Chlorella – co to jest, jak działa, jak stosować

SPIS TREŚCI:
1. Chlorella vulgaris – podstawowe informacje
2. Chlorella – składniki odżywcze
3. Chlorella – cenne barwniki
4. Chlorella – witaminy i składniki mineralne
5. Chlorella – jak wybrać właściwie?
6. Chlorella – właściwości prozdrowotne

1. Chlorella vulgaris – podstawowe informacje
Określenie chlorella wywodzi się z greki i składa się ze słowa chloros – oznaczającego zieleń oraz przyrostka -ella określającego jej mikroskopijny rozmiar. Jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych mikroalg w kulturze zachodniej. Klasyfikuje się ją jako eukarioty (posiada jądro) przynależące do królestwa Protista. Do owego królestwa przypisywane są organizmy eukariotyczne niebędące ani zwierzętami, ani roślinami czy grzybami. W konsumpcji chlorelli przoduje dziś Japonia. Zainteresowanie chlorellą bierze swój początek w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy to chlorella przykuła uwagę niemieckich naukowców nadzwyczaj wysoką zawartością białka. Od tamtej pory trwają intensywne badania.

Warto poświęcić odrobinę swojego czasu na zweryfikowanie jej potencjału prozdrowotnego. Na szczurach wykazano działanie zmniejszające ryzyko wystąpienia chorób serca, nowotworów i innych dolegliwości związanych z procesem starzenia organizmu. Co takiego kryje w sobie ta niepozorna mikroalga?

2. Chlorella – składniki odżywcze
Nic dziwnego, że chlorella wywołała spore poruszenie. Ilość białka w niej zawarta jest zaskakująco wysoka. Sięga nawet powyżej 50% suchej masy. Co więcej, kompozycja aminokwasów, która decyduje o wartości odżywczej białka, jest idealna. Tym samym białko pochodzące z chlorelli charakteryzuje się wysoką jakością. Co ciekawe, zawartość niektórych aminokwasów jest wyższa niż rekomendacje WHO dotyczące składu białka pełnowartościowego. Zawierają na przykład więcej leucyny i alaniny niż białko kurze czy sojowe. Z kolei zawartość tłuszczów trudno jest uśrednić. Jest ona bowiem ściśle związana z warunkami, w jakich chlorella dojrzewa. Wartości mogą znajdować się w szerokim zakresie od 4 do nawet 50 procent suchej masy.

Tłuszcze występują w formie glikolipidów, fosfolipidów, wosków i wolnych kwasów tłuszczowych. W optymalnych warunkach profil lipidowy chlorelli przybiera bardzo korzystną pod względem odżywczym formę. Zawiera wówczas sporo wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, jak kwas linolenowy i eikozapentaenowy (EPA) – niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, zmniejszających natężenie stanu zapalnego. Nie można także nie wspomnieć o zwartości błonnika obecnego w ścianach komórki. Beta-glukany i celuloza stanowią prozdrowotny element diety mający swój udział w zapobieganiu wielu chorobom cywilizacyjnym, w tym otyłości i chorobom układu krążenia.

Zapytacie: co decyduje o wyjątkowości chlorelli – węglowodany, białka i tłuszcze można znaleźć w wielu innych produktach. Odpowiedź najprawdopodobniej tkwi w barwnikach.

3. Chlorella – cenne barwniki
Chlorella cechuje się wysoką zawartością nie tylko chlorofilu (co nie zaskakuje), ale także karotenoidów. Pełnią one w tym wypadku funkcję pomocniczych barwników, które odpowiedzialne są za wychwytywanie energii słonecznej. Wiele badań potwierdza wysoki potencjał prozdrowotny barwników roślinnych – od zmniejszenia ryzyka nowotworów poprzez ochronę przed chorobami serca i układu krwionośnego, a na wzmocnieniu układu odpornościowego kończąc. Analizy wskazują, że w największej ilości obecna jest astaksantyna. Jest naturalnym antyoksydantem, który posiada także właściwości przeciwzapalne. Może zmniejszać ilość cytokin prozapalnych, jednocześnie wspomaga komórki w fagocytozie, czyli w pochłanianiu i niwelowaniu patogenów. Oprócz barwników w chlorelli znajdziemy mnóstwo witamin i składników mineralnych.

4. Chlorella – witaminy i składniki mineralne
O tym, jak ważne jest zaspokajanie codziennego zapotrzebowania na witaminy i składniki mineralne, można mówić wiele. Składniki te różnią się funkcjami, jakie pełnią w organizmie. Dla przykładu – magnez to pierwiastek niezwykle istotny dla prawidłowego przewodzenia sygnałów nerwowych i pracy mięśni. Jego niedobory mogą prowadzić do obniżonego nastroju, a nawet depresji. Chlorella do swojego rozwoju także potrzebuje tych składników. Stąd też obfituje w witaminy z grupy B (B2, B6), witaminy E, C i A, a także w magnez, cynk i żelazo. W jakiej formie można spotkać na rynku chlorellę?

5. Chlorella – jak wybrać właściwie?
Chlorellę można dziś bez problemu zakupić w supermarketach, sklepach internetowych i lokalnych sklepach ze zdrową żywnością. Występuje w formie kapsułek, pudru i ekstraktów. Chlorella zaliczana jest do superfoods. Określenie to odnosi się do grupy produktów o wyjątkowo wysokiej zawartości korzystnych dla zdrowia elementów. Pomimo tego, że termin ten jest obecnie nieco nadużywany, w tym przypadku nie ma wątpliwości co do korzyści, jakie niesie stosowanie chlorelli. Za pozytywnym oddziaływaniem chlorelli na organizm przemawiają liczne badania.

Oprócz składników mineralnych, często niedoborowych w dzisiejszej diecie jak np. cynk czy błonnik, ich wartością dodaną są barwniki. Przeciwzapalne działanie astaksantyny może mieć szczególne znaczenie dla osób z nadwagą. Nadmiar tkanki tłuszczowej produkuje związki, które wywołują powstanie przewlekłego stanu zapalnego skutkującego wieloma powikłaniami, jak np. wystąpieniem oporności na insulinę. Oprócz wspomnianego wyżej barwnika podobne właściwości prezentują wielonienasycone kwasy tłuszczowe, także obecne w chlorelli. Jak wybrać najlepszy preparat? Niezależnie od tego, czy będą to kapsułki, proszek czy ekstrakt, należy bacznie przyjrzeć się etykiecie. Najlepiej, aby w składzie widniała wyłącznie interesująca nas mikroalga. Wypełniacze jak na przykład węglan wapnia są zbędne.

6. Chlorella – właściwości prozdrowotne
W jednym z eksperymentów badano wpływ chlorelli na profil lipidowy. W porównaniu do placebo w grupie przyjmującej 5 g chlorelli dziennie przez 2 tygodnie wykazano znaczne obniżenie cholesterolu całkowitego i triglicerydów. Daje to nadzieję na zastosowanie tej mikroalgi w przyszłości jako środka regulującego gospodarkę lipidową i zmniejszającego powikłania hipercholesterolemii w postaci chorób układu krążenia.

Ciekawe badanie opublikowano także w „Journal of Oleo Science”. Badanym osobom przez 2 miesiące podawano 8 g chlorelli lub placebo. W grupie eksperymentalnej (przyjmującej chlorellę) odnotowano spadek stężenia wodoronadtlenków fosfolipidów (PLOOH). Choć nazwa jest nieco skomplikowana, w prosty sposób można wyjaśnić, co oznacza. Ich obecność świadczy o uszkodzeniu błony komórkowej w wyniku stresu oksydacyjnego, czyli nadmiernej ilości wolnych rodników. Wśród osób przyjmujących kapsułki z chlorellą zaobserwowano obniżenie stężenia w erytrocytach PLOOH, co może świadczyć o potencjale antyoksydacyjnym. Stanowi to też podstawę rozważań na temat potencjału obniżającego ryzyko wystąpienia demencji starczej, ponieważ zwiększoną ilość PLOOH obserwuje się przy okazji występowania tych schorzeń. Nie możemy niestety wyników tego eksperymentu przełożyć na naszą populację, ponieważ udział w nim wzięli Japończycy.

Chlorella jest produktem bezpiecznym. Państwowy Inspektorat Sanitarny dopuścił do sprzedaży preparaty, w skład których wchodzi chlorella. W kilku badaniach wykazano bezpieczeństwo stosowania wśród kobiet ciężarnych, karmiących, osób starszych oraz nosicieli wirusa zapalenia wątroby typu C (HCV). Osoby zakażone HCV odniosły znaczne korzyści z suplementacji chlorellą. Większość zadeklarowała zwiększenie energii. Co ciekawe, zaobserwowano także obniżony poziom ALT świadczącego o stanie zapalnym toczącym się w wątrobie. Dotychczas nie odnotowano skutków ubocznych stosowania chlorelli. Zaleca się, aby dzienna dawka wynosiła 6–10 g, choć nie ma jednoznacznych wytycznych. Warto więc wypróbować chlorellę i pamiętać, że aby odnieść wymierne korzyści, codzienna dieta powinna być odpowiednio skomponowana.

Bibliografia
Pogorzelska E., Hamułka J., Wawrzynia A., Astaksantyna – budowa, właściwości i możliwości zastosowania w żywności funkcjonalnej, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2016, 1(104), 5–16.
Safi C. et al., Morphology, composition, production, processing and applications of Chlorella vulgaris: A review, „Renewable & Sustainable Energy Reviews” 2014, 35, 265–278.
Ryu N.H. et al., Impact of daily Chlorella consumption on serum lipid and carotenoid profiles in mildly hypercholesterolemic adults: a double-blinded, randomized, placebo-controlled study, „Nutrition Journal” 2014, 13(57), nutritionj.com/content/13/1/57 (31.01.2018).
Miyazawa T. et al., Ingestion of Chlorella reduced the oxidation of erythrocyte membrane lipids in senior Japanese subjects, „Journal of Oleo Science” 2013, 62(11), 873–881.
Azocar J., Diaz A., Efficacy and safety of Chlorella supplementation in adults with chronic hepatitis C virus infection, „World Journal of Gastroenterology” 2013, 19(7), 1085–1090.