Pitaja (smoczy owoc) – właściwości zdrowotne i zastosowanie
Pitaja znana jako smoczy owoc coraz częściej pojawia się na naszych talerzach jako składnik egzotycznej sałatki owocowej, pysznych niskokalorycznych lodów bądź efektownego koktajlu. Skąd pochodzi pitaja? Dlaczego nosi nazwę smoczego owocu? Jakie są jej właściwości zdrowotne i zastosowanie w kuchni?
SPIS TREŚCI:
1. Pochodzenie smoczego owocu
2. Właściwości zdrowotne smoczego owocu
3. Zastosowanie smoczego owocu
4. Gdzie i za ile można kupić smoczy owoc?
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Pochodzenie smoczego owocu
Pitaja zwana również smoczym owocem i truskawkową gruszką pochodzi z Ameryki Łacińskiej (Meksyku i Kolumbii). Obecnie uprawiana jest także w wielu krajach azjatyckich. Komercyjne plantacje można znaleźć w Wietnamie, Tajwanie, Malezji i Izraelu. Owoc wciąż jest ważnym źródłem pożywienia dla plemion indiańskich zamieszkujących północno-zachodni Meksyk.
Pitaja została nazwana najpiękniejszym owocem kaktusa. Pitaja ma podłużny owalny kształt barwy czerwonej, różowej lub żółtej. Skóra jest gruba i niejadalna, zakończona długimi spiczastymi wyrostkami – stąd nazwa smoczy owoc. Wewnątrz znajduje się jadalny biały miąższ z dużą ilością bardzo drobnych jadalnych nasion podobnych do tych w kiwi. Pulpa owocowa stanowi około 60–80% całego owocu, który ma około 10 centymetrów długości. Pitaja jest słodkawa, orzeźwiająca, a jej smak przypomina agrest. Okres kwitnienia pitai przypada na lato i wczesną jesień – od czerwca do października.
W południowo-wschodniej Azji zarówno owoce, jak i kwiaty są konsumowane. Na kwitnienie kwiatów mają wpływ temperatura i natężenie światła. Owoce pitai lubią ciepły i wilgotny klimat, natomiast są bardzo wrażliwe na chłód. Smocze owoce dojrzewają jeszcze po zbiorach, w czasie przechowywania, i stają się słodsze, podobnie jak banany.
2. Właściwości zdrowotne smoczego owocu
Pitaja ma wiele właściwości prozdrowotnych. Jest owocem niskokalorycznym – zawiera ok. 50 kcal w 100 g. Smoczy owoc jest bogaty w witaminy i składniki mineralne. Dzięki zawartości witaminy C wspomaga odporność organizmu, gojenie się ran, regenerację tkanek, a ponadto uszczelnia naczynia krwionośne. Witamina A zawarta w smoczym owocu poprawia wzrok, wpływa na stan skóry, włosów i paznokci. Witaminy B1 i B2 wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, przemiany węglowodanów, poprawiają odporność i mają działanie przeciwzapalne.
Pitaja zawiera oligosacharydy, które mają właściwości prebiotyczne i wspomagające pracę jelit. Drobne nasionka zawierają kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 i omega-6 wspierające odporność organizmu i zapobiegające chorobom sercowo-naczyniowym.
Ponadto zawiera wapń i fosfor, które wzmacniają zęby i paznokcie, a także żelazo wpływające na prawidłowy wzrost, rozwój i regenerację tkanek. Ponadto zawiera antyoksydanty – likopen i betalainy. Przeciwutleniacze są substancjami roślinnymi chroniącymi komórki organizmu przed starzeniem się, licznymi chorobami układu krwionośnego i nowotworami.
Owoc zawiera błonnik pokarmowy ważny dla prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego. Zapobiega zaparciom, ale zjedzenie zbyt dużej ilości miąższu może powodować działanie przeczyszczające. Błonnik daje uczucie sytości, zmniejsza łaknienie i obniża glikemię poposiłkową.
Smoczy owoc dzięki zawartości polifenoli, flawonoidów, witaminy C zwiększa insulinowrażliwość komórek objawiającą się niższym poziomem glukozy i insuliny na czczo. Dodatkowo chroni przed stłuszczeniem wątroby, obniża poziom cholesterolu LDL, trójglicerydów i zmniejsza wielkość adipocytów – komórek tłuszczowych. Spożywanie pitai w umiarkowanej ilości nie wpływa na wzrost masy ciała.
Osoby będące alergikami są bardziej narażone na uczulenie na owoce egzotyczne, dlatego należy na początku spróbować niewielką ilość i obserwować, czy nie występują żadne niepokojące objawy.
3. Zastosowanie smoczego owocu
Smoczy owoc znajduje zastosowanie przede wszystkim w kuchni. Można go wykorzystać do przyrządzenia sałatek owocowych, lodów, deserów, musów i koktajli. Kostki miąższu są wspaniałą ozdobą dla wielu potraw. Wcześniejsze schłodzenie owocu sprawi, że jego smak będzie intensywniejszy. Najsmaczniejsze owoce importowane są na początku roku oraz w lipcu i sierpniu.
Sposobów jedzenia pitai jest kilka. Owoc możemy przekroić wzdłuż na pół, a miąższ zjeść łyżeczką, lub połówki obrać ze skóry, a środek pokroić w kostki.
Przepis na jogurtowy przekładaniec z pitają
Składniki:
– 1 owoc pitai (150 g)
– 1 szklanka truskawek świeżych lub mrożonych (150 g)
– 1/2 mango (140 g)
– 1 opakowanie jogurtu naturalnego (200 g)
– łyżka migdałów (15 g)
– sok z limonki.
Mango zmiksować na gładki mus, następnie w osobnym pojemniku zmiksować truskawki. Mus z mango, truskawek i jogurtu nakładać naprzemiennie do wysokiej szklanki lub słoika. Na samej górze ułożyć pokrojoną w kostkę pitaję oraz pokrojone na kawałki migdały. Całość skropić sokiem z limonki. Deser można zjeść od razu lub po 30-minutowym schłodzeniu w lodówce.
Wartości odżywcze:
węglowodany: 61,3 g
białko: 16,1 g
tłuszcze: 13,3 g
Wartość energetyczna: 433 kcal.
Pitaja pojawia się na półkach sklepowych nie tylko w postaci nieprzetworzonego owocu, ale także soków i sproszkowanego ekstraktu. Proszek z pitai sprawdza się w przyrządzaniu koktajli, smoothie, a także jako dodatek do jogurtu, owsianki czy ciasta. Część osób wykorzystuje w kuchni suszone kwiaty pitai do przyrządzenia naparu.
Pitaja znalazła także zastosowanie w kosmetyce. Coraz częściej można znaleźć na półkach drogeryjnych żele, peelingi, szampony, maski, mydła do rąk i dezodoranty z ekstraktem z pitai. Nuta zapachowa pitai towarzyszy znanej marce wód toaletowych.
4. Gdzie i za ile można kupić smoczy owoc?
Owoce egzotyczne można spotkać w sklepach w okresie świąt Bożego Narodzenia, ale w innych miesiącach także możliwy jest ich zakup. Większe supermarkety mają w ofercie owoce pitai na osobnych stoiskach z żywnością egzotyczną. Można je znaleźć obok passiflory, persymony, mango, rambutana i innych egzotycznych owoców.
Świeża pitaja jest dostępna w sklepach w cenie od 10 do 15 zł za sztukę. Suszony ekstrakt z pitai w ilości 100 g to koszt około 35 zł. Niedawno w sklepach pojawiała się także suszona pitaja – koszt za 60 g to około 7–8 zł.
Popularna w Azji pitaja dla Europejczyków wciąż brzmi bardzo egzotycznie. Warto przyrządzić pięknie wyglądający deser z pitai, aby poznać niezwykły smak tego owocu i docenić jego właściwości prozdrowotne.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Kleinheinz A. et al., Anaphylactic reaction to (mixed) fruit juice containing dragon fruit, „Journal of Allergy and Clinical Immunology” 2009, 124(4), 841–842.
Smaza A., Encyklopedia zdrowia – owoce egzotyczne, Toruń 2011, 26.
Song H. et al., Red pitaya betacyanins protects from diet-induced obesity, liver steatosis and insulin resistance in association with modulation of gut microbiota in mice, „Journal of Gastroenterology and Hepatology” 2016, 31(8), 1462–1469.
Song H. et al., White Pitaya (Hylocereus undatus) Juice Attenuates Insulin Resistance and Hepatic Steatosis in Diet-Induced Obese Mice, „PLoS ONE” 2016, 11(2).
Zee F., Yen H-R., Nishina M., Pitaya (Dragon Fruit, Strawberry Pear), „Fruits and Nuts” 2004, 9, 1–3.
Le Bellec F., Vaillant F., Imbert E., Pitahaya (Hylocereus spp.). A new fruit crop, a market with a future, „Fruits” 2006, 61(4), 237–250.
