Kiedy warto zgłosić się z dzieckiem do dietetyka
Każdy rodzic chce jak najlepiej zadbać o zdrowie swojego dziecka. Na dobrą kondycję organizmu składa się wiele czynników: uwarunkowania genetyczne, warunki środowiskowe czy ekonomiczne oraz dostępność opieki zdrowotnej. Jednym z kluczowych elementów jest także odpowiednio zbilansowana dieta. Nie zawsze jednak żywienie dziecka jest proste. Niekiedy rodzice borykają się z trudnościami dotyczącymi ich podopiecznych, takimi jak otyłość bądź nadwaga, brak apetytu lub wybiórczość pokarmowa, alergie i nietolerancje czy choroby przewlekłe – warto wtedy skorzystać z pomocy dietetyka.
SPIS TREŚCI:
1. Najczęstsze problemy, z którymi warto zgłosić się do dietetyka
2. Jak wybrać dietetyka?
3. Jak wygląda pierwsza wizyta i jak się do niej przygotować?
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Najczęstsze problemy, z którymi warto zgłosić się do dietetyka
Żywienie powinno wspierać rozwój fizyczny i intelektualny młodego organizmu, zapobiegać nadwadze i otyłości oraz zmniejszać ryzyko chorób dietozależnych w dorosłym wieku. W wielu kwestiach związanych z żywieniem dzieci może pomóc dietetyk.
Otyłość i nadwaga
Dużym problemem wśród najmłodszych na całym świecie – także w Polsce – jest postępująca epidemia nadwagi i otyłości. Szacuje się, że z nadmierną masą ciała zmaga się ⅓ polskich 8-latków, częściej chłopcy (A. Dzielska i wsp. 2017). Dzieci spożywają za mało warzyw i owoców, zbyt dużo słodzonych napojów, niekiedy nie jedzą śniadań, a w ich menu za często pojawiają się słodycze, słone przekąski czy żywność typu fast food. Te złe nawyki pomoże wyeliminować dietetyk.
Brak apetytu i wybiórczość pokarmowa
Brak apetytu u dzieci może być skutkiem różnych problemów zdrowotnych lub psychologicznych. Występuje niekiedy w przebiegu anemii bądź problemów jelitowych, a także towarzyszy trudnościom z gryzieniem czy połykaniem. Pogorszenie apetytu może wynikać nawet z wcześniejszych nieprzyjemnych doznań, np. zakrztuszenia się. Jeśli podopieczny w wieku 2–6 lat zaczął odmawiać spożywania posiłku, a wcześniej zjadał wszystko ze swojego talerza, być może wszedł w etap neofobii żywieniowej. Dziecko w tym okresie nie chce próbować nowych pokarmów, a jego menu bywa bardzo powtarzalne. To normalny etap w życiu maluchów, jednak niekiedy trudny do zaakceptowania dla rodziców. Rozmowa z dietetykiem pomoże przejść przez niego ze spokojem. Specjalista może też pomóc, w przypadku gdy dziecko odmawia jedzenia warzyw i owoców – zazwyczaj pracuje wtedy nad nawykami całej rodziny.
Alergie i nietolerancje pokarmowe
W wieku dziecięcym często diagnozuje się alergie i nietolerancje pokarmowe. Niekiedy mijają one z wiekiem, czasami trzeba borykać się z nimi całe życie. Rodzice wówczas martwią się, czy dieta ich podopiecznego jest odpowiednio zbilansowana po wyeliminowaniu produktów powodujących niekorzystne reakcje. Gdy u dziecka zdiagnozowano alergię na białka mleka krowiego, jaja, ryby lub inne składniki bądź też nietolerancję np. laktozy, glutenu czy fruktozy, dobrym pomysłem będzie konsultacja ze specjalistą. Podpowie on, w jaki sposób zamienić produkty, tak aby w jadłospisie nie zabrakło ważnych składników odżywczych.
Choroby dietozależne
Kolejnym powodem konsultacji rodziców z dietetykiem dziecięcym są choroby, w których żywienie odgrywa ważną rolę – stanowi element leczenia bądź poprawia komfort życia. Mali pacjenci zmagają się m.in. z cukrzycą typu 1, chorobami trzustki, nerek i wątroby, nowotworami czy mukowiscydozą. W takich przypadkach pomocny będzie jadłospis ułożony przez specjalistę bądź dokładne zalecenia żywieniowe dotyczące tego, których produktów unikać, a które włączyć do diety. Dietetyk pomoże też w walce z zaburzeniami odżywiania – anoreksją oraz bulimią.
Inne powody
– Chęć konsultacji ze specjalistą podczas rozszerzania diety niemowlaka.
– Stosowanie diety wegańskiej i wegetariańskiej u dzieci.
– Chęć zmiany nieprawidłowych nawyków żywieniowych całej rodziny.
– Uprawianie sportu przez dziecko oraz duża intensywność treningów.
2. Jak wybrać dietetyka?
Warto przede wszystkim zwrócić uwagę na wykształcenie dietetyka. Najlepiej, aby była to osoba, która ukończyła studia kierunkowe na uczelni wyższej. Specjalista powinien ciągle poszerzać swoją wiedzę poprzez uczestnictwo w kursach i szkoleniach oraz śledzenie najnowszych badań naukowych. W obecnych czasach coraz więcej dietetyków wybiera swoją specjalizację. Jeśli więc w okolicy dostępny jest dietetyk, który specjalizuje się w pracy z dziećmi, warto wybrać właśnie jego. Będzie on wiedział, jak rozmawiać z najmłodszymi, dzięki czemu odpowiednio poprowadzi rozmowę, tak aby dziecko nie czuło się zaniepokojone bądź skrępowane wizytą. Warto pamiętać, że dietetyk jest profesjonalistą i nigdy nie powinien krytykować dotychczasowego sposobu odżywiania bądź komentować masy ciała.
3. Jak wygląda pierwsza wizyta i jak się do niej przygotować?
Pierwsza konsultacja obejmuje wywiad medyczno-żywieniowy oraz analizę dotychczasowych nawyków. Specjalista pyta o spożywane posiłki, ich pory i częstotliwość, choroby przewlekłe, alergie i nietolerancje, zażywane leki i suplementy. Dopytuje również o dotychczasowy tryb życia oraz aktywność fizyczną. Dokonuje pomiarów antropometrycznych (masa ciała i wzrost), a następnie zaznacza je na siatkach centylowych w celu określenia, czy masa ciała jest prawidłowa.
Niekiedy na wizycie analizowane są również aktualne wyniki badań, jednak zazwyczaj nie ma potrzeby, aby specjalnie robić je przed pierwszą wizytą. Dietetyk może natomiast poprosić o ich wykonanie przed kolejnym spotkaniem. Może również zasugerować, aby przed wizytą przygotować dzienniczek żywieniowy, w którym spisywane będą wszystkie zjadane pokarmy, zazwyczaj z 3–5 ostatnich dni. Takie zapiski stanowią cenną informację dla specjalisty – pozwalają zauważyć największe problemy i ustalić odpowiednie zalecenia.
Jeśli celem konsultacji jest ułożenie jadłospisu, dietetyk zada pytania o preferencje żywieniowe: jakie produkty pacjent szczególnie lubi, na jakie ma uczulenie, a za jakimi nie przepada. Następnie odpowie na nurtujące pytania oraz zaproponuje dalszy przebieg współpracy – ułożenie jadłospisu, zaleceń bądź przeprowadzenie edukacji żywieniowej. Warto pamiętać, że współpraca z dietetykiem zazwyczaj jest długofalowa i obejmuje kilka wizyt, a w przypadku najmłodszych angażuje całą rodzinę.
Żywienie dziecka to fundament jego zdrowia – zarówno obecnego, jak i tego w przyszłości. Warto więc niepokojące kwestie konsultować ze specjalistą, gdyż szybkie zauważenie problemu pozwala na łatwiejsze jego rozwiązanie.
Bibliografia
Dzielska A. et al., Nadwaga i otyłość u polskich 8-latków w świetle uwarunkowań biologicznych, behawioralnych i społecznych. Raport z międzynarodowych badań WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI), pod red. Fijałkowskiej A., Oblacińskiej A., Stalmach M., Warszawa 2017.
Jaczewska-Schuetz J., Najczęstsze błędy w żywieniu dzieci i jak ich uniknąć… czyli wyzwanie dla współczesnego rodzica, ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/najczestsze-bledy-w-zywieniu-dzieci-i-jak-ich-uniknac-czyli-wyzwanie-dla-wspolczesnego-rodzica/ (13.11.2022).
Taraszewska A., Nadwaga i otyłość wśród dzieci i młodzieży, ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/nadwaga-i-otylosc-wsrod-dzieci-i-mlodziezy/ (13.11.2022).