Pokrzywa indyjska – recepta na szczupłą figurę?
Chociaż rynek roślinnych produktów odchudzających pęka w szwach, w ostatnim czasie pojawił się na nim nowy lider – pokrzywa indyjska. Chociaż dla niektórych z nas zupełnie obca, skupia na sobie uwagę naukowców i osób, które chcą zgubić zbędne kilogramy. Skąd wzięła się pokrzywa indyjska? Jakie zawiera substancje aktywne wspomagające odchudzanie? Jak należy ją stosować, aby uzyskać oczekiwane efekty? Na te pytania odpowiemy w poniższym artykule.
SPIS TREŚCI:
1. Pokrzywa indyjska – charakterystyka gatunku
2. Pokrzywa indyjska – właściwości zdrowotne i terapeutyczne
3. Pokrzywa indyjska a odchudzanie – prawda czy mit?
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Pokrzywa indyjska – charakterystyka gatunku
Pokrzywa indyjska (Coleus forskohlii) należy do roślin z rodziny jasnowatych (Lamiaceae). Do przedstawicieli tej grupy należą również popularne w Polsce melisa, mięta, rozmaryn, szałwia, lawenda, macierzanka oraz bazylia. Roślina ta pochodzi z terenów Azji. Powszechnie występuje w Nepalu, Tajlandii, Indiach, na Sri Lance i w Birmie. Na tych ziemiach znana jest pod nazwą pashanbhedi. Uprawiana jest na ilastych lub piaszczystych glebach na wysokości 600–1800 m n.p.m. Ze względu na jej niewielkie wymagania z powodzeniem uprawia się ją również w wielu krajach afrykańskich.
2. Pokrzywa indyjska – właściwości zdrowotne i terapeutyczne
W krajach afrykańskich pokrzywa indyjska znana jest jako roślina łagodząca objawy chorób układów pokarmowego, oddechowego i moczowego. Kobiety z niektórych plemion używają jej jako środka na przywrócenie lub uregulowanie cyklu miesięcznego. Napar z liści pokrzywy indyjskiej ma właściwości uspokajające i ułatwia zasypianie. Roślina stosowana jest również w leczeniu nadciśnienia i niewydolności serca.
Pomimo że pokrzywa indyjska dopiero pojawia się na zachodnim rynku farmakologicznym, na rodzimych ziemiach używana jest od wielu tysięcy lat. Zarówno jej korzeń, jak i liście stosowane są w medycynie hinduskiej – ajurwedzie. Praktyka ta przypisuje roślinie szczególne właściwości dietetyczne i silne działanie odchudzające. Szczególnie ta ostatnia właściwość przyciąga uwagę naukowców i badaczy z całego świata. Nic w tym dziwnego, z roku na rok zwiększa się bowiem odsetek ludzi cierpiących z powodu nadwagi i otyłości.
O właściwościach zdrowotnych i farmaceutycznych rośliny decydują zawarte w niej substancje aktywne. Najcenniejszym fragmentem rośliny pod tym względem jest jej korzeń. Zawiera największą ilość związków biologicznie aktywnych. W przypadku pokrzywy indyjskiej są to przede wszystkim diterpeny. Należą do nich acetoksykoleosol, coleonon, coleol, krocetyna i naftopiron. Oprócz korzeni do celów medycznych używa się również liści.
Spośród wielu związków chemicznych obecnych w pokrzywie indyjskiej na największą uwagę zasługuje forskolina. Forskolina jest biologicznie czynną substancją, której pokrzywa indyjska zawdzięcza swoją sławę. Jej działanie opiera się na aktywacji enzymu cyklazy adenylowej, dzięki któremu następuje synteza cAMP z ATP. Prościej mówiąc, dzięki niej w komórkach naszego organizmu zwiększa się poziom cAMP, który korzystnie wpływa na aktywność licznych enzymów komórkowych. Ma to szczególne znaczenie w przypadku chorób, które przebiegają z obniżonym poziomem wewnątrzkomórkowego cAMP. Do takich schorzeń należą otyłość, łuszczyca, nadciśnienie i astma. Oprócz zwiększania aktywności niektórych enzymów forskolina wykazuje również cechy regulujące pracę układu endokrynologicznego. Stymuluje wydzielanie hormonów tarczycy. Obecnie w celach leczniczych nie stosuje się już korzenia czy liści pokrzywy indyjskiej. Zastąpiono je 100% ekstraktem roślinnym.
3. Pokrzywa indyjska a odchudzanie – prawda czy mit?
Forskolina zawarta w pokrzywie indyjskiej ma właściwości wspomagające odchudzanie, między innymi:
– hamuje syntezę opornej i trudnej do zredukowania tkanki tłuszczowej żółtej,
– stymuluje proces rozkładu składników budulcowych tkanki tłuszczowej (lipolizy), jednocześnie stymuluje rozwój tkanki mięśniowej, co sprzyja wzrostowi beztłuszczowej masy ciała,
– pobudza uwalnianie tłuszczu tkankowego oraz jego transport do pracujących mięśni,
– zwiększa wydzielanie soków trawiennych: kwasu solnego, enzymów trzustkowych i pepsyny,
– podkręca termogenezę, czyli proces wytwarzania ciepła z ATP,
– zapewnia prawidłowe działanie hormonów tarczycy,
– przyśpiesza tempo przemian metabolicznych.
Powyższe właściwości pokrzywy indyjskiej zostały zidentyfikowane na podstawie licznych badań naukowych prowadzonych na całym świecie. W jednym z badań zainicjowanym przez V. Badmaeva i wsp. w grupie kobiet otyłych, stosujących przez 8 tygodni 2 razy dziennie 250 mg ekstraktu z pokrzywy indyjskiej udowodniono redukcję tkanki tłuszczowej o 8% większą niż w grupie kontrolnej. Oprócz utraty tkanki tłuszczowej w grupie kobiet stosującej forskolinę zaobserwowano jeszcze obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.
Inne badanie przeprowadzone przez S. Hendersona i wsp. wykazało, że stosowanie tej samej dawki ekstraktu z pokrzywy indyjskiej wspomaga także redukcję masy ciała. Badanie to prowadzone było rzetelnie, z podwójnie ślepą próbą i trwało 12 tygodni. Mimo stosowania takich samych dawek substancji aktywnej nie zauważono żadnych istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupą stosującą forskolinę a grupą przyjmującą placebo.
Na całym świecie prowadzone są obecnie badania, które pokazują, że wyciąg z pokrzywy indyjskiej ma duży potencjał, jeśli chodzi o redukcję masy ciała i wspomaganie spalania tkanki tłuszczowej. Uzyskanie niepodważalnych dowodów i uznanie zawartej w pokrzywie indyjskiej forskoliny za „lek” na otyłość wymagać będzie dalszych badań.
Warto zwrócić jednak uwagę, że osoby stosujące wyciąg z pokrzywy indyjskiej lub forskolinę nie zgłaszają żadnych skutków ubocznych i działań niepożądanych. Głośno mówi się jedynie o korzystnym działaniu tego produktu. Trzeba wiedzieć również, że w naszym kraju forskolina nie ma statusu leku. Istnieje na rynku jako suplement diety. Przed stosowaniem każdego suplementu należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Baraniak J., Pokrzywa indyjska (Coleus forskohlii Briq) – właściwości biologiczne i aktywność terapeutyczna, „Postępy Fitoterapii” 2016, 3, 208–212.
Włochal M., Grzymisławski M., Bogdański P., Wykorzystanie żywności niskoenergetycznej, CLA i karnityny w leczeniu otyłości, „Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2014, 5(4), 178–186.
Badmaev V. et al., Diterpene forskolin: a possible new compound for reduction of body weight by increasing lean body mass, „Townsend Lett” 2001, 6, 115.
Kiryluk A., Zioła lecznicze: pokrzywa indyjska (inaczej też: forskolin, forskolina, pochwiatka, szałwia indyjska, Coleus forskohlii, koleus), leczniczeziola.com.pl/ziola-lecznicze/pokrzywa-indyjska-inaczej-tez-forskolin-forskolina-pochwiatka-szalwia-indyjska-coleus-forskohlii-koleus/ (03.01.2018).
Forskolina jako „pochłaniacz” tłuszczu – hit czy kit?, odzywianie.info.pl/diety-i-odchudzanie/artykuly/art,forskolina-jako-pochlaniacz-tluszczu-hit-czy-kit.html (03.01.2018).
