Wpływ mikrofalówki na zdrowie – co mówią na ten temat badania naukowe
Kuchenki mikrofalowe od dawna są obowiązkowym elementem wyposażenia wielu kuchni. Rewolucjonizują proces przygotowywania posiłków – są szybkie i wygodne w obsłudze. Jednak mimo szerokiego zastosowania wokół mikrofalówek narosło wiele kontrowersji dotyczących ich wpływu na zdrowie oraz bezpieczeństwa ich stosowania. Warto więc bliżej przyjrzeć się dostępnym dowodom naukowym i zweryfikować zasadność tych wątpliwości.
SPIS TREŚCI:
1. Jak działa kuchenka mikrofalowa
2. Czy stosowanie mikrofalówki jest bezpieczne
3. Wpływ mikrofalówki na wartość odżywczą produktów
4. Uwaga na plastikowe opakowania
5. Wady i zalety kuchenek mikrofalowy
6. Przepisy z wykorzystaniem kuchenki mikrofalowej
Indywidualne plany
dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies.
1. Jak działa kuchenka mikrofalowa
Kuchenka mikrofalowa wysyła fale energii o specjalnej częstotliwości do wnętrza żywności. Fale te wprawiają w ruch cząsteczki wody, tłuszczów i innych substancji, co powoduje, że żywność nagrzewa się równomiernie w bardzo szybkim tempie. Dzięki temu procesowi można błyskawicznie przygotować ulubione potrawy.
2. Czy stosowanie mikrofalówki jest bezpieczne
Bezpieczeństwo stosowania kuchenek mikrofalowych budzi wiele dyskusji i kontrowersji. Istnieje jednak wiele badań naukowych, które potwierdzają, że mikrofalówki są bezpieczne w użyciu i nie mają negatywnego wpływu na zdrowie, o ile są stosowane zgodnie z zaleceniami producenta.
Najczęstsze problemy zdrowotne związane z użytkowaniem kuchenek mikrofalowych to poparzenia i opuchlizna, które mogą być spowodowane kontaktem z gorącymi naczyniami lub mocno podgrzanymi posiłkami, a także ewentualnymi wybuchami płynów. Dodatkowo istnieje ryzyko związane z użytkowaniem uszkodzonego sprzętu lub niedokładnie zamkniętymi drzwiczkami kuchenki (FDA 2023).
3. Wpływ mikrofalówki na wartość odżywczą produktów
Kuchenki mikrofalowe mogą wpływać na wartość odżywczą żywności, ale zależy to od sposobu przygotowania produktu i jego rodzaju. Krótszy czas gotowania w mikrofalówce może jednak pomóc w zachowaniu większej ilości witamin i składników mineralnych w porównaniu z tradycyjnymi metodami gotowania, w których wysoka temperatura może prowadzić do ich degradacji. Dla przykładu – gotowanie warzyw w mikrofalówce prowadzi do zachowania większej ilości składników odżywczych w porównaniu z gotowaniem w wodzie, w której część wartości odżywczej może ulec stratom (S. Buratti i wsp. 2020).
Ponadto proces podgrzewania w mikrofalówce ze względu na niezbyt wysoką temperaturę (często nieprzekraczającą 100°C) nie powoduje powstawania szkodliwych związków, które mogą się tworzyć podczas długotrwałego smażenia w wysokich temperaturach (X. Deng i wsp. 2022).
4. Uwaga na plastikowe opakowania
Wiele osób ze względu na wygodę często korzysta z plastikowych opakowań do przechowywania jedzenia, ale także podgrzewania go w mikrofalówce. W ujęciu zdrowotnym podgrzewanie plastiku może być problematyczne.
Plastikowe opakowania często zawierają szkodliwe substancje chemiczne, takie jak bisfenol A (BPA) czy ftalany, które pod wpływem wysokiej temperatury mogą migrować do żywności. Co więcej, plastik może rozpuścić się lub stopić i również przedostać do podgrzewanych produktów (J.S. Alpert, Q.M. Chen 2022).
W związku z tym ważne jest, aby stosować środki ostrożności podczas korzystania z plastikowych opakowań w mikrofalówkach. Należy wybierać opakowania oznaczone jako bezpieczne do takiego użytku oraz unikać podgrzewania tych, które nie są przeznaczone do tego celu. Alternatywnie można używać szklanych lub ceramicznych naczyń, ale zawsze warto sprawdzić etykiety produktów i oznakowania opakowań, aby upewnić się, że są one bezpieczne do podgrzewania w ten sposób.
5. Wady i zalety kuchenek mikrofalowych
Zalety
– Szybkość – mikrofalówki pozwalają niezwykle szybko podgrzewać, gotować i rozmrażać jedzenie. W porównaniu z tradycyjnymi metodami gotowania pomagają oszczędzać czas.
– Energooszczędność – mikrofalówki ogrzewają jedzenie w sposób bezpośredni, dlatego zużywają mniej energii niż tradycyjne piece, które muszą najpierw podgrzać całą przestrzeń wokół jedzenia.
– Równomierne gotowanie – dzięki temu, że mikrofale przenikają do wnętrza żywności, gotuje się ona równomiernie, zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz.
– Ograniczone zużycie wody – w przeciwieństwie do gotowania w wodzie mikrofalówki nie wymagają dużej ilości wody, co pomaga w oszczędzaniu zasobów naturalnych.
– Wygodne rozmrażanie – użycie mikrofalówki jest skutecznym sposobem na szybkie rozmrażanie żywności, co może być przydatne w nagłych sytuacjach.
Wady
– Pojemność – w porównaniu z tradycyjnymi piecami mikrofalówki zazwyczaj mają mniejszą pojemność, co może być ograniczeniem przy gotowaniu większych potraw.
– Ograniczone możliwości gotowania – mikrofalówki nie są zawsze najlepszym wyborem do przygotowywania niektórych potraw, zwłaszcza tych wymagających długiego gotowania, pieczenia, a także użycia wielu składników. Warto tutaj wyróżnić surowe mięso i ziemniaki (ich nierównomierna obróbka termiczna może grozić zatruciem), warzywa z dużą zawartością wody, np. pomidory, ogórki czy cukinia (mogą stać się bardzo gorące i wybuchnąć lub szybko przekształcić się w papkę i stracić teksturę), a także potrawy z kremem lub majonezem (mogą się rozwarstwić lub zepsuć pod wpływem wysokiej temperatury).
– Ryzyko oparzeń i uszkodzeń – istnieje ryzyko oparzeń przy obsłudze gorących naczyń. Niebezpieczne jest także podgrzewanie produktów, które mogą eksplodować w mikrofalówce, jak surowe jajka w skorupce lub ugotowane jajka w całości.
– Koszt – mikrofalówki mogą być stosunkowo drogie, zwłaszcza te z zaawansowanymi funkcjami i technologią. Dodatkowo wymagają również okresowej konserwacji i napraw, co może generować dodatkowe koszty.
Podsumowując, kuchenki mikrofalowe są wygodne i szybkie w użyciu, ale mają swoje ograniczenia. Aby uniknąć zagrożeń związanych z ich użyciem, ważne jest korzystanie z nich zgodnie z zaleceniami producenta.
6. Przepisy z wykorzystaniem kuchenki mikrofalowej
Szakszuka
Składniki (na porcję):
– 120 g jajek (2 sztuki),
– 120 g czerwonej papryki (½ sztuki),
– 50 g cebuli (½ sztuki),
– 10 ml oliwy (łyżka),
– 200 g pomidorów z puszki (½ sztuki),
– 50 g szpinaku baby (2 garści),
– 2 g wędzonej papryki (½ łyżeczki),
– sól i pieprz do smaku.
Sposób przygotowania
1. Cebulę drobno posiekać, z papryki usunąć gniazdo nasienne i pokroić ją w kostkę.
2. Wymieszać paprykę, cebulę, oliwę i przyprawy w szklanym pojemniku.
3. Podgrzewać w kuchence mikrofalowej przez 2 minuty. Dodać pomidory i podgrzewać przez kolejne 4 minuty, w połowie czasu przemieszać.
4. Doprawić, a następnie dodać szpinak. Gotować w kuchence mikrofalowej przez 2 minuty.
5. Zrobić dwa dołki, wbić w nie jajka, a następnie podgrzewać w kuchence mikrofalowej przez kolejne 3 minuty. Jeśli jajka nie są jeszcze ugotowane, przykryć i gotować przez kolejne 30 sekund.
6. Podawać z ulubionymi dodatkami, np. pieczywem i awokado.
Wartość odżywcza (porcja):
– energia: 388 kcal,
– białko: 21,8 g,
– tłuszcze: 23,2 g,
– węglowodany: 28,2 g.
Mugcake
Składniki (na porcję):
– 20 g mąki pełnoziarnistej (2 łyżki),
– 10 g kakao (2 łyżeczki),
– 20 g erytrytolu (2 łyżki),
– 1 g proszku do pieczenia (¼ łyżeczki),
– 45 ml mleka (4 łyżki),
– 10 ml oleju roślinnego (łyżka),
– 20 g gorzkiej czekolady (4 kostki),
– szczypta soli,
– opcjonalnie: kilka kropli aromatu waniliowego.
Sposób przygotowania
1. W dużym kubku wymieszać mąkę, kakao, erytrytol, proszek do pieczenia i szczyptę soli.
2. Następnie dodać mleko, olej i aromat waniliowy. Mieszać do połączenia składników.
3. Dwie kostki czekolady posiekać i wcisnąć połowę w środek ciasta w kubku. Dodać drugą połowę czekolady na wierzch ciasta.
4. Podgrzewać w kuchence mikrofalowej na wysokiej mocy (800–900 W) przez 2 minuty lub do momentu, aż wykałaczka włożona do środka będzie sucha. Jeśli ciasto nie jest jeszcze upieczone, włożyć je z powrotem do kuchenki mikrofalowej i sprawdzać co 15 sekund.
5. Poczekać, aż ciasto lekko ostygnie i udekorować wybranymi dodatkami.
Wartość odżywcza (porcja):
– energia: 340 kcal,
– białko: 6,9 g,
– tłuszcze: 20,2 g,
– węglowodany: 33,4 g.
Białkowa owsianka z bananem i masłem orzechowym
Składniki (na porcję):
– 50 g płatków owsianych (5 łyżek),
– 200 ml wody (⅘ szklanki),
– 30 g odżywki białkowej (miarka),
– 120 g banana (sztuka),
– 15 g masła orzechowego (łyżeczka),
– szczypta soli.
Sposób przygotowania
1. Wymieszać dokładnie płatki owsiane z wodą, odżywką białkową i szczyptą soli.
2. Podgrzewać w mikrofalówce na wysokiej mocy przez 30 sekund.
3. Następnie wymieszać zawartość i podgrzewać przez kolejne 30 sekund.
4. Jeśli owsianka nie jest jeszcze gorąca i nie osiągnęła pożądanej konsystencji, podgrzewać przez kolejne 15–30 sekund lub do osiągnięcia odpowiedniej temperatury.
5. Podawać z pokrojonym w plasterki bananem i masłem orzechowym.
Wartość odżywcza (porcja):
– energia: 507 kcal,
– białko: 34,9 g,
– tłuszcze: 11,2 g,
– węglowodany: 68,9 g.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Deng X. et al., Insight into the incredible effects of microwave heating: Driving changes in the structure, properties and functions of macromolecular nutrients in novel food, „Frontiers in Nutrition” 2022, 9, 941527.
Alpert J.S., Chen Q.M., Microwaving Food in Plastic Containers, „The American Journal of Medicine” 2023, 136(2), 123–124.
Microwaves, science.nasa.gov/ems/06_microwaves/ (9.06.2024).
Microwave Oven Radiation, fda.gov/radiation-emitting-products/resources-you-radiation-emitting-products/microwave-ovens (9.06.2024).
