Media społecznościowe stanowią źródło rozrywki oraz informacji – zarówno tych wartościowych, jak i szkodliwych czy niezbyt przydatnych. Na Instagramie, TikToku bądź YouTubie bez problemu można znaleźć treści związane z dietetyką i ogólnie pojętym żywieniem, a także różnego rodzaju blogi kulinarne. Jednym z coraz popularniejszych trendów jest mukbang.

 

SPIS TREŚCI:
1. Czym jest mukbang
2. Główna przyczyna oglądania mukbangów, czyli samotność
3. Eating broadcasty jako źródło przyjemności
4. Mukbang – ucieczka przed problemami
5. Mukbang a kultura diet
6. Jaki jest związek eating broadcastów z pornografią
7. Inne zagrożenia
8. Podsumowanie

 


1. Czym jest mukbang
Mukbang, inaczej eating broadcast (dosłownie transmisja jedzenia), to trend, który pojawił się w różnych serwisach streamingowych już w 2000 r. w Korei Południowej, a później w innych częściach Azji. Na skalę światową rozpowszechniony został dopiero kilka lat temu, głównie w formie filmów na YouTubie, a ostatnimi czasy również na TikToku. Polega na spożywaniu ogromnej ilości jedzenia, nagrywaniu całego procesu i udostępnianiu go w mediach społecznościowych. Aby wzmocnić przekazywaną treść, autorzy często używają specjalnych mikrofonów, które wyostrzają dźwięki mlaskania czy przeżuwania. Produkty spożywane podczas transmisji to przeważnie fast foody, wysokoprzetworzone dania i przekąski, alkohol, a także kontrowersyjne i rzadkie potrawy. Jednym z przykładów jest powszechnie znane wyzwanie 10 000 calories challenge, które polega na zjedzeniu 10 000 kcal w ciągu dnia i udokumentowaniu tego.

 

2. Główna przyczyna oglądania mukbangów, czyli samotność
Główną przyczyną popularności mukbangu wydaje się samotność. Człowiek jako istota społeczna przyzwyczajony jest do życia w grupie, a w ostatnich latach coraz częściej obserwuje się wśród społeczeństwa życie w pojedynkę, pracę zdalną i spędzanie większości czasu samemu. Badania pokazują, że transmisje jedzenia przeważnie oglądane są podczas spożywania posiłku, co ma na celu imitować konsumpcję wśród bliskich i dawać poczucie społecznej jedności, a także łamać fizyczny dystans. Udowodniono, że może być to skuteczna metoda (C. Spence, M. Mancini, G. Huisman 2019). Dodatkowym aspektem jest fakt, że oglądający mają poczucie obecności innych użytkowników dzięki dodawanym przez nich komentarzom i reakcjom (A.L. Bruno, S. Chung 2017).

 

3. Eating broadcasty jako źródło przyjemności
Ważnym aspektem, któremu mukbang zawdzięcza popularność, jest przyjemność odczuwana przez część użytkowników podczas oglądania materiałów. Dźwięki wydawane przez mugbangerów w trakcie jedzenia (mlaskanie, chrupanie, głośne przełykanie czy otwieranie zapakowanych produktów) można zaliczyć do kategorii dźwięków wywołujących efekt ASMR (ang. autonomous sensory meridian response, samoistna odpowiedź meridianów czuciowych), czyli przyjemne mrowienie w różnych częściach ciała, które przyczynia się do redukcji stresu oraz wyzwala poczucie przyjemności i ukojenia. Większość widzów ogląda mukbangi właśnie ze względu na te dźwięki, a nie samą konsumpcję, chociaż sporą grupę opisywane materiały po prostu bawią i dostarczają im rozrywki (S. Woo 2018). Co więcej, zaobserwowano, że oglądanie spożywania posiłków przez inne osoby może wywoływać reakcje chemiczne podobne do tych, które zachodzą w mózgu podczas jedzenia, a co za tym idzie – powodować takie samo uczucie satysfakcji sensorycznej (A. Schwegler-Castañer 2018).

  Fabryka Siły Sklep

4. Mukbang – ucieczka przed problemami
W badaniach zaobserwowano, że oglądanie mukbangu jest dla wielu użytkowników strategią ucieczki od rzeczywistości i własnych problemów. Część osób ogląda filmy, aby zapomnieć o stresie i się zrelaksować, zwłaszcza w przypadku bardzo intensywnego trybu życia. Jest też grupa, która ze względów zdrowotnych lub z powodu własnych przekonań bądź diety wyklucza z codziennego jadłospisu różne produkty, a oglądanie konsumowania ich przez innych daje im poczucie ulgi.

 

Z tego samego powodu zainteresowanie eating broadcastami jest często obserwowane wśród nastolatków, które nie do końca mogą decydować o tym, co będą jeść, ponieważ – przykładowo – rodzice zabraniają im zamówić jedzenie z ulubionej restauracji typu fast food. Oglądanie transmisji daje im wtedy zastępczą satysfakcję (H. Hakimey, R. Yazdanifard 2015).

 

Ciekawym aspektem jest także ucieczka od poczucia winy wśród osób z nadmierną masą ciała. Mukbang sprawia, że usprawiedliwiają oni nadmierne spożywanie przez siebie żywności i normalizują ten fakt, jednocześnie dając sobie przyzwolenie na dalsze objadanie się (A.L. Bruno, S. Chung 2017).

 

5. Mukbang a kultura diet
Wszechobecna kultura diet gloryfikuje szczupłe, „idealne” ciała, spożywanie małej ilości pożywienia i stosowanie ekstremalnie restrykcyjnych diet. Piętnuje z kolei osoby z większą masą ciała, każdego dnia przekonując je, że muszą schudnąć, co często generuje dużo nieprzyjemnych emocji, w tym lęk, niepokój czy wstyd. Większość treści w social mediach również promuje ten trend. Jest to zjawisko, które niesie ze sobą wiele negatywnych konsekwencji zarówno w zdrowiu fizycznym, jak i psychicznym i może prowadzić do rozwinięcia zaburzeń odżywiania bądź innych jednostek, np. depresji.

 

Eating broadcasty stoją w całkowitej opozycji do kultury diet i normalizują spożywanie większej ilości jedzenia. Oczywiście jest to forma bardzo skrajna i również niesprzyjająca zdrowiu, ale z pewnością znajdą się osoby, którym tego rodzaju treści pozwolą wyjść z błędnego koła odchudzania i nadmiernej koncentracji na niskiej masie ciała oraz dietach.

 

6. Jaki jest związek eating broadcastów z pornografią?
W mediach społecznościowych oraz telewizji obejrzeć można wiele programów kulinarnych i wideoblogów przedstawiających konsumpcję jedzenia. Mukbang poszedł jednak znacznie dalej i stał się formą tzw. food pornu (pornografii kulinarnej). Podczas transmisji jedzenia widzowie mogą zaspokoić swoje kulinarne pragnienia bez rzeczywistego aktu jedzenia – takie rozwiązanie często wykorzystywane jest przez osoby na restrykcyjnych dietach. Zaobserwowano, że po obejrzeniu eating broadcastu pojawia się nawet uczucie sytości. Dodatkowym aspektem są transmisje na żywo, podczas których oglądający decydują o tym, co mukbanger ma zjeść – zwiększa to odczuwanie zastępczej satysfakcji, a także zmniejsza ochotę na samodzielne jedzenie. Głośne dźwięki i pokazywanie produktów w kamerze w atrakcyjny sposób tym bardziej przyciągają widzów, którzy nie są zainteresowani samą osobą prowadzącą, a właśnie spożywanym pokarmem (B. Pereira, B. Sung, S. Lee 2019).

 

7. Inne zagrożenia
Podstawowym zagrożeniem płynącym z oglądania mukbangów jest nadmierna konsumpcja żywności i normalizacja przejadania się. Może to powodować napady objadania się i rozwinięcie zaburzeń odżywiania, np. bulimii. Mukbangerzy są często osobami szczupłymi, które poza transmisjami spożywają normalne lub zbyt małe ilości jedzenia, co może skłaniać widzów do myślenia, że nie ma powiązania między sposobem żywienia a sylwetką. Oczywiście jest to nieprawda. Częste epizody objadania się mogą przyczyniać się do zwiększenia masy ciała, otyłości, a w konsekwencji do rozwinięcia licznych chorób cywilizacyjnych oraz pogłębienia izolacji społecznej (G. Donnar 2017).

 

Ważną konsekwencją oglądania mukbangów jest również negatywny wpływ na wybory żywieniowe społeczeństwa. Poprzez normalizację spożywania dużych ilości wysokoprzetworzonych produktów widzowie zaczynają sięgać po nie coraz częściej i opierać na nich całą swoją dietę, co jest nie bez znaczenia dla stanu zdrowia i samopoczucia.

 

Ciekawym aspektem są także maniery podczas spożywania posiłku. Częste oglądanie eating broadcastów, podczas których prowadzący mlaszczą, jedzą łapczywie i mówią z pełnymi ustami, może wpływać na sposób jedzenia widzów (S. Hong, S. Park 2018).

 

Bardzo dużym problemem wśród mukbangerów jest kwestia marnowania żywności. W trakcie swoich transmisji często otwierają kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt produktów, by móc skonsumować różne ich rodzaje. Oczywiście większość z nich ląduje później w śmietniku. Co ciekawe, w Chinach wprowadzono karę grzywny dla eating broadcasterów, która jest nakładana, gdy spożywają oni duże ilości jedzenia na wizji. Dodatkowo autorzy treści mają obowiązek umieszczać informację o niemarnowaniu żywności na początku swoich filmów, aby zachęcić oglądających do podejmowania działań w tym kierunku (L. Wang, Y. Yang, G. Wang 2022).

 

Wszystkie wymienione wyżej zagrożenia dotyczą widzów, ale najbardziej narażonymi na negatywne konsekwencje w tym przypadku są sami mukbangerzy. Najoczywistszym skutkiem ubocznym spożywania tak dużych ilości jedzenia jest ryzyko nadmiernej masy ciała oraz znacznego zwiększenia zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie, a w konsekwencji rozwinięcia otyłości, która prowadzić może do wielu chorób, takich jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy miażdżyca (A. Leaf, J. Antonio 2017). Często obserwowanym zjawiskiem wśród osób regularnie się przejadających jest również deregulacja gospodarki hormonalnej, zwłaszcza w obrębie hormonów głodu (grelina) i sytości (leptyna), przez co mogą rozwinąć się problemy z rozpoznawaniem sygnałów świadczących o stanie najedzenia (A.S. Espinoza García, A.G. Martínez Moreno, Z. Reyes Castillo 2021). W długoterminowej perspektywie może również dojść do zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu, zwłaszcza do problemów z pamięcią (Z.A. Cordner, K.L. Tamashiro 2015). Oczywistymi dolegliwościami pojawiającymi się bezpośrednio po zjedzeniu tak ogromnej ilości jedzenia są mdłości i wymioty, ale także wzdęcia, zaparcia i gazy (A. Santonicola i wsp. 2019). U niektórych osób w wyniku częstego przejadania się może rozwinąć się zjawisko hipoglikemii reaktywnej, czyli gwałtownego obniżenia poziomu glukozy we krwi po posiłku. Objawami tego stanu są ospałość, problemy z koncentracją, przyspieszone bicie serca czy bóle głowy (K. Stuart i wsp. 2013).

 

8. Podsumowanie
Mukbang z pewnością jest trendem bardzo niebezpiecznym zarówno dla widzów, jak i dla samych twórców. Mimo że jest sposobem na radzenie sobie z samotnością i innymi problemami życia codziennego, w rzeczywistości nie jest drogą do ich pokonania i może wiązać się z przykrymi konsekwencjami. Nie ma nic złego w obejrzeniu tego rodzaju treści od czasu do czasu w celu zapewnienia sobie rozrywki. Jeśli jednak oglądanie mukbangów staje się częstym nawykiem, wówczas warto się temu przyjrzeć – zwłaszcza gdy w grę wchodzą dzieci lub młodzież, u których nawyki żywieniowe dopiero się kształtują.

 


Bibliografia
Bruno A.L., Chung S., Mŏkpang: Pay me and I’ll show you how much I can eat for your pleasure, „Journal of Japanese and Korean Cinema” 2017, 9, 155–171.
Cordner Z.A., Tamashiro K.L., Effects of high-fat diet exposure on learning & memory, „Physiology & Behavior” 2015, 152(B), 363–371.
Donnar G., ‘Food porn’ or intimate sociality: committed celebrity and cultural performances of overeating in meokbang, „Celebrity Studies” 2017, 8(1), 122–127.
Espinoza García A.S., Martínez Moreno A.G., Reyes Castillo Z., The role of ghrelin and leptin in feeding behavior: Genetic and molecular evidence, „Endocrinología, Diabetes y Nutrición (English ed.)” 2021, 68(9), 654–663.
Hakimey H., Yazdanifard R, The Review of Mokbang (Broadcast Eating) Phenomena and Its Relations with South Korean Culture and Society, „International Journal of Management, Accounting and Economics” 2015, 2(5), 443–455.
Hong S., Park S., Internet Mukbang (Foodcasting) in South Korea, Young & Creative. Digital Technologies Empowering Children in Everyday Life, pod red. Elei I., Mikosa L., Göteborg 2017, 111–125.
Leaf A., Antonio J., The Effects of Overfeeding on Body Composition: The Role of Macronutrient Composition – A Narrative Review, „International Journal of Exercise Science” 2017, 10(8), 1275–1296.
Pereira B., Sung B., Lee S., I like watching other people eat: A cross-cultural analysis of the antecedents of attitudes towards Mukbang, „Australasian Marketing Journal” 2019, 27(2), 78–90.
Santonicola A. et al., Eating Disorders and Gastrointestinal Diseases, „Nutrients” 2019, 11(12), 3038.
Schwegler-Castañer A., At the intersection of thinness and overconsumption: the ambivalence of munching, crunching, and slurping on camera, „Feminist Media Studies” 2018, 18(4), 782–785.
Spence C., Mancini M., Huisman G., Digital Commensality: Eating and Drinking in the Company of Technology, „Frontiers in Psychology” 2019, 10, e2252.
Stuart K. et al., Postprandial Reactive Hypoglycaemia: Varying Presentation Patterns on Extended Glucose Tolerance Tests and Possible Therapeutic Approaches, „Case Reports in Medicine” 2013, 2013, 273957.
Wang L., Yang Y., Wang G., The Clean Your Plate Campaign: Resisting Table Food Waste in an Unstable World, „Sustainability” 2022, 14(8), 4699.
Woo S., Mukbang is Changing Digital Communications, „Anthropology News” 2018, 59(6), 90–94.