Cukier trzcinowy – historia cukru trzcinowego, jego rodzaje i właściwości
Obecnie produkcja cukru na świecie sięga 10 milionów ton. Wiadomo, że jest to produkt szkodliwy dla naszego zdrowia, dlatego zaleca się ograniczenie jego spożycia. Wiele osób dlatego zamienia cukier biały na cukier brązowy (trzcinowy), ale czy rzeczywiście jest to zdrowszy zamiennik?
SPIS TREŚCI:
1. Historia produkcji cukru trzcinowego
2. Rodzaje cukru
3. Właściwości cukru trzcinowego
4. Porównanie cukru trzcinowego i cukru białego
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Historia produkcji cukru trzcinowego
Cukier trzcinowy zaczęli stosować mieszkańcy Polinezji. Stamtąd trafił do Indii, a następnie do Persji. Ekspansja ludów arabskich w VII wieku spowodowała dalsze rozprzestrzenianie się cukru trzcinowego. W miarę upływu czasu uprawa trzciny objęła tereny Afryki oraz Hiszpanii.
Kiedy 3 tysiące lat temu w Indiach produkowano już czysty cukier trzcinowy, w Europie nadal słodzono miodem. Do Europy cukier przywędrował dopiero w okresie wypraw krzyżowych (XI wiek). Pierwsze wzmianki o tym produkcie pojawiły się w Anglii w 1099 roku. W XIV wieku cukier był sprzedawany w Londynie po 2 szylingi za funt, czyli był towarem luksusowym (cena ta odpowiadała miesięcznemu wynagrodzeniu robotnika). W związku z tym cukier gościł tylko na stołach bogaczy. Posiadanie rzeźby bądź ozdób wykonanych z cukru świadczyło o wysokim statusie społecznym. W tamtych czasach ze względu właśnie na wysoką cenę cukier był traktowany jako cudowne lekarstwo na wzmocnienie, np. stosowane przez osoby z niepełnosprawnością.
Największy wzrost produkcji cukru nastąpił jednak po odkryciu Ameryki. Kolumb ze swoich wypraw przywiózł trzcinę cukrową, aby rozpocząć uprawę na terenach Karaibów. Panował tam doskonały klimat do rozwoju tej rośliny, dlatego uprawa trzciny cukrowej szybko rozwinęła się na masową skalę. Do pracy potrzebna była duża liczba pracowników, głównie niewolników sprowadzanych z Afryki i Indii. Do końca XIX wieku cukier wciąż był towarem luksusowym. Dopiero po zniesieniu podatku zaczął być dostępny dla przeciętnego obywatela.
2. Rodzaje cukru
Najbardziej popularne w Polsce są dwa rodzaje cukru:
– biały (kryształ, buraczany),
– brązowy (trzcinowy).
Zarówno cukier biały, jak i brązowy składają się głównie z sacharozy. Stanowi ona co najmniej 99,7% produktu. Tak naprawdę te dwa rodzaje cukru różnią się pochodzeniem i procesem produkcji.
3. Produkcja cukru trzcinowego
Pierwszym etapem jest umycie surowca. Następnie surowiec musi zostać rozdrobniony. Cukier jest ekstrahowany (wydobywany) przy pomocy gorącej wody. Powstały sok jest oczyszczany przez zastosowanie mleka wapiennego. Zmienia się pH, dzięki czemu łatwiej można usunąć zanieczyszczenia (przez odfiltrowanie). Wodę odparowuje się aż do rozpoczęcia krystalizacji. Po odwirowaniu pozostaje gotowy produkt.
W przypadku cukru brązowego pomija się etap oczyszczania, przez co w produkcie pozostaje melasa nadająca charakterystyczny kolor. Ze względu na to pozostają śladowe ilości składników mineralnych, tj. żelazo, wapń, magnez czy potas. Ta niewielka ilość pierwiastków nie może jednak stanowić istotnego ich źródła w diecie człowieka.
4. Porównanie cukru trzcinowego i cukru białego
Kaloryczność cukru brązowego (373 kcal) jest podobna do kaloryczności cukru białego (396 kcal), dlatego nie ma znaczenia, jaki rodzaj zostanie użyty do słodzenia. Należy pamiętać, że jest to nadal produkt dostarczający cukrów prostych. Nadmiar tego składnika nie jest wskazany dla osób dbających o linię i cukrzyków.
Warto zauważyć, że nie ma istotnych różnic między tymi produktami. Jedyne korzyści z zastosowania cukru trzcinowego to smak, który różni się od smaku cukru białego, oraz śladowe ilości składników mineralnych, w tym żelaza, magnezu, potasu i wapnia. Są to jednak ilości minimalne, niemające znaczenia w kontekście pokrycia zapotrzebowania dobowego organizmu człowieka.
Niektóre osoby wolą smak cukru trzcinowego i dlatego wykorzystują ten produkt do słodzenia napojów, pieczenia. W Polsce nie jest on popularnym środkiem spożywczym, za to znajduje zastosowanie w kuchni azjatyckiej, indyjskiej czy meksykańskiej.
Cena cukru trzcinowego jest wyższa od ceny cukru białego. Należy jednak mieć na uwadze, że często dochodzi do fałszowania cukru trzcinowego – poprzez dodatek karmelu nadaje się barwę cukrowi buraczanemu.
Zdecydowanie lepszą alternatywą dla cukru trzcinowego są naturalne słodziki o obniżonej kaloryczności takie jak stewia, ksylitol lub erytrytol.
Cukier trzcinowy często przedstawiany jest jako produkt dietetyczny o właściwościach prozdrowotnych. Okazuje się jednak, że pod względem wartości odżywczej nie różni się on znacząco od cukru białego.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Chmielewski L., Podstawowe informacje o trzcinie cukrowej i produkowanym z niej cukrze, „Burak Cukrowy” 2009, 3, 22.
Kłosiewicz-Latoszek L., Cybulska B., Cukier a ryzyko otyłości, cukrzycy i chorób sercowo-naczyniowych, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2011, 92(2), 181–186.
Kolanowski W., Ciemna słodycz, „Przegląd Gastronomiczny” 2004, 58(11), 16.
Kolanowski W., Trzcina dająca miód. Cukier trzcinowy, „Przegląd Gastronomiczny” 2012, 66(11), 11.
Malec J., Konkurencja cukru trzcinowego z buraczanym na przestrzeni wieków, „Gazeta Cukrownicza” 2007, 115(09), 298–303.
Stępień M., Bursztynowa słodycz, „Cukiernictwo i Piekarstwo” 2008, 12(9), 78–80.
Zawadzka M., Cukrowy zawrót głowy, „Gazeta Cukrownicza” 2015, 12, 38–39.
Historia cukru, https://www.diamant.pl/historia-cukru (25.01.2018).
Kukwa A., Cukier – brązowe nieporozumienie, http://badania.net/cukier-brazowe-nieporozumienie/ (25.01.2018).
Cukier – brązowe nieporozumienie, czyli nie warto przepłacać, http://polimaty.pl/2015/03/cukier-brazowe-nieporozumienie/ (25.01.2018).
Historia cukru, http://www.food-info.net/pl/products/sugar/history.htm (25.01.2018).
http://www.sucrose.com/ (25.01.2018).
