Kuchnie świata – śniadanie francuskie
Pierwszy posiłek w ciągu dnia we Francji nazywany jest petit déjeuner, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „mały lunch”. Francuzi nie przykładają do śniadania tak dużej wagi jak zdecydowana większość narodów. Nierzadko posiłek ten jest nawet przez nich pomijany.
SPIS TREŚCI:
1. Rytm dnia i posiłków we Francji
2. Jak zazwyczaj wygląda francuskie śniadanie
4. Czy tak było zawsze i czy wciąż tak się jada
5. Czy francuskie śniadanie może być zdrowe
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Rytm dnia i posiłków we Francji
Francuzi spożywają 3 podstawowe posiłki: śniadanie, lunch i późną kolację. Po południu zwykle spożywa się niewielką przekąskę. Śniadanie, w porównaniu z innymi europejskimi krajami, nie jest najważniejszym posiłkiem dnia. Jest zdecydowanie mniejsze i lżejsze, najczęściej podawane na słodko.
Między 12.00 a 14.00 serwowany jest lunch. Zaskakujące jest to, że pomimo zmian, jakie zachodzą na całym świecie, godziny te są wciąż stałe i aktualne. Nierzadko w tym czasie sklepy i lokale usługowe są zamknięte. Za najważniejszy posiłek dnia uważana jest kolacja podawana zwykle po 20.00. To posiłek, który spożywa się z rodziną lub przyjaciółmi.
Rekomendacje dotyczące rozkładu energii również nieco się różnią. Zaleca się, by śniadanie dostarczało ok. 20% energii (przy założeniu, że spożywane są 4 posiłki w ciągu dnia).
2. Jak zazwyczaj wygląda francuskie śniadanie
O poranku we Francji króluje pieczywo, praktycznie zawsze podawane jest na słodko. W typowym francuskim śniadaniu nie ma miejsca na mięso, ser czy jaja.
La tartine
Ta nazwa tłumaczona jest jako „tost”, jednak nie jest to typowe kwadratowe, miękkie pieczywo. Francuskie la tartine to zazwyczaj ćwiartka bagietki przekrojonej wzdłuż. W ten sposób otrzymuje się prostokątne kromki, które zazwyczaj smaruje się masłem i/lub dżemem. Małe kromki macza się w kawie. Francuzi uwielbiają dżemy, konfitury i marmolady, często przygotowują je samodzielnie. Kanapki nierzadko polewa się miodem.
Oprócz wersji na słodko popularna jest również tartinka z masłem, rzodkiewką i solą. Bagietki to najczęstszy wybór w dni powszednie. Osoby, które nie mają czasu na zakup świeżego pieczywa z rana, odświeżają w opiekaczu lub piekarniku to z poprzedniego dnia.
Les viennoiseries
W wolnym tłumaczeniu oznacza to „z Wiednia”. Są to wszystkie puszyste, słodkie wypieki kojarzone z francuskimi śniadaniami. W jaki sposób słodkie wypieki z Wiednia dotarły do Paryża? Najprawdopodobniej za sprawą cukiernika Augusta Zanga. Na początku XIX w. w Paryżu powstała jego piekarnia. Do wyrobu tradycyjnego drożdżowego ciasta z Wiednia zastosowano technikę laminowania (łączenia warstw), w efekcie otrzymano charakterystyczną teksturę ciasta francuskiego, którą świat zachwyca się do dziś.
Najpopularniejsze wypieki
Croissant – pochodzi od austriackiego drożdżowego rogalika o nazwie kipferl. We Francji przygotowywany jest z ciasta francuskiego, które nadaje mu charakterystyczny smak. Najpopularniejsze są 3 wersje: proste croissanty, maślane oraz migdałowe, nadziewane kremem i obsypane płatkami migdałowymi oraz cukrem pudrem. Popularne jest również przekrawanie prostych croissantów i smarowanie ich masłem i/lub konfiturą.
Pain au chocolat – kolejny wypiek na bazie ciasta francuskiego z czekoladowym nadzieniem. Często nazywane po prostu czekoladowymi croissantami, lecz kształt rogalika w tym przypadku nie jest regułą. To pieczywo często jest formowane w kwadraty.
Pain aux raisins – podobne do powyższego, ale do środka dodawane są rodzynki. Formuje się je często w kształt ślimaka.
Chausson aux pommes – pieczywo wykonane z ciasta francuskiego nadziewane jabłkowym musem.
Brioche – nieco słodkie pieczywo drożdżowe o cienkiej, złotej skórce. W środku jest miękkie i delikatne. Zwykle na jednej formie układa się wiele kulek, które w trakcie wyrastania łączą się. Po upieczeniu łatwo się odrywają.
Pain au lait – chleb i bułeczki z dodatkiem mleka. W Polsce często nazywane są maślanymi bułkami.
Wbrew powszechnej opinii tych wyrobów nie jada się na co dzień, dla Francuzów to składniki typowo weekendowego śniadania.
Des biscottes – czyli sucharki. Można je znaleźć w prawie każdym francuskim domu. Ze względu na to, że można je długo przechowywać, stanowią opcję awaryjną, np. w przypadku braku zakupów. Spożywa się je tak samo jak świeże bagietki – z masłem i/lub dodatkiem owocowych smarowideł.
Ciepły napój
Do śniadania zwykle pije się kawę, ale łagodniejszą niż w późniejszych porach dnia. Kawa bywa podawana w miseczkach, by ułatwić maczanie w niej słodkich wypieków. Zamiast kawy, również dzieciom, podaje się czekoladę do picia, mleko lub sok pomarańczowy, rzadziej jabłkowy lub ananasowy.
3. Co z tostami francuskimi
Tost francuski, czyli kromka chleba obtoczona w jajku i obsmażona na tłuszczu, to potrawa chętnie przygotowywana również w innych krajach, jednak we Francji rzadko jest podawana na śniadanie. Znacznie częściej pojawia się w porze lunchowej. Często tosty przygotowuje się na słodko, np. z cukrem i cynamonem, ale istnieją również bogatsze wersje składające się z dwóch tostów przełożonych szynką, z serem na wierzchu (Croque Monsieur) oraz dodatkowo z jajkiem sadzonym (Croque Madame).
4. Czy tak było zawsze i czy wciąż tak się jada
Typowe śniadanie francuskie znane dziś stało się popularne w XIX w. Zwyczaj maczania pieczywa pochodzi jednak już z XVI w. Wtedy zamiast w kawie (której jeszcze nie znano) chleb posmarowany masłem maczano w mleku.
Przed XIX w. śniadania zwykle były bardziej obfite, zwłaszcza dla pracowników fizycznych i dzieci. Spożywano też wtedy śniadania wytrawne składające się z pieczywa, mięsa i serów. Wraz z pojawieniem się kawy i kakao wśród wyższych sfer popularne stało się „śniadanie w filiżance” – mały słodki posiłek spożywany z rana. Wtedy też pora śniadania przesuwała się w okolice południa i tak ostatecznie przekształciło się ono w lunch, a mały słodki posiłek w „mały lunch”, czyli aktualne francuskie śniadanie.
W wyniku wpływu innych kultur w ostatnich dwóch dekadach popularność zyskują płatki śniadaniowe. Najbardziej lubią je dzieci. Dorośli zamiast płatków kukurydzianych częściej wybierają płatki owsiane lub musli. Na śniadania spożywa się również jaja, nie są one jednak popularne.
5. Czy francuskie śniadanie może być zdrowe
Typowe śniadania we Francji są bardzo słodkie i wysokowęglowodanowe. Słodkie wypieki zawierają też bardzo dużo tłuszczu, a dodatkowo są często smarowane masłem. Taki posiłek dostarcza ogromną dawkę tłuszczu zwierzęcego i węglowodanów prostych. Zdecydowanie nie jest dla każdego. Z czerpania inspiracji z Francji o poranku z pewnością powinny zrezygnować osoby z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej i chorobami układu krążenia.
Słodkie wypieki cukiernicze mogą być jednym z głównych źródeł tłuszczów trans, kiedy do ich produkcji wykorzystuje się margaryny twarde niskiej jakości. Tłuszcze trans powstają w procesie utwardzania tłuszczu roślinnego, aby z formy płynnej przekształcić go w formę stałą. Wysokie spożycie tego typu tłuszczów jest dodatnio skorelowane z występowaniem miażdżycy, cukrzycy, otyłości, choroby niedokrwiennej serca, niepłodności oraz raka piersi i gruczołu krokowego. Zdecydowanie sugeruje to zachowanie umiaru.
Należy wziąć pod uwagę, że z reguły dla Francuzów śniadaniem jest małym posiłkiem. Zatem kiedy na wakacjach mamy okazję spróbować tego typu śniadania, poza wyborem produktów warto również zasugerować się wielkością porcji i na talerz nałożyć mniej, niż mamy w zwyczaju.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
A Typical Breakfast In France (A REAL Traditional French Breakfast), offbeatfrance.com/typical-breakfast-in-france.html (2.09.2021).
Calcul et besoin calorique pour les différents repas d’une journée, regivia.com/alimentation-et-nutrition/combien-de-calories-par-repas-de-la-journee/ (2.09.2021).
Francuskie śniadanie, lazurowyprzewodnik.pl/francuskie-sniadanie/ (2.09.2021).
Popular Breakfast Food in France, lefoodist.com/guides/cooking-classes-paris/cookingparis139.html (2.09.2021).
The Revolution and Evolution of the French Breakfast, https://lifeandthyme.com/food/the-revolution-and-evolution-of-the-french-breakfast/ (2.09.2021).
Vandana D. et al., Trans fats – sources, health risks and alternative approach – a review, „Journal of Food Science and Technology” 2011, 48(5), 534–541.
Wickramarachchi K.S., Sissons M., Cauvain S.P., Puff pastry and trends in fat reduction: an update, „Food Science + Technology” 2015, 50(5), 1065–1075.
