Jakich minerałów i witamin potrzebuje biegacz?
Artykuł ten jest kontynuacją części pierwszej. Wiedza o diecie, pierwiastkach, witaminach itd. dla wielu wydaje się sprawą drugorzędną. Im więcej jednak się dowiadujemy, tym bardziej uzmysławiamy sobie, jak ważne są to elementy naszego sportowego życia.
SPIS TREŚCI:
1. Kilka ciekawostek o najmniejszych pierwiastkach
2. Suplementacją których nie powinniśmy się raczej przejmować?
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
1. Kilka ciekawostek o najmniejszych pierwiastkach
Poniżej znajduje się lista ważnych dla organizmu pierwiastków wraz z krótkim opisem ich funkcji oraz źródłem ich pochodzenia w żywności.
Cynk (Zn): jest pierwiastkiem, bez którego nasz organizm nie mógłby funkcjonować. Wchodzi w skład wielu enzymów, bierze udział w przemianie węglowodanów, białek, tłuszczów. Jego niedobór może przyczyniać się do zahamowania wzrostu, opóźnienia dojrzewania płciowego czy też wzmożonych infekcji. Jego nadmiar obniża stężenie miedzi w organizmie. Znajdziemy go głównie w mięsie, serze żółtym, nasionach roślin strączkowych, kaszy gryczanej, orzechach czy też produktach pełnoziarnistych.
Mangan (Mn): w odróżnieniu od toksycznie działających pierwiastków takich jak ołów czy kadm mangan jest pierwiastkiem fizjologicznie występującym w organizmie i niezbędnym do jego prawidłowego funkcjonowania. Jego niedobór obserwuje się rzadko i objawia się głównie zaburzeniami ze strony układu kostno-stawowego, osteoporozą, słabą kondycją skóry i włosów. Wśród jego licznych funkcji możemy wyróżnić wpływ na samopoczucie. Znajdziemy go między innymi w produktach z pełnego ziarna, kakao, orzechach, awokado, suszonych owocach, brązowym ryżu. Jego nadmiar jest szkodliwy dla organizmu. Przewlekłe narażenie na związki manganu prowadzi między innymi do objawów zespołu parkinsonoidalnego.
Lit (Li): wykazuje działanie uspokajające. Wykorzystywany szeroko w psychiatrii, zwłaszcza w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej. Wchodzi w skład wód morskich i oceanicznych, skał, pokładów torfu, glinek oraz węgla.
Jod (I): jest składnikiem morskiego powietrza i świetnie wchłania się przez błony śluzowe narządu oddechowego. Jest niezbędny do funkcjonowania tarczycy, a jego najlepszymi źródłami oprócz morskiego powietrza są sól jodowana i ryby morskie.
Fluor (F): jest pierwiastkiem związanym z układem kostnym, bierze udział w prawidłowej mineralizacji kości i zębów. Znajdziemy go głównie w wodzie pitnej, pastach fluorowanych, rybach i herbacie czarnej.
2. Suplementacją których nie powinniśmy się raczej przejmować?
Węgiel, 16-kilogramowy fundament naszego organizmu, który jest częścią wszystkich związków organicznych –aminokwasów, białek, cukrów, kwasów tłuszczowych i innych. Tworzy wiele różnorodnych łańcuchów, ponieważ jego atomy mają niewspółmiernie większą zdolność łączenia się niż jakiekolwiek inne pierwiastki.
Wodór buduje większość związków organicznych, oczywiście wodór związany. Ten wolny występuje w gwiazdach, a bywa też wykorzystywany do lotów, np. balonem, stanowi 10% całej masy człowieka, czyli około 7 kg.
Azot, około dwukilogramowy składnik białek, kwasów nukleinowych, witamin oraz hormonów, w aż 78% tworzy powietrze, którym oddychamy, zmrożony do –196°C jest stosowany w krioterapii.
Nie wymieniliśmy jeszcze garstki innych pierwiastków, ale nie na wszystkich możemy się w pełni skupić. Warto wspomnieć o potrzebie dostarczania obecnego w naszym organizmie tlenu.
Jak się okazuje, sportowcy zaczynają coraz częściej go doceniać. Nie tylko wybierają się na obozy w góry, nad morze bądź w tereny wolne od zanieczyszczeń, ale także przyjmują tlen w postaci wody lub korzystają
z coraz popularniejszych barów tlenowych. W USA ogromnym zainteresowaniem cieszą się suplementy zawierające tzw. stabilizowany tlen dostępny w formie płynnej. Zawiera on 12000 cząsteczek tlenu, czyli ponad 1000 razy więcej od ilości tlenu zawartego w wodzie z kranu. Całkiem dużą popularnością na Zachodzie cieszą się natomiast bary tlenowe, gdzie za cenę 50–80 złotych można pooddychać najlepszym jakościowo powietrzem zaopatrzonym w dodatkowy tlen.
Takie bary różnią się od zwykłych barów z drinkami, podaje się w nich
za pomocą plastikowych rurek (tzw. kaniul) tlen medyczny, oczywiście
w dopuszczalnych normach. Takie bary funkcjonują w USA i Japonii, mieszczą się w siłowniach, SPA czy nawet restauracjach i dyskotekowych klubach.
Oddychanie 100% tlenem znalazło zastosowanie na całym świecie w leczeniu schorzeń ostrych i przewlekłych takich jak zatrucie tlenkiem węgla, ostre niedokrwienie tkanek miękkich, uraz mięśniowo-szkieletowy, jak również w leczeniu stopy cukrzycowej, zapalenia skóry, owrzodzenia odleżynowego i zapalenia i martwicy kości. Ważne jednak, aby pamiętać o tym, że tlen powinniśmy używać zgodnie z wskazaniem lekarskim, gdyż jego nadmiar i niekontrolowana podaż może działać toksycznie na organizm i przyczyniać się do powstawania wolnych rodników. W przypadku oddychania wysokimi stężeniami tlenu przez dłuższy czas może dochodzić do zapalenie tchawicy i oskrzeli, a także do uszkodzenia płuc. Dlatego też powinniśmy z rozwagą korzystać z „czystego” tlenu i pamiętać o skutkach ubocznych.
Lektura powyższego artykułu pozwala zrozumieć, w jak ogromnym stopniu jesteśmy zbudowani z kosmicznej materii i jak wciąż bardzo od niej zależymy. Możemy przyjmować witaminy, korzystać z aktywności itd.,
ale wciąż musimy polegać na tym, co produkuje dla nas nasza własna planeta.
Jesteśmy zbudowani w całości z pierwiastków, które zostaną w obiegu także po naszej śmierci. Tlen, azot, wapń, potas… One znajdują się
w tym, co Ziemia uczyniła dla nas łatwo absorbującym się i jadalnym. Jesteśmy jej integralną częścią, a nasze zdrowie i cele, jakie sobie wyznaczyliśmy, zależą szczególnie od większych dostaw opisanych
tu składników mineralnych.
Określ swój cel treningowy, a my pomożemy Ci go osiągnąć.
Bibliografia
Paprocki J. et. al., Aktualne zastosowanie hiperbarii tlenowej, „Medycyna Rodzinna” 2016, 19(4), 217–222.
From S., Lewandowski K., Pacholska-Pytlakowska M., Współczesne wskazania do domowego leczenia tlenem, „Polski Merkuriusz Lekarski” 2011, 31(186), 368–371.
Sapińska E., Bary tlenowe – czy warto korzystać?, biotechnologia.pl/biotechnologia/artykuly/bary-tlenowe-czy-warto-korzystac,12808 (2.04.2019).
Zawadzki M. et. al., Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym zwierząt poddawanych intoksykacji związkami manganu, „Medycyna Pracy” 2008, 59(5), 387–393.
Wajszczyk B., Cynk – ważny składnik naszego organizmu, ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywienia/cynk-----wazny-skladnik-naszego-organizmu- (2.04.2019).
Szymczyk H., Zakrocka I., Danilczuk Z., Lit we współczesnej medycynie, „Farmacja Współczesna” 2017, 10, 247–254.
Przygoda B., Fluor, mp.pl/pacjent/dieta/zasady/74856,fluor (2.04.2019).
