście istnieje szereg różnych czynników, które odpowiedzialne są za zwyrodnienia oraz choroby stawów. Do takich czynników należą na przykład:
– wiek,
– płeć,
– czynniki genetyczne,
– zbyt mała lub zbyt duża aktywność fizyczna,
– nieprawidłowy sposób żywienia, szczególnie diety niedoborowe,
– nieprawidłowa masa ciała,
– podłoże alergiczne,
– czynniki autoimmunologiczne (na przykład reumatoidalne zapalenie stawów),
– nadmiar stresu.
Pomimo tego, że problemy w obrębie tych struktur występują dość często, w większości są one skutkiem niefortunnych wypadków. Inaczej sprawa wygląda w przypadku zmian zwyrodnieniowych, które bardzo często rozwijają się długimi latami. Nasz styl życia może więc mieć wpływ na rozwój różnego typu schorzeń związanych ze stawami.
Do najczęściej występujących chorób stawów należą więc zmiany zwyrodnieniowe, które są w zupełności naturalne. Szacuje się nawet, że dotyczą one aż połowy osób po 40. roku życia, a nawet 10–20% z nich powoduje znaczne ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu.
Pierwsze odczuwalne patologiczne zmiany w stawach zazwyczaj ujawniają się w wieku 40–60 lat. W przebiegu tej choroby bardzo często występuje silny ból, obrzęk oraz znaczne ograniczenie ruchomości stawu, w związku z czym symptomy te znacznie obniżają jakość życia osoby borykającej się z tym problemem.
3. Dieta a choroby stawów
Dieta stanowi jeden z najważniejszych czynników w zapobieganiu chorobom stawów. Możemy ją dowolnie modyfikować, aby zapobiec wystąpieniu zwyrodnień oraz zapewnić jak najlepszą kondycję swoim stawom. Prawidłowo zbilansowana dieta zapobiega bowiem występowaniu nadmiernej tkanki tłuszczowej, przez co nasza masa ciała jest w normie. Dzięki temu skutecznie zapobiegamy przeciążaniu połączeń maziowych oraz spowalniamy postęp ich zwyrodnień. Dotyczy to głównie stawów znajdujących się w dolnych kończynach, przede wszystkim stawów kolanowego oraz biodrowego, które narażone są na ciągłe obciążenia.
Oprócz zachowania prawidłowej masy ciała odpowiednio zbilansowana dieta zapewnia nam również podaż wszystkich niezbędnych witamin oraz składników mineralnych, które pomagają w zachowaniu zdrowych stawów.
Dieta, która ma na celu zapobieganie występowaniu zwyrodnień połączeń między kośćmi, powinna więc zawierać:
– pełnowartościowe białko – w naszym codziennym jadłospisie nie powinno zabraknąć białka, które charakteryzuje się pełną zawartością aminokwasów egzogennych. Powinno się więc codziennie spożywać mięso, drób, jaja, ryby oraz mleko i jego przetwory. To zawarta w nich prolina ma tak istotny wpływ na zapobieganie występowaniu zwyrodnieniowych chorób stawów;
– kolagen – jest to składnik wchodzący w skład mazi stawowej. Skutecznie zmniejsza on tarcie w stawach, przez co zapewnia im prawidłową ruchomość. Kolagen został szczegółowo opisany niżej, ponieważ odgrywa on bardzo istotną rolę w prewencji chorób stawów;
– witamina C – proces powstawania kolagenu wymaga przekształcenia aminokwasu proliny w hydroksyprolinę. Aby zaszła jednak taka zamiana, konieczne jest uczestnictwo witaminy C. Witamina ta zwiększa również elastyczność tkanek oraz posiada silne działanie przeciwutleniające. Do produktów bogatych w tę witaminę zalicza się większość owoców oraz warzyw, na przykład cytrusy, acerolę, pigwę, paprykę, natkę pietruszki, jarmuż czy też brokuły;
– siarka – związek ten posiada silne działanie przeciwzapalne, ułatwia regenerację chrząstki stawowej. Za dobre źródła siarki uznaje się mięso, jajka, mleko oraz jego przetwory, głównie żółty ser, płatki owsiane oraz awokado. Aby więc chronić nasze stawy przed różnego typu zwyrodnieniami, warto wzbogacić naszą codzienną dietę o wyżej wymienione produkty;
– tłuste ryby morskie – zapewne większość z nas wie, że ryby, szczególnie morskie, są doskonałym źródłem dobroczynnych kwasów tłuszczowych z grupy omega–3. Tłuste ryby są bogate w witaminę D, która wspomaga ochronę naszych stawów;
– przyprawy – szczególną rolę odgrywają tutaj przyprawy o działaniu przeciwzapalnym, takie jak kurkuma, imbir czy też pieprz. Znajdują się w nich bowiem aktywne związki, które posiadają przeciwzapalne właściwości, co sprawdza się w leczeniu chorób stawów, szczególnie tych o podłożu autoimmunologicznym;
– warzywa i owoce – tak jak już wcześniej wspomniano, są one doskonałym źródłem wielu witamin oraz składników mineralnych, w związku z czym zapewniają prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Szczególną uwagę należy zwrócić na te o działaniu antyoksydacyjnym, pomagają one bowiem uniknąć stresu oksydacyjnego, który przyczynia się do powstawania stanów zapalnych w obrębie struktur stawowych;
– woda – stanowi ona podstawę każdej prawidłowo zbilansowanej diety.
Niestety bardzo często jest ona pomijana w zaleceniach żywieniowych, co oczywiście stanowi ogromny błąd. Woda ma bowiem niebagatelny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu ruchu. Prawidłowo nawodnione tkanki są lepiej odżywione, dociera do nich większa ilość substancji odżywczych oraz cechują się one lepszą wytrzymałością.
Woda stanowi również ważny składnik w procesie odbudowy chrząstki stawowej. Zaleca się więc wypijanie minimum 1,5 l wody dziennie. Wartości te powinny być jednak odpowiednio wyższe, na przykład w okresach wysiłku fizycznego, wzmożonej potliwości lub też innych stanach fizjologicznych.
4. Kolagen na stawy
Kolagen jest głównym białkiem tkanki łącznej. Stanowi on około 30% wszystkich białek ludzkich. Charakteryzuje się on bardzo dużą odpornością na rozciąganie. Kolagen stanowi podstawowy składnik ścięgien oraz jest odpowiedzialny za elastyczność skóry.
Najważniejszą substancją zawartą w kolagenie jest aminokwas prolina, która poprawia mobilność stawów, zmniejsza odczucie bólu oraz ogranicza powstawanie stanów zapalnych. Z tych względów stosowanie kolagenu zaleca się osobom, którym dokuczają problemy ze stawami.
Kolagen jest białkiem naturalnie występującym między innymi w:
– żelatynie,
– galaretkach z nóżek cielęcych, wieprzowych oraz kurzych łapek,
– galaretkach owocowych,
– rybach w galarecie,
– golonce,
– podrobach,
– zupach rybnych,
– sproszkowanych chrząstkach i płetwach ryb,
– gęstych zupach przygotowywanych na kościach lub podrobach.
Oczywiście istnieje również możliwość zakupienia suplementów z kolagenem w formie płynnej lub w postaci kapsułek.
5. Preparaty na stawy
Oczywiście powszechnie wiadomo, że znacznie lepiej jest zapobiegać wystąpieniu wszelkiego rodzaju chorób oraz schorzeń, niż je leczyć. Podobnie sprawa wygląda w przypadku stawów. Jeśli już dadzą nam one o sobie znać, to z pewnością długo o nich nie zapomnimy. Ból stawów jest bardzo silny oraz uciążliwy. Uniemożliwia wykonywanie treningu, a nawet znacznie obniża swobodne funkcjonowanie w ciągu dnia. Z tego powodu warto zadbać o nasze stawy, zanim dadzą o sobie znać.
Oprócz wyżej wymienionych zaleceń żywieniowych warto rozpocząć suplementację preparatami, które mają za zadanie ochronę naszych stawów. Najlepiej wybrać te przebadane i sprawdzone.
Warto, aby zawierały w swoim składzie glukozaminę lub chondroitynę. Są to związki naturalnie występujące w produktach spożywczych takich jak krewetki, małże czy raki, jednak nawet jeśli znajdują się one w naszym jadłospisie, to ich ilość zazwyczaj nie pokrywa zapotrzebowania na te związki. Warto więc wzbogacić naszą dietę o suplementy. Oprócz ochrony stawów bardzo często zawierają one sporo antyoksydantów, przez co wywierają korzystny wpływ na nasze zdrowie na wielu płaszczyznach. Warto również rozważyć suplementację tranem, najlepiej tym pochodzących z wątroby dorsza.
Preparaty na stawy są powszechnie dostępne w aptekach, sklepach internetowych oraz stacjonarnych z suplementami diety. Przed wyborem odpowiedniego preparatu warto zasięgnąć porady specjalisty lub też zapoznać się z kilkoma opiniami na temat tego produktu. Niestety na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które w swoim składzie nie zawierają żadnych związków, które mogłyby wywierać korzystny wpływ na funkcjonowanie naszych stawów. Oczywiście przed rozpoczęciem suplementacji warto również zapoznać się z dołączoną ulotką. Należy przestrzegać zalecanych dawek w celu uniknięcia ewentualnych skutków ubocznych.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Gołąb B.K., Podstawy anatomii człowieka, Warszawa 2012.
Świderski F., Czerwonka M., Waszkiewicz–Robak B., Hydrolizat kolagenu – nowoczesny suplement diety, „Przemysł Spożywczy” 2009, 63(4), 42–44.
Hładki W., Lorkowski J., Kotela I., Skuteczność leczenia objawów choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego doustnym preparatem glukozaminy, „Ostry Dyżur” 2012, 5, 21–24.
Zając A. et al., Żywienie i suplementacja w sporcie, rekreacji i stanach chorobowych, Katowice 2014.
