Parowar – czy prawidłowo go używasz? Poznaj 5 przepisów na pyszne dania z parowaru
Zmiany w stylu życia, większa świadomość żywieniowa i zdrowotna przyczyniły się do zwiększenia wymagań stawianych producentom żywności. Popularne stały się urządzenia ułatwiające przygotowanie zdrowych potraw. Coraz bardziej popularne jest gotowanie, ale już nie tradycyjne w wodzie, lecz na parze. Ale jak robić to prawidłowo? Poznaj tajniki gotowania w parowarze i 5 przepisów na pyszne dania.
SPIS TREŚCI:
1. Zasady gotowania na parze
2. Zalety gotowania na parze
3. Przepisy z wykorzystaniem parowaru
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Zasady gotowania na parze
Gotowanie na parze jest obróbką kulinarną zbliżoną do gotowania tradycyjnego. Podstawową różnicą jest to, że gotowanie na parze przeprowadza się bez kontaktu z płynami, jedynie przy użyciu pary wodnej o temperaturze około 100°C. Składniki umieszcza się na poszczególnych piętrach parowaru po wcześniejszym napełnieniu dolnego pojemnika wodą. Całość należy przykryć szczelnie pokrywą, podłączyć do prądu i ustawić odpowiedni czas pracy urządzenia.
Gotowanie na parze jest uniwersalnym sposobem obróbki cieplnej produktów spożywczych. Przyrządzać w parowarze można praktycznie wszystko – warzywa, owoce, mięsa, ryby, owoce morza, jaja, kasze, makarony i ryż. Należy pamiętać, że suche produkty gotują się na parze znacznie dłużej niż tradycyjnie. Do przygotowania kaszy, ryżu i makaronu polecany jest specjalny pojemnik z wodą, która nagrzewana jest dzięki parze, co skraca czas przygotowania produktów. Natomiast przyrządzanie suchych roślin strączkowych – fasoli, grochu, ciecierzycy, soczewicy w ten sposób jest bardzo czasochłonne i nieefektywne, więc najlepiej ugotować je tradycyjnie w wodzie.
Przy gotowaniu na parze ważne jest, by wykorzystywać produkty świeże, nieuszkodzone i wysokiej jakości. Z mięs warto wybierać chude gatunki – drób, wołowinę, cielęcinę. Jeśli przygotowanie dania wymaga pokrojenia składników, kawałki powinny być zbliżonej wielkości. Nie należy do parowaru wkładać zamrożonego mięsa lub ryb. Inaczej jest w przypadku warzyw, na których jest mało glazury i nie ma potrzeby ich wcześniejszego rozmrażania. Warto pamiętać, że warzywa mrożone będą gotowały się dłużej niż świeże.
Produkty warto odpowiednio przyprawić, najlepiej aromatycznymi mieszankami naturalnych przypraw lub świeżymi ziołami. Warto zrobić to kilka godzin przed gotowaniem, by zdążyły przejść ich aromatem i smakiem. Warto zrezygnować z dodatku soli do potraw przygotowywanych na parze, gdyż para wydobywa jej smak. Jeśli chcemy użyć soli, lepiej zrobić to na talerzu już po ugotowaniu. Do wody, którą wlewa się do dolnego pojemnika parowaru, można dodać różne przyprawy, by powstająca para miała wyjątkowy aromat nadający smak i soczystość przygotowywanym składnikom. Zamiast wody można również wlać domowy bulion.
Bardzo istotne jest odpowiednie ułożenie produktów w naczyniu. Najważniejsze, by poszczególne produkty nie stykały się ze sobą, co umożliwi swobodny przepływ pary wodnej. Na dole, powyżej pojemnika z wodą układamy składniki, które wymagają najdłuższej obróbki cieplnej, np. mięso, ryby, a także twarde warzywa korzeniowe – ziemniaki, buraki. Na kolejnych piętrach przygotowujemy produkty, które wymagają mniej czasu. Natomiast gdy przepis wymaga równoczesnego gotowania kilku rodzajów warzyw, te o krótszym czasie gotowania należy pokroić na większe kawałki. Czas potrzebny na przygotowanie poszczególnych składników należy liczyć od momentu zagotowania wody. Jeśli woda wyparuje, należy ją dolać. Z wody po gotowaniu można przyrządzić aromatyczny i wartościowy sos lub zupę.
2. Zalety gotowania na parze
Gotowanie na parze jest coraz popularniejsze ze względu na korzystny wpływ na zdrowie, łatwość przyrządzania potraw i znaczną oszczędność czasu. Produkty gotowane na parze nie są poddawane działaniu bardzo wysokich temperatur, co umożliwia zachowanie większej liczby składników mineralnych i witamin. Do witamin szczególnie wrażliwych na wysokie temperatury należą foliany i witamina C, których ilość podczas gotowania na parze zmniejsza się średnio o 20–40% w zależności od produktu, zaś w przypadku gotowania w wodzie te straty wynoszą ponad 50%. Podczas gotowania na parze występują także znacznie mniejsze straty wapnia, magnezu, sodu i potasu niż w przypadku gotowania tradycyjnego w wodzie.
Potrawy z parowaru zachowują swoisty smak, piękną barwę, a także cechują się wysoką jakością. Dania przygotowywane na parze są niskokaloryczne, ponieważ nie ma potrzeby dodawania do nich tłuszczu. Posiłki są łatwostrawne i nie obciążają układu pokarmowego. Z tego powodu gotowanie na parze jest szczególnie polecane osobom, które zmagają się z chorobami żołądka, jelit, wątroby i pęcherzyka żółciowego. W przeciwieństwie do smażenia czy pieczenia podczas gotowania na parze nie powstają żadne niekorzystne dla zdrowia związki chemiczne, dlatego jest to obróbka wskazana dla każdego, niezależnie od wieku, płci i stanu zdrowia.
Gotowanie na parze oszczędza także czas, gdyż równocześnie przygotowujemy wszystkie produkty do skomponowania pełnowartościowego posiłku.
3. Przepisy z wykorzystaniem parowaru
Poniżej 5 prostych przepisów na smaczne potrawy do przygotowania w parowarze.
Aromatyczny łosoś z warzywami gotowanymi na parze i sosem tzatziki
Składniki:
– świeży łosoś – 120 g,
– ziemniaki – 200 g,
– brokuły – 100 g,
– fasola szparagowa – 100 g,
– marchew – 100 g,
– olej rzepakowy – 5 g,
– jogurt naturalny – 50 g,
– ogórek – 50 g,
– sok z cytryny, pieprz cytrynowy i czarny, koperek, ząbek czosnku, sól.
Wartość odżywcza całej porcji:
– energia: 575,4 kcal,
– białko: 36,2 g,
– tłuszcze: 23,8 g,
– węglowodany: 49,7 g,
– błonnik: 12,9 g.
Sposób przygotowania
Łososia oprószyć pieprzem cytrynowym, skropić sokiem z cytryny i natrzeć posiekanym koperkiem. Odstawić na minimum godzinę do lodówki. Brokuły podzielić na różyczki, a marchew pokroić na talarki. Rybę położyć na dolnej półce parowaru, wyżej położyć zamrożoną fasolkę i ziemniaki, a nad nimi marchewkę i brokuły. Warzywa i mięso ugotować na parze. W tym samym czasie przygotować sos z jogurtu, startego drobno ogórka, przeciśniętego przez praskę czosnku, dużej ilości koperku i szczypty soli oraz pieprzu. Rybę po ugotowaniu skropić olejem, podawać z warzywami i sosem tzatziki.
Słodki omlet na parze z jabłkiem i cynamonem
Składniki:
– jaja kurze – 120 g,
– jabłko – 200 g,
– miód pszczeli – 20 g,
– cynamon, imbir, kardamon, szczypta cukru.
Wartość odżywcza całej porcji:
– energia: 320,6 kcal,
– białko: 14,9 g,
– tłuszcze: 11,7 g,
– węglowodany: 36,8 g,
– błonnik: 4 g.
Sposób przygotowania
Jajka rozbić i oddzielić żółtka od białek. Białka ubić na sztywną pianę ze szczyptą cukru. Następnie dodać żółtka. Masę wlać do pojemnika parowaru bez otworów (np. tego do przygotowania ryżu). Na masie ułożyć pokrojone w plastry jabłka obsypane cynamonem, imbirem i kardamonem. Gotować około 10 minut, aż omlet się zetnie. Gdy omlet będzie gotowy, wyjąć go z parowaru i polać miodem.
Szybka ryba po grecku na parze
Składniki:
– dorsz świeży, filety bez skóry – 150 g,
– włoszczyzna krojona w paski, mrożona – 150 g,
– koncentrat pomidorowy 30% – 30 g,
– pomidor – 100 g,
– cebula – 30 g,
– olej rzepakowy – 10 g,
– sok z pomarańczy, lubczyk, liść laurowy, ziele angielskie.
Wartość odżywcza całej porcji:
– energia: 301 kcal,
– białko: 29,9 g,
– tłuszcze: 11,7 g,
– węglowodany: 15,2 g,
– błonnik: 7,8 g.
Sposób przygotowania
Rybę umyć, osuszyć papierowym ręcznikiem, skropić sokiem z pomarańczy, posypać solą, pieprzem, lubczykiem, skropić połową oleju, zawinąć w folię aluminiową i gotować na parze. Do pojemnika bez otworów (np. tego do przygotowania ryżu) dodać włoszczyznę, liść laurowy i ziele angielskie. Cebulę drobno posiekać. Na koniec dodać pokrojone pomidory, koncentrat pomidorowy, doprawić solą, pieprzem i lubczykiem. Wszystko gotować na parze do miękkości. Rybę skropić olejem i podawać z warzywami.
Sałatka z tymiankowym kurczakiem i ryżem
Składniki:
– mięso z piersi kurczaka bez skóry 70 g,
– papryka czerwona 100 g,
– pomidorki koktajlowe 50 g,
– ryż jaśminowy 50 g,
– olej rzepakowy 5 g,
– tymianek (najlepiej świeży), sok z cytryny, 1/4 ząbka czosnku, odrobina miodu.
Wartość odżywcza całej porcji:
– energia: 337,1 kcal,
– białko: 20,4 g,
– tłuszcze: 6,9 g,
– węglowodany: 45,5 g,
– błonnik: 3,3 g.
Sposób przygotowania
Ryż gotować w lekko osolonej wodzie w pojemniku parowaru przez około 30 minut. Pierś umyć i osuszyć. Przygotować marynatę: w miseczce wymieszać olej, sok z cytryny, miód, przeciśnięty przez praskę czosnek, tymianek, odrobinę soli i pieprz. Mięso natrzeć marynatą, umieścić na półce parowaru po 15 minutach od rozpoczęcia gotowania ryżu. Paprykę pokroić w kostkę i umieścić na wyższej półce po kolejnych 5 minutach. Składniki gotować razem jeszcze około 10 minut. Paprykę i kurczaka wymieszać z ryżem, doprawić tymiankiem. Pomidorki warto dodać do sałatki tuż przed zjedzeniem, żeby nie puściły soku w czasie przechowywania.
Zupa z warzyw gotowanych na parze
Składniki:
– brokuły – 250 g,
– ziemniaki – 150 g,
– marchew – 50 g,
– pietruszka – 30 g,
– por – 20 g,
– jogurt naturalny – 50 g,
– płatki migdałowe – 10 g,
– pieprz, koperek, 1/4 ząbka czosnku.
Wartość odżywcza całej porcji:
– energia: 319 kcal,
– białko: 16,2 g,
– tłuszcze: 8,1 g,
– węglowodany: 40,4 g,
– błonnik: 14 g.
Sposób przygotowania
Warzywa umyć, obrać, pokroić w kostkę i ugotować na parze. Ziemniaki gotować około 40 minut, a resztę 20 minut. Miękkie warzywa zdjąć z parowaru i umieścić w garnku, zalać gorącą wodą, doprawić do smaku, dodać przeciśnięty przez praskę czosnek i posiekany koperek. Zupę zmiksować i przełożyć do miseczki. Na koniec dodać jogurt oraz płatki migdałowe.
Gotowanie na parze jest najkorzystniejszą metodą obróbki kulinarnej pozwalającą zachować zdrowie i szczupłą sylwetkę. Jest to doskonały sposób na dostarczenie niezbędnych witamin i składników mineralnych.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Mitek M., Słowiński M., Wybrane zagadnienia z technologii żywności, Warszawa 2006, 422–424.
Platta A., Kolenda H., Kształtowanie się zawartości składników mineralnych (Ca, Mg, Na, K) w wybranych odmianach marchwi jadalnej, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2009, 42(3), 294–298.
Różańska D., Regulska-Ilow B., Ilow R., Wpływ procesów kulinarnych na zawartość wybranych witamin w żywności. Cz. I. Witamina C i foliany, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2013, 46(3), 241–249.
Szydłowska M., Gotowanie na parze i w kombiwarze, Warszawa 2012, 1–11.
