Nowalijki – jak je wykorzystać w kuchni?
Młode, wiosenne warzywa nazywane są nowalijkami. Po raz pierwszy pojawiają się wiosną i zdecydowanie warto na nie czekać. Rzodkiewka czy cebula dymka dodane do twarożku zdecydowanie przypomną o wiośnie!
SPIS TREŚCI:
1. Czym są nowalijki?
2. Wykorzystanie nowalijek w kuchni
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Czym są nowalijki?
Wiosna to czas, gdy natura budzi się do życia po zimnych miesiącach. Wtedy też sklepowe półki zaczynają zapełniać się kolorowymi warzywami oraz owocami. Warzywa, które po raz pierwszy pojawiają się w sprzedaży wiosną, określa się mianem nowalijek. Są to młode warzywa takie jak rzodkiewka, cebula dymka, sałata, szczypiorek, ogórek, pomidor czy marchew. Mimo że produkty te można kupić o każdej porze roku, to jednak wiosną są one najsmaczniejsze. Nowalijki zaczynają pojawiać się od marca, a czasami od początku kwietnia.
Młode warzywa urozmaicą niejeden posiłek. Oprócz dobrego smaku mają w sobie także wiele składników odżywczych. Zawartość witamin i składników mineralnych w nowalijkach jest zdecydowanie wyższa – warto więc szukać świeżych produktów i włączać je do codziennej diety.
Można się spotkać z opinią, że lepiej unikać nowalijek ze względu na obecne w nich azotany. Faktem jest, że związek ten używany jest do nawożenia, jednak jego zawartość w produktach jest bardzo zróżnicowana. Nie należy bać się zakupu nowalijek dostępnych w sklepach. EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) jasno określił normy zanieczyszczeń w środkach spożywczych, dotyczy to także stężenia azotanów w warzywach. Na sklepowych półkach powinny znajdować się tylko nowalijki zawierające środki ochrony roślin poniżej dopuszczalnej dawki.
W jednym z badań sprawdzono obecność środków ochrony roślin w nowalijkach. Wyniki pokazały, że 35 z 96 próbek zawierało pozostałości tych środków, jednak nie były to wartości przekraczające normę (M. Grzegorzak i wsp. 2012).
Warto także dodać, że im dłużej roślina pozostaje w ziemi, tym więcej środków ochrony roślin może się w niej znajdować. Nie należy jednak przez to odrzucać produktów, które na takie wyglądają (np. większa marchew) – mimo wszystko powinny one zawierać dodatki w dopuszczalnych dawkach.
2. Wykorzystanie nowalijek w kuchni
Chłodnik z ogórków i rzodkiewki
Czas przygotowania: 15 minut + czas chłodzenia
Składniki (na 1 porcję):
– ogórek – 2 sztuki (100 g),
– rzodkiewka – 3 sztuki (45 g),
– kefir – szklanka (240 g),
– szczypiorek – łyżka (5 g),
– sól – szczypta (0,2 g),
– pieprz – szczypta (0,2 g).
Sposób przygotowania
1. Ogórki oraz rzodkiewki dokładnie umyć i zetrzeć na tarce o średnich oczkach.
2. Warzywa wymieszać z kefirem, doprawić solą i pieprzem.
3. Włożyć do lodówki na minimum 2 godziny.
4. Przed podaniem dodać posiekany szczypiorek.
Wartość odżywcza (1 porcja):
– energia: 144 kcal,
– białko: 9,3 g,
– tłuszcze: 5,0 g,
– węglowodany: 16,4 g.
Kolorowy twarożek
Czas przygotowania: 15 minut
Składniki (na 1 porcję):
– ser twarogowy – 5 plastrów (100 g),
– jogurt naturalny – 4 łyżki (100 g),
– rzodkiewka – 3 sztuki (45 g),
– szczypiorek – łyżka (5 g),
– sól – szczypta (0,2 g),
– pieprz – szczypta (0,2 g).
Sposób przygotowania
1. Ser twarogowy rozgnieść widelcem.
2. Następnie dodać jogurt naturalny oraz przyprawy, wymieszać.
3. Rzodkiewki pokroić w drobną kostkę, a szczypiorek posiekać.
4. Dodać do twarożku i ponownie wymieszać.
Wartość odżywcza (1 porcja):
– energia: 175 kcal,
– białko: 20,0 g,
– tłuszcze: 5,1 g,
– węglowodany: 13,2 g.
Sałatka z jajkiem i warzywami
Czas przygotowania: 20 minut
Składniki (na 1 porcję):
– sałata – 4 liście (20 g),
– jajko – sztuka (50 g),
– ogórek – sztuka (50 g),
– rzodkiewka – 3 sztuki (45 g),
– jogurt naturalny – 3 łyżki (75 g),
– szczypiorek – łyżka (5 g),
– sól – szczypta (0,2 g),
– pieprz – szczypta (0,2 g).
Sposób przygotowania
1. Jajko ugotować na twardo (ok. 8 minut).
2. Sałatę dokładnie umyć, porwać na małe kawałki i umieścić w misce.
3. Ogórek oraz rzodkiewkę pokroić w talarki, dodać do miski.
4. Ugotowane jajko obrać, pokroić w plastry i dorzucić do sałatki.
5. Jogurt naturalny wymieszać z przyprawami, polać nim sałatkę.
6. Na górę dodać posiekany szczypiorek.
Wartość odżywcza (1 porcja):
– energia: 135 kcal,
– białko: 10,7 g,
– tłuszcze: 6,6 g,
– węglowodany: 9,2 g.
Smoothie z młodą marchewką
Czas przygotowania: 10 minut
Składniki (na 1 porcję):
– marchew – sztuka (45 g),
– gruszka – sztuka (130 g),
– awokado – ½ sztuki (70 g),
– natka pietruszki – łyżka (6 g),
– woda – ½ szklanki (120 g).
Sposób przygotowania
1. Marchew dokładnie wyszorować i pokroić na małe kawałki.
2. Do naczynia przełożyć marchew, gruszkę, wydrążone awokado oraz natkę pietruszki. Całość zalać wodą.
3. Blendować do uzyskania gładkiej konsystencji.
Wartość odżywcza (1 porcja):
– energia: 218 kcal,
– białko: 3,2 g,
– tłuszcze: 11,1 g,
– węglowodany: 29,8 g.
Zupa krem z młodej marchwi
Czas przygotowania: 30 minut
Składniki (na 1 porcję):
– marchew – 2 sztuki (90 g),
– cebula dymka – plaster (20 g),
– bulion – szklanka (240 g),
– oliwa z oliwek – łyżeczka (5 g),
– pestki dyni – 2 łyżeczki (10 g),
– natka pietruszki – łyżka (6 g),
– pieprz – szczypta (0,2 g),
– sól – szczypta (0,2 g),
– kurkuma – szczypta (0,2 g).
Sposób przygotowania
1. W garnku rozgrzać oliwę z oliwek i podsmażyć drobno posiekaną cebulkę.
2. Marchew wyszorować, pokroić w plastry i dodać do cebulki. Podsmażyć 5 minut.
3. Zalać bulionem, doprawić do smaku i gotować 15 minut.
4. Zupę zmiksować na gładki krem.
5. Podać z posiekaną natką pietruszki i pestkami dyni.
Wartość odżywcza (1 porcja):
– energia: 151 kcal,
– białko: 4,8 g,
– tłuszcze: 9,7 g,
– węglowodany: 12,1 g.
Bibliografia
Grzegorzak M. et al., Potential Risk to Consumers Related with Occurrence of Pesticide Residues in Early Vegetables, „Ecological Chemistry and Engineering” 2012, 19(3), 239–248.
