Rabarbar – właściwości i zastosowanie w kuchni
Rabarbar jest produktem sezonowym, który zyskuje coraz większą popularność w polskiej kuchni. Wykorzystywany jest głównie jako dodatek do ciast czy baza kompotów. Warzywo posiada cenne dla organizmu człowieka składniki odżywcze, dlatego też powinno znaleźć się w codziennym menu.
SPIS TREŚCI:
1. Rabarbar – podstawowe informacje
2. Rabarbar – właściwości prozdrowotne
3. Rabarbar – zastosowanie w kuchni
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Rabarbar – podstawowe informacje
Rabarbar, nazywany także rzewieniem, to roślina uprawiana w Europie oraz Ameryce Północnej. Szacuje się, że istnieje ok. kilkadziesiąt różnych gatunków rabarbaru, jednak tylko kilka z nich jest jadalnych. W Polsce najczęściej występuje rabarbar ogrodowy. Warzywo to należy do rodziny rdestowatych podobnie jak szczaw czy gryka. Osiąga zazwyczaj wysokość ok. 1,5 m. Charakteryzuje się długimi liśćmi oraz grubymi ogonkami liściowymi, które są koloru czerwonego – to one stanowią jadalną część. Rabarbar ogrodowy wykorzystywany jest do przygotowywania rozmaitych dań, natomiast w medycynie zastosowanie znajduje rabarbar lekarski (M. Mitek, E. Łysoniewska 2012). Warzywo to jest produktem sezonowym, można je kupić od kwietnia do czerwca.
Zawartość energii oraz wybranych składników odżywczych w 100 g rabarbaru (H. Kunachowicz i wsp. 2016):
– energia: 15 kcal,
– węglowodany: 4,6 g,
– błonnik pokarmowy: 3,2 g,
– białko: 0,5 g,
– tłuszcze: 0,1 g,
– witamina A: 10 µg,
– witamina C: 9,0 mg,
– witamina E: 0,18 mg,
– potas: 136 mg,
– fosfor: 24 mg,
– żelazo: 0,6 mg.
2. Rabarbar – właściwości prozdrowotne
Rabarbar ma rozmaite prozdrowotne właściwości, które wykorzystywane są już od wielu lat. Zawiera wiele polifenoli – np. antrachinony wykazujące m.in. działanie przeczyszczające. Spożywanie rabarbaru może być więc korzystne dla osób zmagających się z problemami regularnego wypróżniania. Ponadto związki te wykazują działanie przeciwzapalne oraz przeciwnowotworowe (Ł. Sobotta i wsp. 2010).
Innym ważnym związkiem jest resweratrol, który m.in. wpływa pozytywnie na pracę układu sercowo-naczyniowego i obniża stężenie cholesterolu LDL. Ma on również właściwości przeciwzapalne, przeciwstarzeniowe oraz przeciwutleniające. Działa antyangiogennie, czyli hamuje tworzenie się naczyń w komórkach – ma to szczególnie duże znaczenie w zapobieganiu rozwoju nowotworów (A. Ratz-Łyko 2016).
Rabarbar jest także źródłem witamin antyoksydacyjnych – A, C oraz E. Neutralizują one działanie wolnych rodników, dzięki czemu wykazują m.in. działanie przeciwstarzeniowe. Ponadto antyoksydanty wspomagają pracę układów odpornościowego i nerwowego.
Warto jednak podkreślić, że w rabarbarze obecne są duże ilości kwasu szczawiowego – jest to szczególnie ważna informacja dla osób zmagających się z reumatoidalnym zapaleniem stawów oraz chorobami nerek. Powinny one zatem ograniczać spożycie rabarbaru.
3. Rabarbar – zastosowanie w kuchni
Ze względu na swoje prozdrowotne właściwości rabarbar wykorzystywany jest w różnych daniach – przede wszystkim kompotach oraz dżemach. Charakterystyczny kwaśny smak warzywa powoduje, że świetnie sprawdza się jako dodatek do ciast i innych słodkich wypieków. Stosowany jest również do galaretek czy kisieli. Rabarbar można także spożywać na surowo, np. z dodatkiem erytrytolu.
Domowy kisiel z rabarbaru
Czas przygotowania: 25 minut
Składniki (na 2 porcje po 250 g):
– łodygi rabarbaru – 3 sztuki (330 g),
– woda – 2 szklanki (480 ml),
– mąka ziemniaczana – 1½ łyżki (18 g),
– erytrytol – 3 łyżki (30 g).
Sposób przygotowania
1. Łodygi rabarbaru oczyścić i pokroić w niewielką kostkę.
2. Do garnka wlać 1½ szklanki wody, dodać pokrojony rabarbar oraz erytrytol, gotować ok. 10 minut.
3. W pozostałej ilości zimnej wody dokładnie wymieszać mąkę ziemniaczaną.
4. Przygotowaną mieszankę powoli wlewać do pozostawionego na ogniu garnka, stale mieszać. Następnie gotować 2–3 minuty.
5. Gdy kisiel zgęstnieje, przelać go do szklanek.
Wartość odżywcza (1 porcja):
– energia: 67 kcal,
– białko: 2,1 g,
– tłuszcze: 0,4 g,
– węglowodany: 15,0 g.
Kompot z rabarbaru i truskawek
Czas przygotowania: 25 minut + czas studzenia
Składniki (na 1 litr):
– łodygi rabarbaru – 6 sztuk (660 g),
– truskawki – 3 szklanki (450 g),
– woda – 4 szklanki (960 ml),
– erytrytol – 5 łyżek (50 g),
– liście mięty – 5 listków (5 g).
Sposób przygotowania
1. Wodę wlać do garnka, dodać erytrytol. Zagotować.
2. W tym czasie rabarbar oczyścić i pokroić w niewielką kostkę. Truskawki umyć, pozbawić szypułek, przekroić na pół.
3. Rabarbar oraz truskawki dodać do wrzącej wody, gotować 10–15 minut.
4. Odstawić do wystygnięcia. Opcjonalnie: kompot przelać przez sito, by był klarowniejszy.
5. Podać z listkami mięty.
Wartość odżywcza (1 litr):
– energia: 282 kcal,
– białko: 9,0 g,
– tłuszcze: 2,7 g,
– węglowodany: 64,5 g.
Rabarbar z truskawkami pod kruszonką w wersji fit
Czas przygotowania: 35 minut
Składniki (na 1 porcję):
– łodyga rabarbaru – sztuka (110 g),
– truskawki – garść (70 g),
– płatki owsiane – 3 łyżki (30 g),
– olej kokosowy – łyżeczka (10 g),
– oliwa z oliwek – ½ łyżeczki (2,5 g),
– wiórki kokosowe – łyżeczka (3 g),
– erytrytol – 2 łyżki (20 g).
Sposób przygotowania
1. Piekarnik rozgrzać do 180°C.
2. Rabarbar oczyścić, pokroić w małą kostkę.
3. Truskawki umyć, pozbawić szypułek i pokroić na mniejsze kawałki.
4. Foremkę do pieczenia wysmarować oliwą, przełożyć do niej rabarbar oraz truskawki.
5. Płatki owsiane nieco zblendować (nie na mąkę), przełożyć do miski, dodać rozpuszczony olej kokosowy, wiórki oraz erytrytol. Całość wymieszać.
6. Przygotowaną kruszonką posypać wierzch rabarbaru i truskawek.
7. Wstawić do nagrzanego piekarnika na 20 minut.
Wartość odżywcza (1 porcja):
– energia: 286 kcal,
– białko: 5,2 g,
– tłuszcze: 17,0 g,
– węglowodany: 31,9 g.
Bibliografia
Kunachowicz H. et al., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, Warszawa 2016.
Mitek M., Łysoniewska E., Rabarbar – ciekawy surowiec dla przemysłu, „Przemysł Spożywczy” 2012, 66(7), 44–47.
Ratz-Łyko A., Charakterystyka i właściwości przeciwstarzeniowe resweratrolu, „Aesthetica” 2016, 15, 81–86.
Sobotta Ł. et al., Antrachinony–małe cząsteczki, duże nadzieje, „Farmacja Polska” 2010, 66(3), 162–167.
